Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
Η Μαίρη Ραζή έχει μια επιτυχημένη πορεία στο θέατρο και την τηλεόραση με σημαντικές συνεργασίες. Η αξιόλογη ηθοποιός, η οποία είναι η «ψυχή» του Θεάτρου Πρόβα, πρωταγωνιστεί φέτος στο έργο «Παλαιστές» του Στρατή Καρρά, σε σκηνοθεσία Παντελή Παπαδόπουλου. Το έργο παρουσιάζεται στο Θέατρο Πρόβα κάθε Σάββατο και Κυριακή.
«Πιστεύω ότι πρέπει να διατηρούμε την ελληνική γραμματολογία ενεργή, γιατί έχουμε σπουδαίους συγγραφείς και καταπληκτικά έργα», υπογραμμίζει η ταλαντούχα καλλιτέχνιδα, η οποία επισημαίνει πως η ελευθερία είναι ατομικό δικαίωμα του καθενός και δεν είναι αφηρημένη έννοια, ενώ συμπληρώνει πως το καλό θέατρο ξεκινάει και από μια καλή εκπαίδευση.
Ακόμη εξομολογείται στο zougla.gr τι ονειρεύεται για την καλλιτεχνική της πορεία και πώς θα επιθυμούσε να είναι το θέατρο τα επόμενα χρόνια.
Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση «Παλαιστές» και για την εμπειρία σας από τις πρόβες…
Θα σας πω για τους «Παλαιστές» έτσι όπως ο θεατρικός συγγραφέας Στρατής Καρράς γράφει για το έργο του και λέει από πού ερχόμαστε, ποια είναι η έννοια της ζωής, πού πάμε…
Η τέχνη του θεάτρου καθώς και κάθε τέχνη είναι μία μεγάλη πορεία. Η προσφορά του καθενός αξιολογείται με το πόσο και τι θα προσφέρει κατά την πορεία αυτήν. Αναπόφευκτα, το πρωτοποριακό ελληνικό έργο έχει τη μορφή και το περιεχόμενο του σύγχρονου παγκόσμιου θεάτρου: Βία, παγίδευση, εξευτελισμός της ανθρώπινης ύπαρξης, τρόμος, χάος. Η μάταιη ελπίδα ότι κάποιος θα μας σώσει.
Η παράσταση ήταν για μένα μια πολύ όμορφη πορεία, γιατί έπρεπε να αποκωδικοποιήσουμε το έργο, να καταλάβουμε τι λέει ο Στρατής Καρράς και να το παρουσιάσουμε επί σκηνής. Η διαδικασία των προβών ήταν πάρα πολύ όμορφη – κάναμε πάρα πολλές πρόβες, παραπάνω απ’ ό,τι συνήθως, γιατί ήταν ένα κείμενο το οποίο έκρυβε πολλά σκοτεινά μονοπάτια, έννοιες, σχέσεις, συνθήκες. Οι «Παλαιστές» είναι ένα ξεχασμένο, πολυβραβευμένο νεοελληνικό έργο. Έχει παιχτεί στην Αμερική, στην Ευρώπη, στη Ρωσία. Με ενδιέφερε πάρα πολύ να το παρουσιάσω στο ελληνικό κοινό. Στα 38 χρόνια λειτουργίας του Θεάτρου Πρόβα έχουμε ανεβάσει 42 ελληνικά έργα, τα περισσότερα άπαιχτα, και 46 από το σύγχρονο και κλασικό ρεπερτόριο. Το έργο γράφτηκε το 1970, όταν ο Μινωτής και η Παξινού φύγανε από το Εθνικό Θέατρο και φτιάξανε τη δική τους θεατρική στέγη στο «Ρεξ» και εγκαινίασαν το θέατρό τους με το συγκεκριμένο έργο. Θέλω να γνωρίσουν οι νεότεροι θεατές τον Στρατή Καρρά και οι παλιότεροι να τον θυμηθούν. Πιστεύω ότι πρέπει να διατηρούμε την ελληνική γραμματολογία ενεργή, γιατί έχουμε σπουδαίους συγγραφείς και καταπληκτικά έργα.
Ποιον ρόλο υποδύεστε και ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του;
Υποδύομαι την Αρχοντία, την οποία πρωτόπαιξε η Κατίνα Παξινού, οπότε καταλαβαίνετε: Αναρωτιόμουνα κατά τη διάρκεια της μελέτης μου πώς θα τον έπαιζε αυτόν τον ρόλο και δεν είχα και κανένα ντοκουμέντο, επειδή είναι κλειστό το Θεατρικό Μουσείο, να βρω μία φωτογραφία, ένα πράγμα, κάτι…
Η Αρχοντία είναι μία γυναίκα που έχει μία κόρη, έναν άντρα που την απατούσε και ζει με την αδερφή της, τη Ρόζα, την οποία υποδύεται η Ιωάννα Μαλακατέ και την κόρη της, Αντιγόνη, που υποδύεται η Ελένη Κερολάρη.
