Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Κανόνες επιλογής χαρτοφυλακίου για την αξιολόγηση κινδύνου χρησιμοποιούνται για την επιλογή 50 κοραλλιογενών υφάλων ως «κιβωτών» που μπορούν να επιβιώσουν από την κλιματική κρίση και να αναβιώσουν τα κοράλλια αλλού στον πλανήτη. Μια βραβευμένη με Νόμπελ οικονομική θεωρία που χρησιμοποιείται εκτενώς από επενδυτές εμφανίζει τα πρώτα σημάδια δυνατότητας διάσωσης των απειλούμενων κοραλλιογενών υφάλων, λένε οι ειδικοί επιστήμονες.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ της Αυστραλίας χρησιμοποίησαν τη σύγχρονη θεωρία χαρτοφυλακίου (MPT) -ένα μαθηματικό πλαίσιο που αναπτύχθηκε από τον οικονομολόγο Harry Markowitz τη δεκαετία του 1950-, για να βοηθήσει τους επενδυτές που ελαχιστοποιούν το ρίσκο ώστε να μεγιστοποιήσουν τις αποδόσεις τους, προκειμένου να εντοπίσουν τους 50 υφάλους και τα καταφύγια κοραλλιών σε όλο τον κόσμο (που είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν από την κλιματική κρίση) και να μπορέσουν να εποικίσουν άλλους υφάλους – με την προϋπόθεση ότι απουσιάζουν άλλες απειλές.
Η μελέτη συνιστά τη στόχευση επενδύσεων σε έργα διατήρησης που έχουν τις «ισχυρότερες δυνατότητες επιτυχίας» στην προστασία των υφάλων προτεραιότητας. Τα κέρδη υπερβαίνουν τα θετικά οικολογικά αποτελέσματα και περιλαμβάνουν κρίσιμα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη, καθώς και ευνοϊκά αποτελέσματα για την υγεία και τη διατροφή για τις κοινότητες, σύμφωνα με συνεργάτες, οργανισμούς και χρηματοδότες που συμμετείχαν σε συνέντευξη από την Blue Earth Consultant.
Ο καθηγητής Ove Hoegh-Guldberg, επιστήμονας του κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ, ο οποίος συμμετείχε στην ηγεσία του έργου «50 ύφαλοι», είπε: «Είναι ουσιαστικά μια στρατηγική που μας βοηθά να λάβουμε αποφάσεις σχετικά με το τι θα προστατεύσουμε, αν θέλουμε να έχουμε κοράλλια στο τέλος του αιώνα. Είναι η καλύτερη ευκαιρία μας προκειμένου να έχουμε ένα μακροπρόθεσμο μέλλον για τους κοραλλιογενείς υφάλους», δήλωσε.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι αντιμετωπίζουν ένα τρομακτικό μέλλον. Ακόμη και αν οι δραστικές μειώσεις των εκπομπών εξασφάλιζαν ότι η παγκόσμια θέρμανση περιοριζόταν στους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα -κάτι που θα απαιτούσε μείωση σχεδόν στο μισό των παγκόσμιων εκπομπών CO2 έως το 2030 από τα επίπεδα του 2010-, το 70% έως 90% των σημερινών κοραλλιών θα εξαφανιστεί. Τον Οκτώβριο, μια μελέτη για την υγεία των κοραλλιογενών υφάλων διαπίστωσε ότι το 14% έχει χαθεί παγκοσμίως σε λιγότερο από μια δεκαετία, με τα φαινόμενα λεύκανσης που προκαλούνται από τις αυξημένες θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας να είναι ο μεγαλύτερος ένοχος.
