Ο φετινός προεκλογικός αγώνας στην Κύπρο είχε μια ιδιαιτερότητα: για πρώτη φορά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος δεν είναι το άλυτο Κυπριακό, αλλά η οικονομική κρίση που μαστίζει τη μεγαλόνησο.
Ο πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας, ο οποίος κέρδισε απροσδόκητα τις εκλογές του 2009, δεν είναι υποψήφιος στις εκλογές της 17ης Φεβρουαρίου. Αντ’ αυτού, το ΑΚΕΛ ρίχνει αυτήν τη φορά στη μάχη τον υπουργό Υγείας Σταύρο Μαλά, στον οποίο, ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δίνουν ελάχιστες πιθανότητες. Φαβορί της φετινής αναμέτρησης είναι ο υποψήφιος του ΔΗΣΥ Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος φέρεται να συγκεντρώνει το 40 % στην πρόθεση ψήφου έναντι μόλις 24 % που λαμβάνει ο αντίπαλός του.
Διατηρώντας το κλίμα έντασης και αντιπαράθεσης, τα επιτελεία των τριών υποψηφίων για την Προεδρία της Δημοκρατίας, έχοντας ενώπιόν τους τις μετρήσεις της κοινής γνώμης, ετοιμάζουν τις τελευταίες προεκλογικές «επιθέσεις» τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές. Ο Νίκος Αναστασιάδης έχει ως στόχο εκλογή από τον πρώτο γύρο, ενώ Μαλάς και Λιλλήκας δίνουν μάχη για είσοδο στη δεύτερη Κυριακή.
Ωστόσο, στην Κύπρο οι δημοσκοπήσεις έχουν συχνά διαψευστεί από την κάλπη. Την έκπληξη δεν αποκλείεται να κάνει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Λιλλήκας, που αυτοπροσδιορίζεται ως «υποψήφιος των πολιτών» και ο οποίος φέρεται να αποσπά έως και το 20 % των ψήφων, απολαμβάνοντας και τη στήριξη της σοσιαλιστικής ΕΔΕΚ.
Λόγω του κατακερματισμού του πολιτικού σκηνικού όμως, όπως εκτιμά ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Κυριάκος Τριανταφυλλίδης, η Αριστερά έχει καλές πιθανότητες να κερδίσει και αυτές τις εκλογές και να ορίσει τον επόμενο πρόεδρο.
«Όπως ξέρετε, στην Κύπρο οι εκλογές είναι συνήθως δύο γύρων. Και αυτό επειδή διεκδικούν την προεδρία συνήθως τρεις κύριοι υποψήφιοι που μοιράζονται τις ψήφους. Πάντως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τώρα ότι ο υποψήφιος του ΔΗΣΥ, της Δεξιάς δηλαδή, προηγείται. Θα περάσει, δηλαδή, ο κ. Αναστασιάδης και ένας εκ των άλλων δύο. Ασφαλώς το ΑΚΕΛ πιστεύει ότι θα είναι ο δικός του υποψήφιος. Εάν επαληθευτεί αυτό, τότε ο δεύτερος γύρος θα είναι μια εντελώς καινούργια εκλογή. Και εκεί τα πάντα είναι απρόβλεπτα. Επειδή ουδείς γνωρίζει πώς θα συνασπιστούν, τελικά, οι πολιτικές δυνάμεις» δηλώνει ο Κυριάκος Τριανταφυλλίδης.
Η πικρία του Χριστόφια για τη δανειακή βοήθεια
Αποχωρώντας από την εξουσία, ο νυν πρόεδρος Χριστόφιας έκανε λόγο για έλλειψη αλληλεγγύης εντός των χωρών-μελών της Ε.Ε., τονίζοντας ότι εγκαταλείπει το αξίωμα με πικρία. Από το περασμένο καλοκαίρι ο Κύπριος πρόεδρος διαπραγματεύεται με την τρόικα για τη δανειακή βοήθεια προς τη χώρα του. Παρότι υπήρξε καταρχήν συμφωνία ήδη τον Νοέμβριο, η τελική απόφαση και το ακριβές ύψος της βοήθειας εκκρεμούν.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, βέβαια, εκτιμούν ότι είναι λογικό να καθυστερεί το «πράσινο φως» λόγω των κατηγοριών για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος στη μεγαλόνησο. Ο Κυριάκος Τριανταφυλλίδης απάντησε σε αυτές τις κατηγορίες λέγοντας: «Οι κατηγορίες αυτές είναι εντελώς απαράδεκτες και αβάσιμες και αυτό έχει αποδειχθεί από ντοκουμέντα. Η Κύπρος, δηλαδή, έχει εναρμονίσει τη νομοθεσία της με όλες τις υποδείξεις εδώ και πολύ καιρό. Το όλο θέμα εγείρεται σε χώρες όπου υπάρχουν εκλογές και είναι για εσωτερική κατανάλωση. Πιστεύω ότι, μόλις περάσουν οι εκλογές στις χώρες αυτές, στη Γερμανία για παράδειγμα, το όλο ζήτημα θα τελειώσει, δεν θα υπάρχει πλέον».
