Ο βασικός κανόνας της αντιμετώπισης της ετερογενούς ομάδας ηλικιωμένων ασθενών είναι η ατομική προσέγγιση της θεραπείας, που εξετάζει πολλούς παράγοντες. Οι σημαντικότεροι είναι: το προσδόκιμο ζωής, η δέσμευση του ασθενούς στη διαδικασία της θεραπείας, η δυνατότητα έγχυσης και αυτοελέγχου της γλυκόζης στο αίμα καθώς και η εμφάνιση αδυναμίας και άλλων συνυπαρχουσών ασθενειών. Οι ηλικιωμένοι με διαβήτη αναπτύσσουν νόσο του Αλτσχάιμερ και κατάθλιψη συχνότερα. Ο σημαντικότερος στόχος για τους ηλικιωμένους είναι να βελτιώσουν ή τουλάχιστον να διατηρήσουν την ποιότητα ζωής τους. Ο στόχος της θεραπείας είναι να διατηρηθούν όσο το δυνατόν καλύτερα επίπεδα γλυκόζης χωρίς υπογλυκαιμία.
Ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας αυξάνεται με την ηλικία και είναι μεγαλύτερος όταν γίνεται θεραπεία με ινσουλίνη. Κάθε εμφάνιση υπογλυκαιμίας αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιολογικών συνθηκών και μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση των γνωστικών λειτουργιών ή κλιμάκωση της άνοιας. Πιθανώς, λόγω άτυπων συμπτωμάτων, οι ασθενείς συχνά δεν γνωρίζουν τι είναι η υπογλυκαιμία. Τα σήματα προειδοποίησης είναι η εφίδρωση, ο τρόμος ή η πείνα, τα οποία, ωστόσο, μπορεί να μην εμφανιστούν καθόλου.
Το θέμα της διατροφής φαίνεται πως παίζει σημαντικό ρόλο και ακόμη περισσότερο η άσκηση.
Φαρμακοθεραπεία
Η φαρμακοθεραπεία του διαβήτη σε προχωρημένη ηλικία δεν διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη για τους νεότερους διαβητικούς. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, είναι απαραίτητο να εξεταστούν οι παρενέργειες των φαρμάκων και οι αλληλεπιδράσεις με άλλα σκευάσματα. Στο μέτρο του δυνατού, η θεραπεία πρέπει να είναι απλή.
Η μετφορμίνη εξακολουθεί να είναι φάρμακο πρώτης επιλογής, για τους ηλικιωμένους. Η ασφάλειά του στη θεραπεία των ηλικιωμένων έχει επιβεβαιωθεί σε αρκετές μελέτες. Παρ’ όλα αυτά, δεν συνιστάται σε άτομα που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια και χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια. Η μετφορμίνη πρέπει επίσης να σταματήσει σε περίπτωση υποξίας (π.χ., καρδιακό έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο, σοβαρή λοίμωξη, αφυδάτωση). Η θεραπεία πρέπει να ξεκινά με μικρές δόσεις, έως ότου ληφθεί η τελική δόση, για να αποφευχθούν οι παρενέργειες που προκαλούν προβλήματα στο πεπτικό σύστημα.
Οι σουλφονυλουρίες είναι μια άλλη ομάδα φαρμάκων που χρησιμοποιούνται συχνά στη θεραπεία του διαβήτη, επίσης σε ηλικιωμένους. Αυτά τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά στη μείωση της γλυκαιμίας, χαρακτηρίζονται από σχετικά καλή ανοχή και συχνά συνδέονται με τη μετφορμίνη ή χρησιμοποιούνται σε μονοθεραπεία. Μια σοβαρή παρενέργεια των σουλφονυλουριών είναι ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας, ο οποίος είναι 2-3 φορές μεγαλύτερος σε σύγκριση με άλλα από του στόματος χορηγούμενα φάρμακα.
Υπάρχουν πολλά ακόμη από του στόματος φάρμακα, τα οποία δεν χρησιμοποιούνται τόσο συχνά.
Η ινσουλίνη εξακολουθεί να είναι αναγκαιότητα στην περίπτωση μερικών ηλικιωμένων στους οποίους τα φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα πρέπει να διακόπτονται, λόγω έλλειψης αποτελεσματικότητας ή αντενδείξεων (π.χ., λόγω νεφρικής ανεπάρκειας). Η ασφάλεια αυτής της θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητα συνεργασίας με τον ασθενή. Οι διαβητολόγοι πρέπει να αξιολογούν τις γνωστικές λειτουργίες του ασθενούς καθώς και τη φροντίδα και την προσοχή της οικογένειας.
Γηριατρικές καταστάσεις που συνδέονται με τον διαβήτη: άνοια, νόσος Αλτσχάιμερ και σύνδρομο ευθραυστότητας
.jpg)
Θεωρείται πλέον σίγουρη η σύνδεση μεταξύ του διαβήτη και του αυξημένου κινδύνου άνοιας ή της νόσου Αλτσχάιμερ. Έχει περιγραφεί μια επίδραση της αντίστασης στην ινσουλίνη και της υπεργλυκαιμίας στην ανάπτυξη άνοιας, τύπου αγγειακού και τύπου Αλτσχάιμερ. Από την άλλη πλευρά, τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπογλυκαιμίας, τα οποία είναι συνέπεια της θεραπείας του διαβήτη, επιδεινώνουν τις γνωστικές λειτουργίες και συνδέονται με την ταχύτερη ανάπτυξη της άνοιας.
«Σύνδρομο ευθραυστότητας» στη Γηριατρική σημαίνει ότι ένας οργανισμός δεν έχει την ικανότητα να διατηρεί την ομοιόσταση και να αντιδρά σωστά στο στρες. Αυτό οδηγεί σε απώλεια σωματικής μάζας, σαρκοπενία, υποσιτισμό, κόπωση, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και, συνεπώς, σε αυξημένο κίνδυνο πτώσης, αναπηρίας, εξάρτησης από άλλους, νοσηλείας και θανάτου.
Έχει αποδειχθεί ότι ο διαβήτης συνδέεται με τον κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου ευθραυστότητας. Η συνύπαρξη και των δύο συνθηκών οδηγεί πιο συχνά σε διαβητικές επιπλοκές (χρόνιες και οξείες), απώλεια της ανεξαρτησίας και χειρότερη πρόγνωση.
Πηγές: American Diabetes Association, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5509969/
Chang AM, Halter JBA. Aging and insulin secrection. J Physiol Endocrinol Metebol. 2003;284:E7–12.
Barbieri M, Rizzo MR, Manzella D, et al. Glucose regulation and oxidative stress in healthy centenarians. Exp Gerontol. 2003;38:137–143.
