Οι νομοθετικές αλλαγές που ανακοινώθηκαν στις αρχές της εβδομάδας από τον Τούρκο πρόεδρο Recep Tayyip Erdogan μετά από την ορκωμοσία του, πρόκειται να αμφισβητήσουν περαιτέρω την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, αναφέρει η Moody’s σε ανάλυσή της.
Μεταξύ άλλων, οι ανακοινωθείσες τροποποιήσεις προβλέπουν την μείωση της θητείας του διοικητή από τουλάχιστον πέντε χρόνια, σε μια ενδεικτική τετραετία, την απομάκρυνση της απαίτησης οι υποδιοικητές να έχουν τουλάχιστον 10 χρόνια επαγγελματική εμπειρία, και την εκχώρηση της εξουσίας για τον διορισμό του διοικητή και των μελών του δ.σ., αποκλειστικά στον Τούρκο πρόεδρο.
Όπως επισημαίνει η Moody’s, ο Erdogan ανακοίνωσε επίσης σειρά αλλαγών στο υπουργικό συμβούλιο, μεταξύ των οποίων και το διορισμό του γαμπρού του, Berat Albayrak, στη θέση του υπουργού Οικονομικών. “Δεν βρέθηκε κάποια θέση για τον Naci Agbal, ή τον Mehmet Simsek, αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομικών αντίστοιχα σε προηγούμενες κυβερνήσεις”.
Τονίζει πως ενώ αυτοί οι διορισμοί αναπόφευκτα θα εγείρουν ερωτήματα αναφορικά με την ανεξαρτησία και την εμπειρία της νέας κυβέρνησης, είναι η περαιτέρω αμφισβήτηση της αποτελεσματικότητας της κεντρικής τράπεζας που είναι με μεγαλύτερη σαφήνεια credit negative σε αυτό το σημείο, δεδομένης της σημασίας που διαδραματίζει ο ρόλος αυτού του θεσμού στην αντιμετώπιση των αυξανόμενων ανισορροπιών στην οικονομία της Τουρκίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Οι έντονα επεκτατικές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που εφαρμόζονται από τις τουρκικές αρχές τους τελευταίους μήνες προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη, έχουν τροφοδοτήσει αυτές τις ανισορροπίες.
Ο ρυθμός ανάπτυξης διπλασιάστηκε στο 7,4% πέρυσι από το 3,6% το 2016, υψηλότερα από το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, του 3,5%-4%.
Αυτό έχει συμβάλει στην άνοδο του πληθωρισμού που διευρύνει το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, και υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και μαζί με αυτή, την αξία της τουρκικής λίρας.
Παρόλο που η κεντρική τράπεζα έχει σταδιακά συσφίξει τη νομισματική του πολιτική, πιο πρόσφατα το Μάιο με μια σωρευτική αύξηση του επιτοκίου κατά 500 μονάδες βάσης στο 17,75%, η νομισματική πολιτική έχει τελικά αποδειχθεί αναποτελεσματική στη συγκράτηση του πληθωρισμού και των πληθωριστικών προσδοκιών.
Μια συγκεκριμένη πρόκληση για τους φορείς χάραξης της νομισματικής πολιτικής ήταν η δημόσια αντίθεση του Erdogan στη συμβατική νομισματική πολιτική. Ο ίδιος και άλλοι αξιωματούχοι έχουν επιμόνως ισχυριστεί ότι τα επιτόκια και ο πληθωρισμός συνδέονται έντονα, και συνεπώς η νομισματική στάση θα πρέπει να είναι πιο χαλαρή, όχι πιο σφιχτή.
Αυτή η άποψη είναι απίθανο να έχει μαλακώσει μετά την εκλογή του. Σε ομιλία του στο Λονδίνο στις αρχές Μαΐου, άφησε να εννοηθεί ότι θα αναλάμβανε περισσότερο έλεγχο της νομισματικής πολιτικής εάν επανεκλεγόταν.
Και στην ομιλία του ορκωμοσίας, επαναδιατύπωσε την πρόθεσή του να χρησιμοποιήσει τις νέες του εκτελεστικές εξουσίες προκειμένου να καθορίσει την πορεία της νομισματικής πολιτικής.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αλλαγές στη διακυβέρνηση της κεντρικής τράπεζας υποδηλώνουν ότι η αποφασιστικότητά της να συσφίξει τη νομισματική πολιτική για να βγάλει την τουρκική οικονομία από τη δίνη στην οποία βρίσκεται, ίσως αποδυναμωθεί παρά ενισχυθεί στους επόμενους μήνες.
Εκτός από το άμεσο αποτέλεσμα μιας τέτοιας πολιτικής μεταβολής στις αυξανόμενες ανισορροπίες της Τουρκίας, οποιαδήποτε αίσθηση περί παρεμβολής στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και άλλων δημόσιων οργανισμών, πιθανώς θα διευρύνουν τις ανησυχίες των επενδυτών, με αρνητικές συνέπειες για το κόστος και τη διαθεσιμότητα των εισροών ξένων κεφαλαίων από τις οποίες εξαρτάται η τουρκική οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Μια τέτοια έκβαση θα μπορούσε να αποφευχθεί με ισχυρή και αποτελεσματική πολιτική και περαιτέρω πρόοδο στις διαρθρωτικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν πριν χρόνια αλλά έχουν ανασταλεί.
