Επιμέλεια: Αδάμ Αλεξόπουλος
Για ακόμα μία φορά στο παρά ένα, και ενώ ήδη χιλιάδες πολίτες έχουν γονατίσει από τα βάρη της οικονομικής δυσπραγίας λόγω των μεγάλων αυξήσεων σε ηλεκτρικό ρεύμα και καύσιμα, καθώς και των επακόλουθων ανατιμήσεων σε τρόφιμα και υπηρεσίες, η κυβέρνηση καταστρώνει σχέδια για την καταπολέμηση της ακρίβειας.
Την ίδια ώρα που στη Γερμανία οι αρμόδιοι υπουργοί ζητούν από τους πολίτες να συλλέξουν τρόφιμα πρώτης ανάγκης για τις επόμενες δέκα ημέρες, στην Ελλάδα οι τιμές των περισσότερων προϊόντων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, όπως και η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, λόγω της νεοφερμένης ρήτρας αναπροσαρμογής. Ταυτόχρονα, έχουν ήδη ξεκινήσει σωρηδόν και οι διακοπές ρεύματος σε ευάλωτα νοικοκυριά που δεν μπορούν να αντέξουν το δυσβάστακτο και απρόβλεπτο κόστος.
Η ίδια, βέβαια, κωλυσιεργία παρατηρείται και από τους ηγέτες της Ε.Ε., οι οποίοι σβήνουν και γράφουν, συζητούν και, τελικά, βρίσκονται δέσμιοι των αγκυλώσεών τους αναφορικά με την απεξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, αλλά και τη στήριξη των πολιτών.
Οι πρώτοι οιωνοί για νέες παρεμβάσεις
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στο Υπουργικό Συμβούλιο, τόνισε: «Πολύ σύντομα θα ανακοινωθεί το νέο εθνικό πρόγραμμα στήριξης απέναντι στις συνέπειες του πολέμου και στην εισαγόμενη ενεργειακή έκρηξη.
Ξέρω πολύ καλά πως αυτή η εισαγόμενη ακρίβεια… πολιορκεί τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, ενώ δεν έπαψα ποτέ να τονίζω ότι οι μισθοί στη χώρα μας, δυστυχώς, είναι ακόμα χαμηλοί, ως απόρροια της δεκάχρονης οικονομικής περιπέτειας.
Είναι κάτι το οποίο, προφανώς, μας απασχολεί ιδιαίτερα. Γι’ αυτό και, εν όψει των ευρωπαϊκών αποφάσεων, εμείς αναπτύσσουμε και δρομολογούμε, όπως το έχουμε κάνει εδώ και αρκετούς μήνες, τις δικές μας εθνικές δράσεις. Και η στήριξη των εισοδημάτων είναι η βασική μας προτεραιότητα».
Μέτρα από τον… Ιούνιο
Τους οιωνούς για «αποφασιστική παρέμβαση» τον Ιούνιο έφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, σε τηλεοπτική συνέντευξή του στο Mega, η οποία, όπως είπε, θα έχει ως αποτέλεσμα να δουν όλοι οι καταναλωτές οριζόντια μικρότερους λογαριασμούς ρεύματος για έναν μεγάλο χρονικό ορίζοντα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Οικονόμου υποστήριξε ότι «υπήρξε όλο το προηγούμενο διάστημα μια στήριξη της κυβέρνησης, η οποία κυρίως απέδωσε σε όσους είχαν κατανάλωση μέχρι 300 kWh στην κύρια κατοικία τους και είδαν πολύ μικρές αυξήσεις. Παράλληλα, υπήρξε και μια στήριξη για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, όσοι είχαν μεγαλύτερη κατανάλωση είδαν αυξήσεις πολύ μεγαλύτερες». «Από δω και πέρα», τόνισε, «με το σχέδιο που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός θα υπάρξει μια πολύ αποφασιστική παρέμβαση, μια πολύ ουσιαστική βοήθεια και στήριξη και σε εκείνους που είχαν υψηλότερες καταναλώσεις, οριζόντια, ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων, που θα έχει ως αποτέλεσμα δραστικά μειωμένους λογαριασμούς και για έναν μεγάλο χρονικό ορίζοντα».
Εν τω μεταξύ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επισήμανε: «Η παρέμβαση που θα κάνουμε προφανώς θα έχει αντανάκλαση και στη ρήτρα αναπροσαρμογής. Όμως, αυτό που πρέπει να κρατήσει ο κόσμος είναι ότι η παρέμβαση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα όλοι να πληρώνουν το ρεύμα πολύ φθηνότερα σε σχέση με την τιμή που το πλήρωναν από τότε που άρχισαν οι αυξήσεις και μετά». Επανέλαβε, επίσης, ότι στην τιμή της λιανικής τιμής ρεύματος η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και κάτω από χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, που συχνά κανείς επικαλείται στον δημόσιο διάλογο.