«Η σύγχρονη θεωρία χαρτοφυλακίου είναι ένα πλαίσιο που στοχεύει στη μείωση του κινδύνου μεγιστοποιώντας παράλληλα τις αποδόσεις», δήλωσε ο Hoegh-Guldberg. «Αντιμετωπίζει τη διατήρηση κάπως όπως θα το έκανε μια επενδυτική ευκαιρία». Η στρατηγική, η οποία προέκυψε από μια συνάντηση επιστημόνων στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας της Χαβάης το 2017, αξιοποίησε τη θεωρία για να βοηθήσει τους επιστήμονες να επιλέξουν ένα «ισορροπημένο» χαρτοφυλάκιο κοραλλιογενών υφάλων. «Έχουμε εκατοντάδες από αυτούς τους υφάλους σε ολόκληρο τον πλανήτη», είπε ο Hoegh-Guldberg. «Ποιον επιλέγουμε ώστε να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας σε αυτόν;», συνέχισε.
Ο δρ Hawthorne Beyer, συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ που ερευνά τη χρήση ποσοτικής μοντελοποίησης στη διαχείριση περιβαλλοντικών συστημάτων, είπε: «Αν μιλήσει κανείς με ανθρώπους στον επιχειρηματικό κόσμο, το καταλαβαίνουν αμέσως. Είναι μια πολύ λογική ιδέα και έχει ιδιαίτερο νόημα. Η δική μας ήταν η πρώτη που εφαρμόστηκε σε παγκόσμια κλίμακα».
Οι επιστήμονες χώρισαν τους κοραλλιογενείς υφάλους του κόσμου σε «βιοκλιματικές μονάδες» (BCU) 500 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Χρησιμοποίησαν 174 μετρήσεις, σε πέντε κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού θερμοκρασίας και των προβολών της, της οξίνισης των ωκεανών, των χωροκατακτητικών ειδών, της δραστηριότητας των κυκλώνων και της συνδεσιμότητας με άλλους υφάλους, για κάθε μία. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας μια διαδικασία που ονομάζεται «κλιμάκωση», παρήγαγαν εκτιμήσεις για κάθε βιοκλιματική μονάδα. Αυτό αποτύπωσε το μεγαλύτερο εύρος πιθανοτήτων για το μέλλον. «Δεν γνωρίζουμε ποιες μετρήσεις είναι οι καλύτερες μετρήσεις στην πρόβλεψη του κινδύνου», εξήγησε ο Beyer.
Στη συνέχεια, η ομάδα χρησιμοποίησε τη σύγχρονη θεωρία χαρτοφυλακίου (MTP) για να ποσοτικοποιήσει τις απειλές και να εντοπίσει τους υφάλους που προσφέρουν τις καλύτερες επιλογές για διατήρηση, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα την αβεβαιότητα σχετικά με τους μελλοντικούς κινδύνους από την κλιματική αλλαγή.
«Δεν θέλουμε να βάλουμε όλα τα αυγά μας σε ένα καλάθι ή να στοιχηματίσουμε σε ένα μέτρο κινδύνου, όταν έχουμε τεράστια αβεβαιότητα για το ποιοι θα είναι αυτοί οι κίνδυνοι», είπε ο Beyer. Το έργο εντόπισε υφάλους σε όλη τη Μέση Ανατολή, στη Βόρεια και Ανατολική Αφρική, στην Αυστραλία, στην Καραϊβική, στα νησιά του Ειρηνικού, στη Νότια Αμερική, στη Νοτιοανατολική και Νότια Ασία. Περιλαμβάνουν τμήματα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλους στην Αυστραλία, την Αιγυπτιακή και τη Νότια Ερυθρά Θάλασσα και τμήματα του «κοραλλιακού τριγώνου» γύρω από την Ινδονησία, τη Μαλαισία, την Παπούα Νέα Γουινέα και τις Φιλιππίνες. Όμως, με βάση τα κριτήρια για το κλίμα και τη συνδεσιμότητα, το μοντέλο απέκλεισε αρκετές οικολογικά σημαντικές περιοχές, όπως η Χαβάη και ο Κοραλλιογενής Ύφαλος της Κεντρικής Αμερικής.
