Την Τρίτη 30 Μαΐου στην Αθήνα στην αίθουσα «Αρης Γαρουφαλής» του Ωδείου Αθηνών, στις 8 το βράδυ.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Θα παιχτεί η μουσική του νουβέλα ’’Γιούργια στα παλιούρια’’, για κουαρτέτο εγχόρδων.
Το έργο ερμηνεύει το κουαρτέτο εγχόρδων L’ anima και είναι μία από τις πέντε νουβέλες της συλλογής «Μεταλλάξεις Θεσσαλικά».
Η διάρκεια 17 λεπτών μουσική νουβέλα διαρθρώνεται σε τέσσερα μέρη. Το κάθε μέρος περιλαμβάνει δύο παραγράφους.
Ο Θωμάς Μπακαλάκος για τη σύνθεση των έργων του χρησιμοποιεί, ως μέσον έκφρασης την Ελληνική Μουσική Γλώσσα. Θεωρεί υποχρέωσή του ως συνθέτης να απευθύνεται πρώτα στον Ελληνικό λαό, φυσικά στη μητρική μουσική του γλώσσα. Εξάλλου όπως ο ίδιος έχει τονίσει: «όλοι οι μεγάλοι συνθέτες των προοδευμένων μουσικά λαών και κρατών, έγραψαν τα έργα τους στη μητρική μουσική τους γλώσσα».
Το έργο που θα ακουστεί είναι εφαρμογή της Μουσικής Πρότασης του συνθέτη, για τη σύνθεση έργων σύγχρονης ελληνικής λόγιας μουσικής, κατά το τμήμα που αφορά στην αξιοποίηση του δημοτικού τραγουδιού με σύγχρονη μουσική σκέψη.
Οι μουσικές νουβέλες είναι ένα νέο είδος ελληνικού έργου που λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που προσλαμβάνουν, μέσα από την ειδική διαδικασία σύνθεσης, κατατάσσονται σε μια ειδική κατηγορία από μορφολογικής άποψης. Είναι η κατηγορία έργων μουσικής νουβέλας. Η κάθε μουσική νουβέλα είναι μια θετική μετάλλαξη ενός δημοτικού τραγουδιού. Είναι έργα πρότυπα μεταμοντέρνας τεχνοτροπίας.
Στο σημείωμα του στο πρόγραμμα της συναυλίας ο Ο Θωμάς Μπακαλάκος τονίζει: «Απευθύνομαι με τα έργα του, πρώτα στον ελληνικό λαό και γι αυτό θεωρώ υποχρέωσή μου να συνθέτω στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, όπως ανάλογα κάνουν οι Έλληνες συγγραφείς που γράφουν στην δίδυμη αδερφή της, την Ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα. Προφανώς γι αυτά τα έργα δεν έχει έννοια η ύπαρξη κάποιας εθνικής σχολής για να ενταχτούν. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια Εθνική Σχολή Ελληνικής Μουσικής Γλώσσας, στην οποία να συνταχτούν και τα απαιτούμενα βιβλία μουσικής παιδείας. Είναι ο μόνος τρόπος οι νέοι μας να αγαπήσουν και την παράδοσή μας και την κλασική μουσική. Μέχρι τώρα καταφέρνουμε ακριβώς το αντίθετο».
Με τη μουσική νουβέλα «Γιούργια στα παλιούρια» ο συνθέτης περιγράφει ιστορίες, καταστάσεις, συναισθήματα, προβληματισμούς και εκδηλώσεις απλών ανθρώπων που έζησαν αυτό το δημοτικό τραγούδι στη λειτουργικότητά του.
Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από παλιότερες δηλώσεις του: «Όταν ένας απλός άνθρωπος χορεύει ή τραγουδάει ένα δημοτικό τραγούδι, στις λίγες αυτές στιγμές μεγάλης έντασης και συναισθηματικής φόρτισης, μπροστά από τα μάτια του περνάει με απίστευτη ταχύτητα, ένας κόσμος ολόκληρος, η ζωή του ολόκληρη.
Είδα πολλούς ανθρώπους να ζουν τέτοιες στιγμές. Έζησα και εγώ πολλές. Από τις ιστορίες, τις καταστάσεις, τους προβληματισμούς και τα συναισθήματα των ανθρώπων, που ζουν το δημοτικό τραγούδι στη λειτουργικότητα του, εμπνέομαι την υπόθεση, το θέμα, το σενάριο της μουσικής νουβέλας.
Αυτά που θέλω να εκφράσω μουσικά με κάθε νέο έργο μου, τα διατυπώνω στο Κείμενο Εργασίας, όπως το ονομάζω, πριν καν ξεκινήσω το σχεδιασμό της μουσικής νουβέλας.
Ο ρόλος του Κείμενο Εργασίας είναι καθοριστικός στη διαμόρφωση της τελικής φόρμας της νουβέλας και συμπληρωματικός ως προς τη διαμόρφωση των μουσικών δομικών στοιχείων της νέας σύνθεσης, για τα οποία η κύρια πηγή έμπνευσης είναι το επιλεγμένο δημοτικό τραγούδι, που το ονομάζω Δημοτικό Τραγούδι Βάσης.
Από κάθε καταξιωμένο δημοτικό τραγούδι, μπορώ να εμπνευστώ μια ομώνυμη μουσική νουβέλα, ακολουθώντας μια συγκεκριμένη διαδικασία αξιοποίησής του, την οποία παρουσιάζω στο τμήμα της γενικότερης Μουσικής μου Πρότασης».
Ως προς το έργο που θα ακουστεί, ο συνθέτης εκλαμβάνει το μουσικό σύνολο κουαρτέτου που ερμηνεύει το έργο του, ως προσομοίωση παρέας τεσσάρων ανθρώπων μιας κοινωνίας, με κοινό πολιτιστικό πλαίσιο ζωής.
