Ρεπορτάζ: Xρήστος Μαζάνης
Tρεις μεγάλες εκλάμψεις στην αριστερή πλευρά του μητρικού μας άστρου, δηλαδή του ηλίου, παρατήρησε το τελευταίο 48ωρο η ΝΑSA.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η διαστημική υπηρεσία, «μια ηλιακή καταιγίδα, προϊόν αυτών των εκλάμψεων, είναι πιθανό να φθάσει και να χτυπήσει τον πλανήτη μας σήμερα, Παρασκευή 13 Ιουνίου».
Οι εκλάμψεις που παρατηρήθηκαν ήταν κατηγορίας-Χ, ο εντονότερος τύπος ηλιακής καταιγίδας, 10.000 φορές ισχυρότερες από τις κανονικές που εμφανίζονται κατά τη συνήθη ηλιακή δραστηριότητα.
Οι ηλιακές καταιγίδες σχηματίζονται όταν ο Ήλιος απελευθερώνει δισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων ύλης υψηλής ενέργειας και πλάσματος με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα και οφείλονται σε απρόβλεπτες εξάρσεις του μαγνητικού πεδίου που πηγάζουν συνήθως από τις ηλιακές κηλίδες.
Η συχνότητα εμφάνισής τους είναι κάθε 100 ή 200 χρόνια αλλά είναι αδύνατο να προβλεφθούν παρά μόνο 30 λεπτά πριν επέλθουν.
Όπως τονίζουν οι επιστήμονες, η μεγάλη συσσώρευση ηλιακής ενέργειας οφείλεται στο γεγονός ότι ο τρέχον ηλιακός κύκλος βρίσκεται σε πολύ κρίσιμο σημείο.
Από αυτές τις εκρήξεις απελευθερώνεται ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που είναι πολύ πιθανό να πλήξει τα συστήματα τηλεπικοινωνίας της Γης, μετεωρολογικούς σταθμούς, χειριστές αεροπλάνων αλλά ακόμα και GPS.
Στη NASA υπάρχει ο φόβος πως μπορεί να υπάρξει ακόμα και blackout στις τηλεπικοινωνίες. Βέβαια από την πλευρά τους, δεν κρύβουν πως σε παλαιότερες ηλιακές καταιγίδες έχουν δημιουργηθεί προβλήματα ακόμα και στην ηλεκτροδότηση.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι την περασμένη Τρίτη μια ισχυρή ηλιακή έκρηξη προξένησε μικρά προβλήματα σε συστήματα επικοινωνίας που χρησιμοποιούν υψηλές συχνότητες.
Η άμυνα της Γης και οι επιπτώσεις στον άνθρωπο
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι η ατμόσφαιρα της Γης εμποδίζει την επιβλαβή ακτινοβολία να διαπεράσει το τείχος της. Αυτό σημαίνει πως όσο μεγάλα ποσά ακτινοβολίας και να απελευθερωθούν, δεν είναι ικανά να επηρεάσουν σωματικά τους ανθρώπους. Αν και υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν πως μπορούν να προκληθούν πονοκέφαλοι, η επιστημονική κοινότητα είναι διχασμένη.
«Οι ηλιακές καταιγίδες ανάλογα με την ένταση τους μπορούν να επηρεάσουν την υγεία. Αυτό όμως δεν συμβαίνει στο σύνολο του πληθυσμού αλλά μόνο σε μια πολύ μικρή μάζα ανθρώπων οι οποίοι μπορεί να εμφανίσουν μειωμένη πνευματική ικανότητα», αναφέρει ο Νίκος Κατσαρός, χημικός και επιστημονικός συνεργάτης στο Δημόκριτο.
«Επιπτώσεις υπάρχουν και στην εγκεφαλική λειτουργία του ατόμου, δηλαδή να μην μπορεί να αντιδράσει πολύ γρήγορα, να μην μπορεί να σκεφτεί και να πάρει αποφάσεις πολύ γρήγορα. Εξαρτάται βέβαια από την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας», προσθέτει.
«Έχω καταγράψει 41 εκρήξεις σε 12 ώρες»
O αστρονόμος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Νίκος Ματσόπουλος, μιλώντας στο zougla.gr,
διευκρινίζει πως «Αν είναι μεγάλες οι εκρήξεις και κατευθύνονται προς τη Γη ενδεχομένως να προκαλέσουν προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες ακόμα και blackout στον ηλεκτροφωτισμό.
