Θάνος Ξυδόπουλος
Ο SARS-CoV-2 μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές διαταραχές μολύνοντας άμεσα στον εγκέφαλο ή ως αποτέλεσμα της ισχυρής ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Πρόσφατες μελέτες έχουν βρει το νέο κορωνοϊό στον εγκέφαλο μοιραίων περιπτώσεων COVID-19. Έχει επίσης προταθεί ότι η μόλυνση των οσφρητικών νευρώνων στη μύτη μπορεί να επιτρέψει στον ιό να εξαπλωθεί από την αναπνευστική οδό στον εγκέφαλο.
Τα κύτταρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο εκφράζουν τον υποδοχέα ACE2 στην επιφάνειά τους. Ο υποδοχέας ACE2 είναι μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και είναι αυτός που χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει και να μολύνει κύτταρα. Ο ACE2 βρίσκεται επίσης σε ενδοθηλιακά κύτταρα που επικαλύπτουν τα αιμοφόρα αγγεία, τα ενδοθηλιακά.
Η μόλυνση των ενδοθηλιακών κυττάρων μπορεί να επιτρέψει στον ιό να περάσει από την αναπνευστική οδό στο αίμα και στη συνέχεια διαμέσου του αιματοεγκεφαλικού φραγμού στον εγκέφαλο. Μόλις βρεθεί στον εγκέφαλο, η αντιγραφή του ιού μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές διαταραχές.
Η λοίμωξη από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 οδηγεί επίσης σε πολύ ισχυρή απόκριση από το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή η ανοσοαπόκριση μπορεί να προκαλέσει άμεσα νευρολογικές διαταραχές με τη μορφή του συνδρόμου Guillain-Barré. Το σύνδρομο Guillain-Barré είναι μια νευρολογική διαταραχή όπου το ανοσοποιητικό σύστημα ανταποκρίνεται σε μια λοίμωξη και καταλήγει να προσβάλει κατά λάθος νευρικά κύτταρα, με αποτέλεσμα την μυϊκή αδυναμία και τελικά την παράλυση.
Όμως, η φλεγμονή του εγκεφάλου μπορεί επίσης να προκαλέσει έμμεσα νευρολογικές βλάβες, π.χ. μέσω πρηξίματος εγκεφάλου και συνδέεται με -αν και δεν προκαλεί απαραίτητα- νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως οι ασθένειες Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον.
Ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 δεν είναι ο μοναδικός αναπνευστικός ιός που μπορεί να μολύνει τον εγκέφαλο. Οι ιοί της γρίπης, της ιλαράς και των αναπνευστικών συγκυτιακών ιών μπορούν όλοι να μολύνουν τον εγκέφαλο ή το κεντρικό νευρικό σύστημα και να προκαλέσουν νευρολογικές ασθένειες.
Οι αναπνευστικοί ιοί που εισέρχονται στον εγκέφαλο είναι ευτυχώς ένα σπάνιο περιστατικό. Αλλά με εκατομμύρια μολύνσεις COVID-19 παγκοσμίως, υπάρχει ο κίνδυνος σημαντικής νευρολογικής νόσου, ειδικά στις σοβαρές περιπτώσεις.