Ο Στρατής Καρράς σε αυτό το έργο έχει μία διάσταση παιχνιδιού και οι ήρωες είναι κωμικοτραγικά πρόσωπα. Η Αρχοντία, λοιπόν, περιμένει έναν άντρα με τον οποίο αλληλογραφεί και εμφανίζεται ο πρώτος παλαιστής, ο Εγνάτης, τον οποίο υποδύεται ο Σωτήρης Τσόγκας, και λέει ότι σιγά – σιγά όλα συνηθίζονται και έτσι οι παλαιστές ελέγχουν σιγά – σιγά το σπιτικό της Αρχοντίας. Δηλαδή, μετά έρχεται ο Καζανόβας, που υποδύεται ο Κώστας Δαρλάσης, και στο φινάλε εμφανίζεται ο Αμφορέας, τον οποίο υποδύεται ο Αντώνης Ζιώγας.
Η Αρχοντία είναι συναισθηματικά ονειροπαρμένη, αλλά έχει ανάγκη από μία αντρική παρουσία. Ενώ ελπίζει στον ερχομό ενός άντρα, δέχεται τέσσερις – δηλαδή αυτές οι αλλεπάλληλες αφίξεις είναι πολύ αστείες στην αρχή του έργου, αλλά στο τέλος με την εισβολή των παλαιστών το κωμικό χάνεται και γίνεται ένα εφιαλτικό φινάλε.
Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο στον ρόλο σας;
Με δυσκόλεψε ο ρόλος, με δυσκόλεψε πάρα πολύ, γιατί δυσκολευτήκαμε και στην ανάλυσή του. Η Αρχοντία δεν είναι ένας επιφανειακός χαρακτήρας – μπορεί να έχει έναν επιφανειακό χαρακτήρα, μια αφέλεια. Έχει όλα τα στοιχεία της Ελληνίδας. Νομίζω ότι το κείμενο και ο ρόλος της Αρχοντίας είναι οικουμενικός, η γυναίκα από το 1970 μέχρι σήμερα έχει αλλάξει, αλλά βλέπουμε ότι οι γυναικοκτονίες συνεχίζονται. Με συγκινεί ιδιαίτερα η ανήμπορη Αρχοντία, που δουλεύει και ράβει τέντες, χρωστάει, περιμένει κάποιον σωτήρα για να τη βγάλει από τη φτώχεια την οικονομική και να αφιερώσει όλη της την αγάπη σε έναν άντρα, γι’ αυτό είναι η τελευταία που αποδέχεται την ήττα της.
Ποιο είναι το στοιχείο που θέλει πρωτίστως να αναδείξει η παράσταση;
Το έργο είναι πολύ επίκαιρο. Μέσα σε αυτήν τη βίαιη περίοδο που διανύουμε και αυτό προσπαθούμε να φωτίσουμε στην παράσταση «Καλησπέρα πατριώτες».Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά που θα θέλαμε να περάσουν στον κόσμο δηλαδή ποιοι μας μεγαλώνουν; Ποιοι είναι αυτοί που καλλιεργούν και εμπορεύονται όνειρα; Oι παλαιστές γελοιοποιούν τον εφιάλτη της εξουσίας και μας προκαλούν «Δεν είναι αυτό που νομίζετε, μη νομίζετε αυτό που δεν είναι».Εμείς διαλέξαμε το έργο γιατί νομίζουμε ότι πραγματεύεται με τρόπο μοναδικό και καταλυτικό το διαχρονικό πρόβλημα του ανθρώπου μπροστά στην εξουσία και την Ελευθερία.
Αν μπορούσατε να απομονώσετε μια φράση του έργου ποια θα επιλέγατε;
Δεν είναι αυτό που νομίζετε μη νομίζετε αυτό που δεν είναι
Η παράσταση πραγματεύεται το πρόβλημα του ανθρώπου μπροστά στην εξουσία και την Ελευθερία πείτε μας λίγα λόγια για αυτό.
Η ελευθερία είναι ατομικό δικαίωμα του καθενός και δεν είναι αφηρημένη έννοια. Ορίζεται από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του καθενός μας. Είσαι ελεύθερος να ταξιδέψεις, αν έχεις λεφτά, είσαι ελεύθερος να ζήσεις σε ένα πολύ καλό περιβάλλον, αν έχεις λεφτά. H ελευθερία σου όμως δεν πρέπει να ενοχλεί την ελευθερία του συνανθρώπου σου. Γενικά η εξουσία χειραγωγεί την ατομική και συλλογική ελευθερία.
