Από την αρχή της επιδημίας του SARS-CoV-2 έχει γίνει εμφανές ότι υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στη μετάδοση. Κάποιοι ασθενείς δεν τον μεταδίδουν καθόλου, ενώ κάποιοι άλλοι τον μεταδίδουν σε πάρα πολλούς. Η ετερογένεια στη μετάδοση είναι κάτι που γνωρίζουμε καλά για τους κορωνοϊούς αυτής της τάξης εδώ και περίπου 15 χρόνια. Ποιοι είναι, όμως, οι βιολογικοί παράγοντες που καθορίζουν αυτή την ετερογένεια;
Το παράδειγμα του HIV
Το ιικό φορτίο ως μέτρηση σημαντική για τη μεταδοτικότητα αλλά και τη βαρύτητα της νόσου χρησιμοποιείται κατά κόρον στην παρακολούθηση των ασθενών με HIV. Σε αυτή την περίπτωση το ιικό φορτίο στο αίμα δείχνει πόσο μεταδοτικός είναι ο ασθενής, ενώ τα επίπεδα του ιικού φορτίου στο αίμα μετά την πρώτη φάση της μόλυνσης είναι ενδεικτικά για το πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η νόσος. Με τον μηδενισμό του ιικού φορτίου στο αίμα, που επιτυγχάνεται με τις σύγχρονες θεραπείες, οι φορείς μπορούν να ζήσουν φυσιολογικά, ενώ σταματάνε να είναι μεταδοτικοί.
Τι ισχύει για το φορτίο στον SARS-CoV-2
Σε αντίθεση με το ιικό φορτίο στο αίμα, η μέτρηση του ιικού φορτίου σε δείγματα από το αναπνευστικό παρουσιάζει πολλά προβλήματα. Κατ’ αρχάς, είναι δύσκολο να συγκριθούν δείγματα που έχουν συλλεγεί με διαφορετικούς τρόπους λήψης. Σε αντίθεση με την αιμοληψία, η δειγματοληψία από το ανώτερο αναπνευστικό έχει μεγάλη διακύμανση όσον αφορά τη συλλογή του βιολογικού υλικού.
Το άλλο χαρακτηριστικό πρόβλημα στη συγκρισιμότητα των δειγμάτων από διαφορετικούς ασθενείς οφείλεται στο ότι η ποσότητα του ιού (SARS-CoV-2) που απεκκρίνεται στα διάφορα στάδια της νόσου αλλάζει δραματικά μέσα σε ώρες και από ημέρα σε ημέρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στην ίδια ημέρα, στο δείγμα ενός ασθενούς μπορεί να αυξηθεί εκατομμύρια φορές η πυκνότητα του ιού. Συνεπώς, είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί ένας τρόπος να συγκριθούν με αξιοπιστία δείγματα από διαφορετικούς ασθενείς, με αποτέλεσμα όλες οι μελέτες που κάνουν λόγο για σύγκριση ιικών φορτίων μεταξύ ασθενών να πάσχουν από προβλήματα συγκρισιμότητας των δειγματοληψιών.
Ιικό φορτίο σε σχέση με παραλλαγές και ιστορικό εμβολιασμού
Σε πρόσφατη δημοσίευση στο έγκριτο περιοδικό «New England Journal of Medicine» παρουσιάζονται για πρώτη φορά στοιχεία που λαμβάνουν υπ’ όψιν και ελέγχουν τη διακύμανση της δειγματοληψίας ανά ασθενή όσον αφορά το ιικό φορτίο. Αυτό έγινε εφικτό μέσω της επαναλαμβανόμενης δειγματοληψίας σε άτομα που παρακολουθούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν νοσήσουν.
Έτσι έγινε εφικτή η μέτρηση του ιικού φορτίου πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων και μέχρι την αποδρομή του ιού από τους ασθενείς, καταγράφοντας πλέον καμπύλες φορτίων του ιού ανά ασθενή. Στη συνέχεια, αντί να συγκρίνουν μια τιμή ιικού φορτίου ανά ασθενή, συνέκριναν τις καμπύλες των ιικών φορτίων. Αυτό που έγινε προφανές από αυτή τη σύγκριση είναι ότι η συνολική απέκκριση του ιού ανάμεσα στα διαφορετικά στελέχη που αναλύθηκαν (Άλφα, Δέλτα, αρχικά στελέχη) δεν είχε σημαντικές διαφορές.
Οι όποιες διαφορές που είχαν παρατηρηθεί σε προηγούμενες μελέτες πιθανότατα οφείλονται σε συστηματικά σφάλματα κατά τη δειγματοληψία και τη φάση της επιδημικής καμπύλης του κάθε στελέχους. Το πιο ενδιαφέρον ωστόσο στοιχείο προέκυψε όταν συγκρίθηκαν οι καμπύλες του ιικού φορτίου μεταξύ ατόμων που είχαν εμβολιαστεί και μη εμβολιασμένων. Σε αυτή την περίπτωση η διαφορά ήταν χαρακτηριστική και σημαντική, με τον χρόνο απέκκρισης του ιού να συντομεύεται σημαντικά στους εμβολιασμένους σε σχέση με τους μη εμβολιασμένους, δείχνοντας ότι ο χρόνος που μεταδίδουν οι εμβολιασμένοι είναι σημαντικά μικρότερος.
