Εβδομήντα επτά χρόνια μετά τον τραγικό θάνατό της, έρχονται στο φως νέα στοιχεία για το ποιος πρόδωσε το σπίτι στο οποίο κρυβόταν η Άννα Φρανκ.
Μια έρευνα έξι χρόνων για την ανεξιχνίαστη υπόθεση του προσώπου που πρόδωσε την Άννα Φρανκ οδήγησε σε έναν ύποπτο-έκπληξη για τον θάνατο της έφηβης συγγραφέως του διάσημου ημερολογίου, που ανακαλύφθηκε στην κρυψώνα της δίπλα σε κανάλι του Άμστερνταμ.
Ένα σχετικά άγνωστο πρόσωπο, ο Εβραίος συμβολαιογράφος Άρνολντ βαν ντεν Μπεργκ, κατονομάστηκε από την ερευνητική ομάδα που περιλάμβανε τον συνταξιούχο πράκτορα του FBI, Βίνσεντ Πάνκοκ, και περίπου 20 ιστορικούς, εγκληματολόγους και ειδικούς δεδομένων.
Περισσότερα από 75 χρόνια μετά την επιδρομή των Ναζί στο κτήριο αυτό στο Άμστερνταμ, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως είναι «πολύ πιθανόν» ο Βαν ντεν Μπεργκ να κατέδωσε την οικογένεια Φρανκ προκειμένου να σώσει τη δική του οικογένεια, δήλωσε ο Πίτερ βαν Τουίσκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, στην εφημερίδα NBC.
Η Άννα ανακαλύφθηκε στις 4 Αυγούστου 1944, αφού κρυβόταν για δύο χρόνια. Η Μιπ Γκις, μια από τις βοηθούς της οικογένειας, κράτησε το ημερολόγιο της Άννας με ασφάλεια μέχρι τη δημοσίευσή του από τον πατέρα της Άννας, Ότο, το 1947, δύο χρόνια μετά τον θάνατο της κόρης του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν σε ηλικία 15 ετών. Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, που είχε εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, έχει μεταφραστεί σε 60 γλώσσες.
Η προσπάθεια να προσδιοριστεί η ταυτότητα του προδότη δεν είχε σκοπό να οδηγήσει στην άσκηση δίωξης, αλλά να επιλύσει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην Ολλανδία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Χρησιμοποιώντας τεχνικές ανάλυσης Μεγάλων Δεδομένων, δημιουργήθηκε μια κύρια βάση δεδομένων με καταλόγους από συνεργάτες των Ναζί, πληροφοριοδότες, ιστορικά έγγραφα, αστυνομικά αρχεία και προηγούμενες έρευνες προκειμένου να αποκαλυφθούν νέα στοιχεία.
Δεκάδες σενάρια και θέσεις υπόπτων οπτικοποιήθηκαν σε έναν χάρτη, προκειμένου να αναγνωριστεί ο προδότη βάσει της γνώσης της κρυψώνας, του κινήτρου και των ευκαιριών που υπήρχαν.
Τα ευρήματα της νέας έρευνας θα δημοσιευθούν στο βιβλίο της Καναδής συγγραφέως Ρόζμαρι Σάλιβαν «Ο προδότης της Άννας Φρανκ», που θα κυκλοφορήσει σήμερα, Τρίτη.
Δεκάδες ύποπτοι είχαν κατονομαστεί τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά ποτέ πριν δεν είχαν εφαρμοστεί τόσο εκτεταμένα σύγχρονες ερευνητικές τεχνικές για την αναγνώριση ενός υπόπτου.
Ο ιστορικός Έρικ Σόμερς του ολλανδικού ινστιτούτου NIOD (μελέτες πολέμου, Ολοκαυτώματος και γενοκτονιών) επαίνεσε τον τρόπο που έγινε η έρευνα, ωστόσο εξέφρασε αμφιβολίες για τα συμπεράσματά της.
Η έρευνα και αυτά που υποδεικνύουν τον Βαν ντεν Μπεργκ ως ύποπτο βασίζονται σε ένα ανώνυμο σημείωμα που τον ταυτοποιεί και οι υποθέσεις για τα εβραϊκά ιδρύματα και θεσμούς στο Άμστερνταμ κατά τον πόλεμο δεν υποστηρίζονται από άλλες ιστορικές έρευνες, είπε στο Reuters.
«Φαίνονται να λειτουργούν με την οπτική πως ήταν ένοχος και βρήκαν ένα κίνητρο για να ταιριάξει σε αυτήν» είπε ο Σόμερς.
Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν πολλοί άλλοι πιθανοί λόγοι που ο Βαν ντεν Μπεργκ δεν απελάθηκε ποτέ, καθώς «ήταν ένας άνθρωπος με πολλή επιρροή».
Η Άννα Φρανκ έγινε το πρόσωπο που ενσάρκωσε το Ολοκαύτωμα των Εβραίων
Η ιστορία της Άννας Φρανκ, όπως την κατέθεσε η ίδια στο Ημερολόγιό της, έκανε εκατομμύρια ανθρώπους να ριγήσουν. Έφυγε από τη ζωή στις 12 Μαρτίου 1945.