Οι ηλιακές εκλάμψεις συμβαίνουν συνεχώς. Το 1981 κάναμε παρατηρήσεις για τις εκρήξεις και καταγράψαμε 41 εκρήξεις σε 12 ώρες.
Γενικά οι εκρήξεις αυτές δεν εγκυμονούν ιδιαίτερους κινδύνους για τη Γη εκτός αν κάποια στιγμή γίνει κάτι πάρα πολύ μεγάλο, το οποίο φυσικά και δεν μπορούμε να προβλέψουμε».
«Δεν μπορούμε να προβλέψουμε σε τι βαθμό θα επηρεάσουν τη Γη»
Ο Διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, κ. Μάνος Κιτσώνας αναφέρει ότι «υπάρχει όντος μια δραστηριότητα στον ήλιο η οποία φαίνεται και από τα ειδικά τηλεσκόπια παρατήρησης. Αυτές οι εκλάμψεις προκαλούν και διάφορα φαινόμενα ηλεκτρομαγνητικά κατ επέκταση τα οποία μπορεί να επηρεάσουν τη Γη. Ο βαθμός όμως επηρεασμού εξαρτάται από πολλές παραμέτρους.» Παράλληλα μεταξύ άλλων προσθέτει: «Οι ηλιακές καταιγίδες μπορούν να προκαλέσουν ισχυρές επιρροές στις τηλεπικοινωνίες. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε σε τι βαθμό αυτές οι νέες ηλιακές καταιγίδες μπορούν να επηρεάσουν τα πράγματα στη Γη».
«Yπαρκτός ο κίνδυνος blackout στη Βόρεια Ευρώπη»
«Τα σωματίδια αυτά έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τα ηλεκτρονικά κυκλώματα των διαφόρων δορυφόρων, αλλά έχουμε πλέον την πρόνοια να κλείσουμε αυτά τα κυκλώματα και να προστατευθούμε», αναφέρει ο Διονύσης Σιμόπουλος,αστρονόμος-φυσικός και πρώην διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. «Επίσης υπάρχει πρόβλημα με τις διάφορες μετακινήσεις των ηλεκτρικών ρευμάτων. Εάν έχουμε μεγάλα συστήματα μεταφοράς ηλεκτρικών ρευμάτων από μια περιοχή στην άλλη, όπως για παράδειγμα στη βόρεια Αμερική ή στη Βόρεια Ευρώπη, τότε υπάρχει πρόβλημα, ίσως εάν δεν προσέξουμε να έχουμε αυτό που ονομάζουμε blackout» τονίζει χαρακτηριστικά.
«Γνωρίζουμε ότι έρχεται όμως δεν ξέρουμε πόσο άσχημα θα είναι τα πράγματα»
Η ηλιακή καταιγίδα μπορεί να προκαλέσει ζημιές πολλών δισεκατομμυρίων καθώς και καταστροφικά προβλήματα για τις κυβερνήσεις, σε επίπεδο ασφάλειας, νοσοκομειακού εξοπλισμού, τραπεζικών συστημάτων και πολλών άλλων, είχε δηλώσει το 2013 στα διεθνή ΜΜΕ, ο Dr. Richard Fisher, διευθυντής του τμήματος ηλιακής φυσικής της Nasa.
Όπως υποστηρίζει για την ηλιακή καταιγίδα :«Γνωρίζουμε ότι έρχεται, όμως δεν ξέρουμε πόσο άσχημα θα είναι τα πράγματα».
Η καναδική έκδοση του Discovery Channel αναφέρει πως «αν η ιδέα μίας ηλιακής καταιγίδας ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ίσως πρέπει να αναλογιστούμε ότι μία μόνο μεγάλη ηλιακή έκλαμψη έχει πάνω από 1 εκατ. φορές περισσότερη ενέργεια από το μεγαλύτερο δυνατό σεισμό, σύμφωνα με το Space.com».
«Η Γη μας δέχεται την επίδραση της έκλαμψης αυτής»
«Η Γη μας δέχεται την επίδραση της έκλαμψης αυτής. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Soho παρακολουθεί το φαινόμενο το οποίο φαίνεται να είναι πολύ έντονο. Οι εκλάμψεις αυτές είναι έντονες και φαίνονται να είναι και επικίνδυνες για τα γήινα πράγματα. Ιδιαίτερα επικίνδυνο είναι για τους αστροναύτες αν βρεθούν εκτός του διαστημικού σταθμού για να προσληφθούν από τις υπεριώδεις ακτίνες», λέει στο zougla.gr o Kωνσταντίνος Μαυρομάτης, μαθηματικός και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος.