Σχεδόν 93 εκατομμύρια δολάρια έχουν επενδυθεί στο έργο, που χρηματοδοτείται από την πρωτοβουλία Vibrant Oceans της Bloomberg Philanthropies. Η έκθεση διαπίστωσε ότι η εμπνευσμένη από 50 υφάλους προσέγγιση έχει βοηθήσει τουλάχιστον 26 οργανισμούς και οκτώ χρηματοδότες έχουν πλέον δώσει προτεραιότητα σε 60 οικοσυστήματα κοραλλιογενών υφάλων, σε περισσότερες από 40 χώρες.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι καλύπτουν μόλις το 0,2% του πυθμένα του ωκεανού, αλλά φιλοξενούν τουλάχιστον το ένα τέταρτο όλων των θαλάσσιων ειδών – και υποστηρίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Οι προσπάθειες διατήρησης που εμπνεύστηκαν από τη μελέτη επικεντρώθηκαν σε πέντε απειλές για τα κοράλλια: την αλιεία, τη «ρύπανση από μη εντοπιζόμενη πηγή» όπως από λιπάσματα, απορροές από δρόμους ή ιζήματα, ρύπανση από λύματα, παράκτια ανάπτυξη και πίεση στους υφάλους από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες.
Η Emily Darling, διευθύντρια για τη διατήρηση των κοραλλιογενών υφάλων στην Wildlife Conservation Society (WCS), είπε ότι μέρος του οφέλους ήταν ότι τώρα έχουν ένα σαφές σχέδιο για το πού θα επικεντρωθούν καλύτερα οι προσπάθειές τους. «Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της προσέγγισης των 50 υφάλων ήταν αυτό το συναρπαστικό μήνυμα ότι η κλιματική αλλαγή είναι η κρίσιμη απειλή για τους κοραλλιογενείς υφάλους και αυτή είναι μια προσέγγιση που μπορεί να δώσει στους υφάλους μια ευκαιρία», συνέχισε.
Το WCS διαθέτει 18 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση για εργασίες σε 11 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Φίτζι, της Ινδονησίας, της Κένυας και της Τανζανίας, σε 21 από τους 50 υφάλους, για να βοηθήσει τις κοινότητες να μειώσουν την πίεση στα πολύτιμα οικοσυστήματα. «Εξετάζουμε μη κλιματικές απειλές όπως η υπερεκμετάλλευση, η καταστροφική αλιεία, ο μη βιώσιμος τουρισμός, η ανάπτυξη των ακτών, η ρύπανση των υδάτων. Στη συνέχεια ρωτάμε «ποιες είναι οι κορυφαίες τοπικές πιέσεις;», λέει η Darling. «Και έτσι προσδιορίζουμε ποια παρέμβαση να προσαρμόσουμε σε αυτές τις διαφορετικές καταστάσεις».
Μια απαγορευμένη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή μεταξύ Κένυας και Τανζανίας -στην οποία δεν επιτρέπονται η αλιεία, η εξόρυξη, η γεώτρηση ή παρόμοιες δραστηριότητες- έχει υποστηριχθεί από το WSC για την προστασία των κοραλλιών από αυτές τις άλλες πιέσεις που συμβαίνουν παράλληλα με την παγκόσμια θέρμανση. «Κάνοντας αυτό, όχι μόνο θα προστατεύσουμε τη βιοποικιλότητα των κοραλλιογενών υφάλων, αλλά και τις φάλαινες, τα δελφίνια, τους θαλάσσιους ίππους, τους κοιλάκανθους, ολόκληρο αυτό το οικοσύστημα», προσθέτει.
Ένας από τους 50 υφάλους που εντοπίστηκαν είναι το καταφύγιο των «χαρούμενων κοραλλιών» που ανακαλύφθηκε στην Τανζανία, όπως αναφέρθηκε από τον Guardian πέρυσι, όπου τα είδη των κοραλλιών έχουν ευδοκιμήσει παρά τα γεγονότα της θέρμανσης που έχουν σκοτώσει γειτονικούς υφάλους.
Πηγή: The Guardian