«Ω, δεν θέλω να ζήσω χωρίς λόγο, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι» έγγραφε στο Ημερολόγιό της η Άννα Φρανκ, στις 5 Απριλίου του 1944. «Θέλω να δώσω χαρά και να είμαι χρήσιμη στους ανθρώπους που ζουν γύρω μου και με γνωρίζουν, θέλω να ζω και μετά τον θάνατό μου». Μια επιθυμία που πραγματοποιήθηκε. Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ έγινε παγκόσμιο ανάγνωσμα και έκανε τη συγγραφέα του αθάνατη.
Η Ανελίς «Άνε» Μαρί Φρανκ (Annelies «Anne» Marie Frank) γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη στις 12 Ιουνίου του 1929. Ήταν η δεύτερη κόρη του επιχειρηματία Ότο Φρανκ (1889-1980) και της Εντίτ Χολέντερ (1900-1945). Η πρωτότοκη κόρη της οικογένειας ονομαζόταν Μαργκότ (1926-1945) και ήταν τρία χρόνια μεγαλύτερη από την Άννα. Οι Φρανκ δεν ήταν φανατικά προσκολλημένοι στον Ιουδαϊσμό και ζούσαν σε μία μη εβραϊκή γειτονιά της Φρανκφούρτης
Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία το 1933, η οικογένεια Φρανκ μετακόμισε στο Άμστερνταμ. Αρχικά, ο Ότο Φρανκ δούλεψε σε μία εταιρεία παραγωγής πηκτίνης και το 1938 ξεκίνησε τη δική του επιχείρηση, ασχολούμενος με το χονδρεμπόριο φρούτων. Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ολλανδία το 1941, η Άννα αναγκάστηκε να μεταγραφεί από το Μοντεσοριανό σχολείο, στο οποίο φοιτούσε, σ’ ένα ειδικό σχολείο για Εβραίους.
Αντιμετωπίζοντας την απειλή της εκτόπισης σε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων, ο Ότο Φρανκ και η οικογένειά του αποφάσισαν να κρυφτούν στην αποθήκη της επιχείρησής τους στο Άμστερνταμ (9 Ιουλίου 1942). Έχοντας εξασφαλισμένη τη διατροφή και τη βοήθεια ορισμένων φίλων τους μη Εβραίων, παρέμειναν στο κρησφύγετό τους έως τις 4 Αυγούστου του 1944, οπότε τους ανακάλυψε η Γκεστάπο και τους συνέλαβε.
Η οικογένεια Φρανκ οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, όπου η μητέρα της Άννας, Εντίθ, πέθανε από τις κακουχίες στις 6 Ιανουαρίου του 1945. Η Άννα και η αδελφή της μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν-Μπέλσεν και πέθαναν εκεί από τύφο, η μεν Μαργκότ στις 9 Μαρτίου 1945, η δε Άννα τρεις ημέρες αργότερα. Ο Ότο Φρανκ ήταν το μόνο μέλος της οικογένειας που επέζησε. Βρέθηκε ζωντανός στο Άουσβιτς και απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό.
Μετά τη σύλληψη των Φρανκ στο Άμστερνταμ, φίλοι της οικογένειας ερεύνησαν το κρησφύγετο και παρέδωσαν στον Ότο Φρανκ διάφορα έγγραφα, μεταξύ των οποίων και το ημερολόγιο της Άννας, που ήταν γραμμένο στα ολλανδικά. Ο πατέρας της το εξέδωσε το 1947 με τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι) ή όπως είναι γνωστό στη χώρα μας «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ».
Το βιβλίο διακρίνεται για το ώριμο ύφος και τις οξυδερκείς παρατηρήσεις του και αποκαλύπτει τη συναισθηματική ωρίμαση της νεαρής συγγραφέως μέσα από τις αντιξοότητες, που δεν την εμπόδισαν να γράψει: «Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθώ να πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι είναι κατά βάθος καλοί». Τα τελευταία χρόνια η αυθεντικότητα του ημερολογίου έχει αμφισβητηθεί από αναθεωρητές ιστορικούς του Ολοκαυτώματος, όπως ο Ρομπέρ Φορισόν, ο Ροζέ Γκαροντί και ο Ντέιβιντ Ίρβινγκ.
«Βλέπω πως ο κόσμος σταδιακά μετατρέπεται σε ερημιά», έγραφε στις 14 Ιουλίου του 1944 στο Ημερολόγιο. «Ακούω τις βροντές να πλησιάζουν για να μας καταστρέψουν. Αισθάνομαι τον πόνο εκατομμυρίων. Παρόλα αυτά πιστεύω, όταν κοιτώ τον ουρανό, ότι όλα θα πάνε καλά, η βία θα φτάσει στο τέλος και θα επιστρέψει η ηρεμία και η ειρήνη». Αρχές του 1945, λίγες εβδομάδες πριν τον τερματισμό του πολέμου, η Άννα Φρανκ πεθαίνει στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν Μπέλζεν. Ήταν μόλις 15 χρόνων.
