Ζήσης Ψάλλας
Μπορεί να μην έχετε ακούσει κάτι τέτοιο αλλά ορισμένοι άνθρωποι ενοχλούνται έντονα όταν βλέπουν κάτι στρογγυλό που μπορεί να μοιάζει με τρύπα ή ρωγμή.
Ο όρος τρυποφοβία δηλώνει τον φόβο, την αηδία, την αποστροφή και τον αποτροπιασμό που νιώθουν ορισμένα άτομα στη θέα οπών όπως αυτές που βρίσκονται συνήθως σε κυψέλες, σφουγγάρια, μυρμηγκοφωλιές και κηρήθρες.
Τα συμπτώματα του τρυποφοβικού περιλαμβάνουν έντονα και διαπεραστικά ρίγη, ανατριχίλα, τρέμουλο, φαγούρα, αηδία, εφίδρωση, κρίσεις πανικού, ταχυπαλμία, ναυτία ή αίσθηση ότι κάτι περπατάει πάνω στο δέρμα του. Τα άτομα με τρυποφοβία ενδέχεται να εμφανίσουν:
- συναισθήματα αηδίας, αποτροπιασμού, φόβου, ή δυσφορίας ή οπτικής ενόχλησης
- ανατριχίλες
- φαγούρα στο δέρμα ή ένόχληση
- εφίδρωση
- ναυτία
- κρίσεις πανικού
Ο Tom Kupfer, ερευνητής συναισθημάτων στο Vrije Universiteit στο Άμστερνταμ, πιστεύει ότι η τρυποφοβία συνδέεται με τις εξελικτικές μας προσαρμογές για να αποφύγουμε τα παράσιτα που ζουν στο δέρμα μας -όπως οι ψείρες και οι ψύλλοι.
Αυτή η τυπική αντανακλαστική αντίδραση εξελίχθηκε για να σταματήσουμε να καταναλώνουμε πράγματα ή να ασχολούμαστε με πράγματα που θα μπορούσαν να μας βλάψουν. Οι αιτίες μπορεί να έχουν να κάνουν με το δέρμα και τις ρωγμές, πληγές ή ουλές που μπορεί να έχει ή τα στρογγυλά και ωοειδή σημάδια από διάφορα παράσιτα.
Μια μελέτη στην οποία συμμετείχε ο Kupfer έδειξε ότι δεν χρειάζεται να αισθάνεστε ότι έχετε παράσιτα στο δέρμα σας για να έχετε συμπτώματα τρυποφοβίας. Φαίνεται ότι και μόνο οι εικόνες παρασίτων μπορούν να προκαλέσουν την αντίδραση. Ενώ οι άνθρωποι χωρίς τρυποφοβία επηρεάστηκαν συναισθηματικά από τις εικόνες που σχετίζονται με ασθένειες όπως τα τσιμπούρια στο αυτί ενός σκύλου, δεν επηρεάστηκαν από αβλαβείς εικόνες όπως οι τρύπες στο ψωμί. Αλλά οι άνθρωποι με τρυποφοβία αντέδρασαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στα δύο είδη εικόνων.
Η αβεβαιότητα, η αμηχανία, το άγχος και η ταραχή που δημιουργεί η θέα μιας ή πολλών οπών οφείλεται στην άγνοια του τι υπάρχει μέσα, κάτι που ανάγεται στο ανθρώπινο εξελικτικό ένστικτο της προστασίας και στο αντανακλαστικό της φυγής από έναν πιθανό κίνδυνο.
Τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα τρυποφοβίας επηρεάζονται συχνά από εικόνες μιας συστάδας μικρών, ακανόνιστων οπών, όπως:
- σφουγγάρια
- σαπουνόφουσκες
- κοράλλι
- θαλάσσια σφουγγάρια
- κηρήθρα
- κυψέλες
- θήκες από σπόρους φρούτων
- φράουλες
- ρόδια
- φυσαλίδες
- συστοιχίες ματιών στα έντομα