Αναφορικά με τις καταγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας και το ελληνικό #MeToo ποια η γνώμη σας; Πιστεύετε θα μπουν όρια και για τις νέες γενιές θα είναι καλύτερες οι συνθήκες εργασίας στο θέατρο αλλά και σε όλους γενικά τους εργασιακούς χώρους;
Είναι πολύ θετικό που είδαν το φως της δημοσιότητας διάφορες συμπεριφορές δεν έχει σημασία ο χρόνος που έγιναν οι καταγγελίες, ουσιαστικά σημασία έχει πού δημοσιοποιήθηκαν και πήραν τον δρόμο της δικαιοσύνης. Όχι μόνο στο θέατρο αλλά σε όλους τους χώρους εργασίας θα πρέπει ο εργαζόμενος να ξέρει τα όριά του τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του. Δεν μπορούμε να έχουμε δικαιώματα χωρίς να έχουμε και υποχρεώσεις. Δεν ξέρω εάν θα είναι καλύτερες οι συνθήκες εργασίας γιατί πάντα θα υπάρχει η προσφορά και η ζήτηση και σε έναν χώρο όπως είναι ο δικός μας – που ο ηθοποιός ψάχνει δύο φορές τον χρόνο να βρει δουλειά- είναι δύσκολο να δουν καλύτερες συγκεκριμένες συνθήκες. Θα πρέπει ο εργαζόμενος να τις διεκδικήσει και να αγωνιστεί για αυτές.
Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγες λέξεις;
Είμαι αισιόδοξη, χαρούμενη με πολλή ενέργεια, ειλικρινής και αγαπώ πολύ το θέατρο.
Πώς αντιμετωπίσατε την περίοδο της πανδημίας και την υποχρεωτική αποχή από το θέατρο;
Με στεναχώρησε πάρα πολύ όπως όλο τον κόσμο. Εγώ την περίοδο της πανδημίας δούλευα στην τηλεόραση και νόμιζα ότι πηγαίνω πενταήμερη εκδρομή να δω τους φίλους μου να πιω καφέ να χαρώ να πούμε τα δικά μας. Το θέατρο παρέμεινε κλειστό για 17 μήνες αυτό μου κόστισε πάρα πολύ γιατί μου έλειπε η καθημερινή επαφή με τους θεατές. Το πρόβλημά μου δεν ήτανε οικονομικό αλλά ψυχολογικό.
Έχετε κερδίσει όλα αυτά τα χρόνια αποδοχή και αναγνώριση με τη δουλειά σας. Τι ονειρεύεστε στο μέλλον για την καλλιτεχνική σας διαδρομή και πώς θα θέλατε να είναι το θέατρο τα επόμενα χρόνια;
Σας ευχαριστώ πολύ. Και ευχαριστώ και το κοινό που με παρακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια. Η καλλιτεχνική μου πορεία ονειρεύομαι να είναι ουσιαστική. Θα συνεχίσω με δύναμη και πίστη στις επιλογές μου. Θέλω και πιστεύω ότι έχω να προσφέρω πολλά στον πολιτισμό. Έχω ανησυχίες όνειρα και στόχους, είμαι ένας ενεργός πολίτης με πολλά ενδιαφέροντα για τα κοινά. Είμαι σε διοικητικά συμβούλια, όπως στο σπίτι του ηθοποιού και στην ΕΜΚΕΘΙ. Ενδιαφέρομαι για τα κοινά για τους συναδέλφους μου. Ενδιαφέρομαι για το θέατρο και αγωνίζομαι για την καλλιτεχνική παιδεία. Για να έχουμε ένα καλύτερο θέατρο πρέπει να έχουμε και υποψιασμένους θεατές. Να φροντίζουμε οι θεατές να αγαπούν το θέατρο, να το παρακολουθούν και ειδικά οι νέες γενιές. Όλες οι τέχνες χρειάζονται κοινό αλλά η καλλιτεχνική εκπαίδευση έχει αρκετές αδυναμίες και ένα καλό θέατρο ξεκινάει και από μία καλή εκπαίδευση. Όπως ήδη γνωρίζετε έχω τη Δραματική Σχολή Πρόβα και αγωνίζομαι για ένα καλύτερο αύριο. Δυστυχώς τις δραματικές σχολές που είναι αναγνωρισμένες από το κράτος αντί να τις εκτιμούν οι ηθοποιοί τις κατηγορούν. Αυτό είναι άδικο και χρειάζονται την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο σύλλογος μας φροντίζει για ένα καινούργιο νομικό πλαίσιο. Και μακάρι να προχωρήσουμε για να γίνει μία ριζική αλλαγή .