Πιο διπλωματικός εμφανίζεται ο προεδρικός υποψήφιος Αναστασιάδης, ο οποίος εκτιμά ότι οι κατηγορίες είναι απλώς υπερβολικές. Αναλυτές εκτιμούν ότι σε περίπτωση νίκης του θα αναζητήσει άμεσα τη συνεννόηση και επικοινωνία με το Βερολίνο, προκειμένου να αποφασιστεί γοργά η δανειακή βοήθεια.
Στήριξη της πολιτικής λιτότητας
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, στην Κύπρο όλα τα κόμματα στηρίζουν την πολιτική των περικοπών για την εξυγίανση των δημοσιονομικών. Εντούτοις, υπάρχουν και φωνές που εναντιώνονται στην «επιβαλλόμενη από την τρόικα πολιτική λιτότητας», όπως η Αντιγόνη Παπαδοπούλου, ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ, η οποία δηλώνει:
«Η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στις ελληνικές τράπεζες είχε ως συνεπακόλουθο να πληρώσουμε εμείς το λάθος του κουρέματος και να μην έχει ζητήσει εκείνη τη στιγμή η δική μας, η κυπριακή κυβέρνηση, τη στήριξη που έπρεπε, όπως πήραν και οι ελληνικές τράπεζες. Λόγω αυτού του μεγάλου τραπεζικού συστήματος, είμαστε υποχρεωμένοι να ζητήσουμε βοήθεια σήμερα, να μπούμε στον μηχανισμό και να έρθει η τρόικα με μια καταστρεπτική συνταγή χωρίς να δει τις ιδιαιτερότητες των χωρών. Γνωρίζω ότι στην περίπτωση της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, οι συνταγές της τρόικας δεν απέδωσαν. Τα μέτρα λιτότητας δεν είναι η λύση».
Συνεργασία ΔΗΚΟ – ΔΗΣΥ
Αξιοσημείωτη στις φετινές εκλογές είναι η συνεργασία του δεξιού Δημοκρατικού Συναγερμού με το κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ συνεργάζονται στον Α’ γύρο των προεδρικών εκλογών. Και αυτό δέκα χρόνια μετά το δημοψήφισμα επί του σχεδίου Ανάν, το οποίο στήριξε το ΔΗΣΥ και απέρριψε ο τότε πρόεδρος του ΔΗΚΟ Τάσσος Παπαδόπουλος. Έτσι, οι πάλαι ποτέ αντίπαλοι βρίσκονται σήμερα στα πρόθυρα κυβερνητικής συνεργασίας.
Όπως εξηγεί η ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ Αντιγόνη Παπαδοπούλου, «στηρίζουμε τον Νίκο Αναστασιάδη επειδή πιστεύουμε ότι είναι ένας πολιτικός ο οποίος έχει μακρά πείρα. Είχαμε έντονες διαφωνίες μαζί του όσον αφορά στη στάση που τήρησε το 2004, διότι το ΔΗΚΟ ήταν εναντίον του σχεδίου Ανάν. Αυτήν τη στιγμή ο κ. Αναστασιάδης έχει ρητώς αναφέρει ότι δεν θα επανέλθει το σχέδιο Ανάν, είτε υπό την παλιά είτε υπό νέα μορφή, και έχει αναλάβει σοβαρές δεσμεύσεις απέναντι στο ΔΗΚΟ».
Την κάθετη αντίθεσή του στις ιδιωτικοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών εξέφρασε ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ και υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ενώ είπε ότι θα αναζητήσει και τη γνώμη άλλου οίκου, πέραν της PIMCO, για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών.
Ο Σταύρος Μαλάς, στην τελευταία συνέντευξη Τύπου πριν από τις προεδρικές, ανέφερε πως θα διεξαχθούν δύο γύροι εκλογών και πρόταξε τη δική του πρόταση για τη διαχείριση της κρίσης. Είναι προφανές από τις κινήσεις των τελευταίων ημερών πως η προσοχή είναι στραμμένη στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ. Στο επιτελείο θεωρούν πως η είσοδος στον β΄ γύρο εξαρτάται κυρίως από τους Ακελικούς ψηφοφόρους.