Στη συνάντησή τους γίνονται συζητήσεις, αφηγήσεις, διάλογοι, διαφωνίες και συγκρούσεις.
Τους ενώνει όμως η αγάπη τους για το δημοτικό τραγούδι και οι οποιεσδήποτε καταστάσεις δημιουργούνται, εκτονώνονται στο τέλος με ένα γρήγορο χορό.
Το έργο ‘’Γιούργια στα παλιούρια’’, όπως και το σύνολο σχεδόν των έργων μουσικής νουβέλας, είναι μια προσπάθεια απεικόνισης της κοινωνίας με μουσικό τρόπο, στις διάφορες εκφάνσεις της.
Είναι ένα μουσικό ανάλογο της κοινωνίας.
Ο συνθέτης δεν θεωρεί ότι είναι χρήσιμο στον άνθρωπο και την κοινωνία να εκφράζει με τα μουσικά του έργα, μόνο αφηρημένες έννοιες και ψυχοσωματικές καταστάσεις, δηλαδή ηχητικά πλαίσια χαράς, λύπης, διάφορων άλλων συναισθημάτων και καταστάσεων, απροσδιόριστης πηγής, προέλευσης και αιτίας.
Την έκφραση με μουσικό τρόπο, των ξεχωριστών φωνών, των διαλόγων ομοφωνίας ή των συγκρουόμενων απόψεων ενός κοινωνικού συνόλου, ο συνθέτης επιτυγχάνει με τη χρήση των δύο μουσικών συστημάτων της τονικότητας και του δωδεκαφθογγισμού σε συνδυασμό, ιδίως για τη σύνθεση των έργων του μουσικής νουβέλας.
Το έργο συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή έργων μουσικής νουβέλας «Μεταλλάξεις Θεσσαλικά», η οποία είναι μία από τις επτά συλλογές που έχει σχεδιάσει, κάτω από το γενικό τίτλο «Μεταλλάξεις Ελληνικά, μια ελεγεία στην Ελληνίδα Επαρχία».
Κάθε συλλογή περιέχει πέντε μουσικές νουβέλες εμπνευσμένες από πέντε δημοτικά τραγούδια μιας περιοχής της Ελλάδας με κοινά μουσικολογικά χαρακτηριστικά.
Το έργο «Γιούργια στα παλιούρια» και την κάθε μουσική του νουβέλα, τη συνθέτει με δομικά μουσικά υλικά που δημιουργεί από τη μετουσίωση των αυθεντικών μουσικών υλικών του αντίστοιχου δημοτικού τραγουδιού, καθώς και με μια ευρείας κλίμακας αγωγικές και δυναμικές αξίες που απαιτούνται, ώστε στο έργο να δοθεί με μουσικό τρόπο, το συγκεκριμένο μουσικό ανάλογο της κοινωνίας και των εκφράσεών του, όπως περιγράφεται στο Κείμενο Εργασίας.
Ο τρόπος κατασκευής των δομικών υλικών μιας μουσικής νουβέλας, τα προσδιορίζει ως μουσικά γλωσσικά σημεία της Ελληνικής Μουσικής Γλώσσας.
Έτσι κάθε μουσική νουβέλα είναι έργο γραμμένο στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, την οποία ο συνθέτης θεωρεί ως δίδυμη αδερφή της Ελληνικής Ομιλούμενης Γλώσσας.
Για την Ελληνική Μουσική Γλώσσα, ο συνθέτης δίνει αγώνα να έρθει στο προσκήνιο, με συγκεκριμένες ζωντανές μουσικές πράξεις και έργα σε εφαρμογή της Μουσικής του Πρότασης σύνθεσης.
Ως εμπροσθοφυλακή σε αυτόν τον αγώνα του χρησιμοποιεί τις μουσικές του νουβέλες. Επιλογή αυτών αποτελεί το πρόγραμμα συναυλιών ίδρυσης Δημοτικών Μουσικών Βιβλιοθηκών, που δίνει σε όλη την Ελλάδα, με σύνθημα Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ.
Οι Ελληνικές Μουσικές Γιορτές 2017 είναι η σοβαρότερη μουσική διοργάνωση της χρονιάς, είναι ο κορυφαίος μουσικός θεσμός, ο οποίος επί δεκαπέντε χρόνια, με δεκάδες συναυλίες κάθε χρόνο, παρουσιάζει μόνο έργα Ελλήνων συνθετών, παλαιών και νέων, με αυστηρά κριτήρια επιλογής. Κορυφαία εφέτος συναυλία, από τις 14 της διοργάνωσης, ήταν η παρουσίαση της όπερας ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΝΤΕΜΠΙΛΙΛ του μεγάλου επτανήσιου συνθέτη Σπύρου Σαμάρα, 113 χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση του έργου.
Η ψυχή της διοργάνωσης των Ελληνικών Μουσικών Γιορτών είναι ο εθνικός μας μαέστρος Βύρων Φιδετζής, ο οποίος εκτός των άλλων, με πολύχρονη και επίμονη έρευνα φέρνει στο φως μουσικά αριστουργήματα του παρελθόντος, τα οποία από μικροψυχία ή αδιαφορία πολλών, από όσους διαχειρίστηκαν τα μουσικά πράγματα της πατρίδας μας, άφησαν στην αφάνεια, ενώ αναδεικνύει και έργα νέων Ελλήνων συνθετών.
Για την επικοινωνία.
Ράπτης Βασίλης
Καθηγητής Ανώτερων Θεωρητικών Μουσικής και Πρόεδρος της Εταιρείας
Παπαδιαμαντοπούλου 28| 11528 | Αθήνα
Τ. 210 7787 484| M. 697 740 6272| F. 210 7787 401