«Στο επόμενο διάστημα θα υπάρξουν πολύ συγκεκριμένες ανακοινώσεις για το σχέδιό μας, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή γρήγορα, νομίζω από τον Ιούνιο. Αυτά που περιμένουμε και συνεχίζουμε να επιδιώκουμε από την ΕΕ είναι μια παράλληλη διαδικασία», αποκάλυψε ο κ. Οικονόμου.
Άμεση λήψη συντονισμένων μέτρων σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας, ο οποίος, κατά την παρέμβασή του στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, επισήμανε την ανάγκη άμεσης λήψης συντονισμένων μέτρων σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξη των Ευρωπαίων καταναλωτών, ιδίως των ευάλωτων νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, από τις εκρηκτικές αυξήσεις στο κόστος ενέργειας.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ο κ. Σκρέκας επανέφερε τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την επιβολή πλαφόν στις χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας και τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Αλληλεγγύης για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης και τη σταθεροποίηση των τιμών σε προσιτά επίπεδα.
Επίσης, μετέφερε τη θέση της Ελλάδας και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για αλληλεγγύη προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, στις οποίες έχει διακοπεί η τροφοδοσία με φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Όπως είπε, η Ελλάδα βρίσκεται σε ετοιμότητα να στηρίξει τη Βουλγαρία, και από την πρώτη ημέρα διακοπής της τροφοδοσίας έχει ξεκινήσει να διοχετεύει ποσότητες φυσικού αερίου στη γειτονική χώρα.
Ο κ. Σκρέκας δήλωσε: «Στο σημερινό έκτακτο Συμβούλιο τόνισα στους ομολόγους μου ότι πρέπει άμεσα να αναλάβουμε συλλογική δράση για τη στήριξη των Ευρωπαίων καταναλωτών οι οποίοι δοκιμάζονται από τη διεθνή ενεργειακή κρίση που εντείνεται από τον αποτρόπαιο πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ασφυκτικές πιέσεις που βιώνουν τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τις εκρηκτικές αυξήσεις στις τιμές ενέργειας απειλούν την κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη.
Τώρα, είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να συμφωνήσουμε σε μια συλλογική στρατηγική με στοχευμένα μέτρα για τη στήριξη της κοινωνίας. Παράλληλα, πρέπει να εκπέμψουμε ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης για την προστασία της ενεργειακής μας ασφάλειας, των πολιτών και των οικονομιών μας. Κάλεσα τους ομολόγους μου να υιοθετήσουμε μια ρεαλιστική και προσεκτικά σχεδιασμένη στρατηγική για τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα που δεν θα θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο.
Η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, η υλοποίηση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών που θα ενισχύσουν την ενεργειακή μας ανταγωνιστικότητα και η συνεργασία με γειτονικές χώρες για τη διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων προμήθειας ενέργειας αποτελούν τη μόνη λύση για να υπερβούμε αυτή την πρωτόγνωρη κρίση».
Τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι
Τα μέτρα που συζητιούνται στις αλλεπάλληλες συσκέψεις πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μεγάρου Μαξίμου, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η επιβολή πλαφόν στην τιμή χονδρικής του ρεύματος, ώστε να πέσει η μεγαβατώρα από τα 240 ευρώ στα 100 ευρώ. Το ποσό αυτό αναμένεται να επιδοτηθεί από τον Προϋπολογισμό, με στόχο οι τιμές της λιανικής να πλησιάσουν την περίοδο πριν από τη ρωσική εισβολή. Ένα ακόμα μέτρο είναι η παράταση της επιδότησης στους καταναλωτές που εφαρμόζεται μέχρι και τώρα.
Ένα δεύτερο μέτρο που δεν βρίσκει αρκετούς υποστηρικτές είναι η μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα πρώτης ανάγκης. Συζητείται και η παράταση του fuel pass, που, αν και πρόκειται για μια σταγόνα στον ωκεανό, βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από τους πολίτες, που έσπευσαν να υποβάλουν τις αιτήσεις. Τέλος, υπάρχει στο τραπέζι και ένα νέο επίδομα ακρίβειας, για το οποίο όμως δεν υπάρχουν ακόμα πληροφορίες, γιατί είναι ακόμα στα σπάργανα.