Ο Γιώργος Λιλλήκας, μιλώντας χθες σε έκτακτο συνέδριο της ΕΔΕΚ, πρόταξε τη δική του διαφορετική πορεία από αυτή των αντιπάλων του, που θεωρεί ότι των Αναστασιάδη και Μαλά είναι ταυτόσημη. Στο επιτελείο δηλώνουν πως η προοπτική για είσοδο στον δεύτερο γύρο αποτελεί εφικτό στόχο. Εκτιμούν πως υπάρχει ένα ποσοστό κρυφής ψήφου, που θα καθορίσει το αποτέλεσμα.
Οι όποιες προσπάθειες του Δημήτρη Χριστόφια, πάντως, για την επίλυση του Κυπριακού δεν καρποφόρησαν. Αναλυτές θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται κατ’ αρχάς νέα πρωτοβουλία από τον όποιο διάδοχό του. Αίσθηση προκάλεσε η πρόταση του υποψηφίου Λιλλήκα για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από μηδενική βάση. Εντούτοις, δεν εκμυστηρεύτηκε τι ακριβώς εννοεί…
O γερμανικός Τύπος
«Η Κύπρος σε σταυροδρόμι» επιγράφει σε ειδικό αφιέρωμα η «Süddeutsche Zeitung», παραθέτοντας δύο άρθρα, το ένα υπέρ και το άλλο κατά της διάσωσης της μεγαλονήσου. «Δεν μπορεί να αποκλειστεί μια νέα όξυνση της κρίσης» αναφέρεται στο άρθρο με τίτλο «Υπέρ: Πρέπει να πληρώσουμε», το οποίο συνεχίζει: «Χωρίς οικονομική στήριξη η Κύπρος θα πτωχεύσει. Και την πτώχευση θα ακολουθήσει η έξοδος από την Ευρωζώνη. Στις αγορές αυτό ισοδυναμεί με το εξής: “η Ε.Ε. αφήνει στην τύχη της την Κύπρο“. Αμέσως οι κερδοσκόποι θα αρχίσουν να διερωτώνται μήπως οι Ευρωπαίοι θα έπρατταν το ίδιο και με άλλα μικρά κράτη μέλη, όπως τη Σλοβενία και τη Σλοβακία. Στο προσκήνιο θα επέστρεφε ωστόσο και η Ελλάδα: το 8% των καταθέσεων σε ελληνικές τράπεζες προέρχεται από την Κύπρο. Αν εξέλειπαν τα ποσά αυτά, δεν θα αποκλειόταν συνεπώς οι ελληνικές τράπεζες να ξαναχρειάζονταν κεφάλαια παρά την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίησή τους. Δεν θα έπρεπε σε καμιά περίπτωση να εκτεθούμε σε αυτόν τον κίνδυνο. Η πιο σωστή απάντηση θα ήταν να εμβάσουμε τα απαιτούμενα 17 δισ. ευρώ χωρίς να ξεχνάμε ότι το ποσό αυτό είναι δάνειο και όχι ελεημοσύνη».
Στο άρθρο «Κατά: Αρκετά!» επισημαίνεται: «Παρά τις όποιες δυσκολίες, η Ελλάδα είναι σε θέση να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις. Στην Κύπρο, όμως, αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, διότι η κυπριακή οικονομία είναι οργανωμένη σαν ένα μεγάλο τραπεζικό σύστημα. Το επιχειρησιακό μοντέλο στηρίζεται στο χρήμα. Χρήμα δεν υπάρχει πια. Και τώρα θα πρέπει να βοηθήσει η Ευρώπη; Σε καμία περίπτωση! Με διαφορά τις μεγαλύτερες εκκρεμείς απαιτήσεις έναντι των κυπριακών τραπεζών, τις έχουν ελληνικές τράπεζες, τα προβλήματα των οποίων μπορούν να λυθούν στην Ελλάδα με τη βοήθεια της Ευρώπης. Άλλοι επενδυτές στην Κύπρο, όπως για παράδειγμα γερμανικές τράπεζες, έχουν περιορίσει αρκετά τις επενδυτικές τους δραστηριότητες. Δεν βρισκόμαστε ούτε λίγο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers ούτε στο ξεκίνημα της κρίσης χρέους. Ο κόσμος μπορεί να αντέξει ένα κυπριακό σοκ. Ακούμε πάντα ότι αυτές που διασώζονται είναι οι τράπεζες και τα κράτη που είναι συστημικά σημαντικά. Η Κύπρος, όμως, δεν είναι συστημικά σημαντική».
Πηγές: Φιλελεύθερος – Deutsche Welle
Επιμέλεια: Κ. Μπετινάκης
