O καθηγητής Παιδιατρικής του ΕΚΠΑ Γιώργος Π. Χρούσος λέει σε συνέντευξή του προς το zougla.gr ότι η πανδημία και ο εγκλεισμός έφεραν στα παιδιά και στους εφήβους τη λεγόμενη «ανακουφιστική διατροφή»”, με σοβαρές παρενέργειες στο σώμα τους και στην ψυχική τους υγεία.
Ο Γεώργιος Π. Χρούσος, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας στο ΕΚΠΑ, διευθυντής του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Υγείας Μητέρας, Παιδιού και Ιατρικής Ακριβείας, επικεφαλής Έδρας UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής, ανοίγει τα χαρτιά του στο zougla.gr, αναλύοντας όλα τα σοβαρά αποτυπώματα που έχει αφήσει η φονική πανδημία σε παιδιά και εφήβους. Όπως υποστηρίζει ο καθηγητής, ο εγκλεισμός και η μη κανονικότητα οδήγησαν στη συμπεριφορά που λέγεται «comfort eating», δηλαδή «τρώγοντας για ανακούφιση».
Συνέντευξη στον Θάνο Ξυδόπουλο
Kύριε καθηγητά, πόσο επηρεάστηκαν οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας;
Δυστυχώς, πάρα πολύ, σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά ο κυριότερος είναι το σύνθετο στρες που μας επέβαλε η πανδημία: φόβος, θυμός, εγκλεισμός, έλλειψη άσκησης, κακός ύπνος και έλλειψη κανονικότητας. Όλα μαζί προκάλεσαν αγχωτικά και καταθλιπτικά συμπτώματα και οδήγησαν στη συμπεριφορά που λέγεται στα Αγγλικά «comfort eating», δηλαδή «τρώγοντας για ανακούφιση». Παρακολουθώ παιδιά, εφήβους και ενηλίκους από πριν από την έναρξη της πανδημίας μέχρι σήμερα, και τα ευρήματα τα οποία αφορούν στην πανδημία και στις συνέπειές της στον οργανισμό είναι δραματικά. Ακόμα και αν το βάρος παρέμεινε φυσιολογικό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η σύσταση του σώματος άλλαξε επί τα χείρω. Παρατηρήθηκε απώλεια μυϊκής μάζας και αύξηση του λίπους του σώματος, αλλαγές οι οποίες επηρεάζουν το μεταβολισμό αρνητικά και προοιωνίζονται αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα στο μέλλον.
Θεωρείτε ότι, αν αυξηθεί το ιικό φορτίο στα παιδιά σχολικής ηλικίας, μπορεί να υπάρξει ένα καθολικό κλείσιμο των εκπαιδευτικών μονάδων;
Νομίζω ότι με τα κατάλληλα προφυλακτικά μέτρα δεν θα υπάρξει ούτε πρέπει να υπάρξει καθολικό κλείσιμο των σχολείων. Πολλά παιδιά έχουν ήδη επηρεαστεί αρνητικά από το φυσικό κλείσιμο των εκπαιδευτικών μονάδων και αυτό δεν πρέπει να συνεχιστεί.
Τελικά, τα Ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Τι φταίει γι’ αυτό;
Δυστυχώς, πράγματι είναι τα πιο παχύσαρκα και υπέρβαρα – συμπεριλαμβάνουμε και τα Ελληνόπουλα της Κύπρου. Τα νούμερα είναι τραγικά, αφού πάνω από το 30% των παιδιών εμπίπτει σε αυτές τις κατηγορίες. Αιτία είναι ο κακός τρόπος ζωής: Κακή ποιότητα διατροφής και διατροφικών συμπεριφορών, έλλειψη άσκησης, παρατεταμένη χρήση οθονών, ακανόνιστος ύπνος, έλλειψη κανονικότητας ύπνου και γευμάτων, χρόνιο στρες. Όλα μαζί συνωμοτούν εναντίον των παιδιών μας. Και όλα είναι προλήψιμα και αναστρέψιμα. Τα τελευταία χρόνια η Ιπποκρατική Ιατρική του Τρόπου Ζωής (Lifestyle Medicine) επανέρχεται στη ζωή μας. Πρέπει να περάσει το μήνυμα σε όλους!
Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς, όταν τα παιδιά τους παίρνουν απότομα βάρος, ενώ μπορεί να ακολουθούν μια υγιεινή διατροφή, όπως είναι η μεσογειακή;
Θα ήταν ευχής έργο να επανερχόμασταν στην ελληνική διατροφή, που είναι το καλύτερο δείγμα της λεγόμενης μεσογειακής διατροφής. Αν κοιτάξει κανείς την ιστοσελίδα του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, τα τελευταία χρόνια, θα δει ότι η «διατροφική πυραμίδα» που συνιστούν στους πολίτες είναι η πυραμίδα της ελληνικής διατροφής. Έχουμε εξαιρετικά αγροτικά προϊόντα στη χώρα μας και μια δυνατή ιστορική παράδοση. Ας μην τα εγκαταλείπουμε χάριν της διατροφής που σωστά έχει αποκληθεί junk food (σκουπιδο-διατροφή).
Κατά πόσο τα παιδιά επηρεάζονται από μια τη μακρά διάρκεια της COVID-19;
Ευτυχώς, η μακράς διάρκειας COVID-19 στα παιδιά που πέρασαν τη νόσο με συμπτώματα είναι σε ποσοστό κάτω του 2%. Γενικά, τα παιδιά αρρωσταίνουν σε μικρά ποσοστά και συνήθως περνούν τη νόσο ασυμπτωματικά ή ελαφρά. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας είχαμε μόνο τρεις θανάτους από COVID-19 στα παιδιά στη χώρα μας. Και αυτά τα παιδιά είχαν υποκείμενη επιβάρυνση στην υγεία τους. Επίσης, είχαμε μερικές δεκάδες παιδιών που ανέπτυξαν τo πολυφλεγμονώδες σύνδρομο MIS-C, τα οποία, όμως, ανταποκρίθηκαν καλά στην κατάλληλη θεραπεία στα νοσοκομεία όπου νοσηλεύτηκαν. Το MIS-C είναι μια σοβαρή νόσος και σίγουρα τα παιδιά που το πέρασαν υπέστησαν μια σημαντική ταλαιπωρία.
Πολλά έχουν γραφτεί για τον εμβολιασμό και τις σοβαρές παρενέργειες σε παιδιά ηλικίας από 12 έως 17 ετών. Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα;
Το εμβόλιο που διατίθεται για τα Ελληνόπουλα έχει δοθεί σε πάνω από 12 εκατομμύρια παιδιά και εφήβους εκτός Ελλάδος και είναι αποδεδειγμένα αποτελεσματικό και ασφαλές. Αναφέρω πάντοτε, όμως, ότι τα εμβόλια είναι φάρμακα και τα φάρμακα έχουν παρενέργειες. Το εμβόλιο κατά της COVID-19 έχει εξαιρετικά ελάχιστες παρενέργειες, με πιο σοβαρή τη μυοκαρδίτιδα/περικαρδίτιδα, με μία διαπιστωμένη περίπτωση στα 10.000 παιδιά και εφήβους, με μεγαλύτερη συχνότητα στα αγόρια. Μέχρι στιγμής, απ’ ό,τι γνωρίζω, οι περιπτώσεις στη χώρα μας ήταν ελαφράς ή μέτριας σοβαρότητας και η φλεγμονή υποχώρησε μέσα σε λίγες ημέρες. Ας σημειώσω εδώ ότι η παραλλαγή Δέλτα του ιού είναι άκρως μεταδοτική, που σημαίνει ότι όλοι οι ανεμβολίαστοι και συνεπώς και τα παιδιά και οι έφηβοι κινδυνεύουν.
Σας ανησυχεί η συνύπαρξη γρίπης και COVID-19 για φέτος; Θα είναι διαχειρίσιμη η κατάσταση;
Είναι δυνατόν να υπάρξει ταυτόχρονη λοίμωξη με τους δύο ιούς, κάτι που σίγουρα σημαίνει ότι η σύνθετη νόσος θα μπορεί να είναι βαρύτερη και πιο θανατηφόρος. Όμως, όπως και πέρυσι, λόγω των προφυλακτικών μέτρων και των εμβολίων κατά της γρίπης και της COVID-19, δεν ανησυχώ ιδιαίτερα.
