Θάνος Ξυδόπουλος
Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η χοληστερόλη που μεταφέρεται στις λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) ή “κακή” χοληστερόλη, σχετίζεται με τις καρδιακές παθήσεις, λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν τον κίνδυνο που ενέχουν οι λιποπρωτεΐνες (a) ή Lp (a).
Αυτός ο τύπος λιποπρωτεΐνης δημιουργείται από το συκώτι και αποτελείται από ένα σωματίδιο τύπου LDL με μια δεύτερη, μεγάλη πρωτεΐνη, που ονομάζεται απολιποπρωτεΐνη (a) ή Αpo (a), τυλιγμένη γύρω της. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που γεννιούνται με αυξημένη Lp (a) μπορεί να έχουν διπλάσιο έως τετραπλάσιο αυξημένο κίνδυνο καρδιακών προσβολών και άλλων σοβαρών συμβάντων σε σύγκριση με τα άτομα με χαμηλά επίπεδα Lp (a).
Όπως η LDL, η οποία είναι πλούσια σε χοληστερόλη, η Lp (a) μπορεί να μπλοκάρει τις αρτηρίες (αύξηση της πλάκας στην αρτηρία). Επιπλέον, η Apo (a) είναι ένα πολύ κολλώδες σωματίδιο πρωτεΐνης και δίνει στην Lp (a) την ικανότητα να συμπεριφέρεται σαν παράγοντας πήξης. Ο συνδυασμός, αυξημένης πλάκας και αυξημένης πήξης, αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Να σημειωθεί ότι η Lp (a) μεταφέρει οξειδωμένα φωσφολιπίδια τα οποία προκαλούν φλεγμονή στα αγγεία -αυτό ισχύει και για την σωματίδια LDL.
Τα περισσότερα άτομα έχουν επίπεδα Lp (a) κάτω από 5 έως 29 mg/dL, το οποίο ισούται περίπου με 13 έως 73 νανογραμμομόρια ανά λίτρο (nmol / L. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο κίνδυνος καρδιακής νόσου μπορεί να αρχίσει να αυξάνεται στα 30 mg/dl (περίπου 75 nmol/L) και πιο έντονα σε επίπεδα 50 mg/dL (περίπου 125 nmol/L) και υψηλότερα. Υπολογίζεται ότι ένα στα επτά άτομα υπερβαίνει αυτό το όριο.
Η εξέταση Lp (a) πρέπει να εξετάζεται σε ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με:
- Πρόωρη καρδιακή νόσο ή οικογενειακό ιστορικό πρόωρης καρδιάς
Μια οικογενειακή ιστορία του υψηλού Lp (a). - Οικογενειακή υπερχοληστερολαιμία (FH). Αποδεικνύεται ότι μεταξύ του ενός τρίτου και του μισού των ατόμων με οικογενειακή υπερχοληστερολαιμία έχουν επίσης αυξημένη Lp (a). Αυτό τους θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο για ακόμη νωρίτερα καρδιακή νόσο ή εγκεφαλικό επεισόδιο από το να έχουν μόνο FH.
- Επαναλαμβανόμενες καρδιακές παθήσεις παρά τη βέλτιστη μείωση της LDL.
- Κίνδυνος 5% ή μεγαλύτερος για θανατηφόρο καρδιαγγειακό συμβάν εντός 10 ετών.
