Έπειτα από 14 χρόνια στην καγκελαρία η Άνγκελα Μέρκελ αποφάσισε να επισκεφθεί το πρώην ναζιστικό στρατόπεδο εξόντωσης ενάμισι εκατομμυρίου Εβραίων, συμβολικό τόπο για τη γερμανική ενοχή.
«Στην πραγματικότητα ο τόπος εδώ επιβάλλει τη σιωπή. Αλλά είμαι σίγουρος ότι ο Γερμανός καγκελάριος σε
έναν τέτοιον τόπο δεν επιτρέπεται να σιωπήσει». Με αυτά τα λόγια είχε ξεκινήσει την ομιλία του στο Άουσβιτς ο Χέλμουτ Σμιτ.
Ήταν μια κρύα και σκοτεινή ημέρα του Νοεμβρίου του 1977. Για πρώτη φορά Γερμανός καγκελάριος επισκεπτόταν το στρατόπεδο εξόντωσης, όπου μέχρι το 1945 έχασαν τη ζωή τους με τον πιο φριχτό τρόπο γύρω στο 1,5 εκατομμύριο Εβραίοι.
Ο Χέλμουτ Σμιτ, ο οποίος ήταν τότε 58 χρόνων, είχε υπηρετήσει ο ίδιος ως στρατιώτης στη Βέρμαχτ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έκανε αναφορά μεταξύ άλλων στην Πολωνία, «η οποία βίωσε τον μεγαλύτερο πόνο» και μίλησε για ευθύνη και ενοχή.
Η πολωνική τηλεόραση μετέδιδε ζωντανά την ομιλία του.
Κόμπος στον λαιμό του Κολ
Το Άουσβιτς για έναν ανώτατο Γερμανό κυβερνητικό αξιωματούχο παραμένει πάντα μια δύσκολη και «λεπτή» περπατησιά στην ιστορία. 12 χρόνια μετά τον Χέλμουτ Σμιτ ακολούθησε και ο Χέλμουτ Κολ.
Και πάλι ήταν μια σκοτεινή μέρα του Νοεμβρίου. Εκείνες τις ημέρες έπεσε το Τείχος του Βερολίνου και η Γερμανία είχε πλημμυρίσει από χαρά. Ο Κολ είχε διακόψει την επίσκεψή του στη Βαρσοβία, επέστρεψε στη Βόννη, μετά στο Βερολίνο και στη συνέχεια έφυγε και πάλι στην Πολωνία επισκεπτόμενος μεταξύ άλλων και το Άουσβιτς. Ήθελε με κάθε θυσία να μη χάσει αυτήν την επίσκεψη.
Έξι χρόνια αργότερα ο Χέλμουτ Κολ επέστρεψε στο Άουσβιτς. Ήταν Ιούλιος του 1995. Τέσσερις εβδομάδες πριν είχε επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ.
Με τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Πολωνίας Βλάντισλαβ Μπαρτοζέφσκι, ο οποίος από τον Σεπτέμβριο του 1940 μέχρι τον Απρίλιο του 1941 ήταν κι αυτός κρατούμενος στο στρατόπεδο εξόντωσης, κατέθεσαν μαζί στεφάνι στο διεθνές μνημείο στο Μπιρκενάου.
Στο βιβλίο επισκεπτών ο Κολ έγραφε για τον πόνο, τα δάκρυα και τον θάνατο «που κάνουν τον επισκέπτη να χάνει τη φωνή του».
Οικονομική βοήθεια
24 χρόνια αργότερα τα βήματα του Σμιτ και του Κολ ακολουθεί και η Άνγκελα Μέρκελ. Βέβαια, θα επισκεφθεί κατ’ ευθείαν το Άουσβιτς χωρίς να περάσει από τη Βαρσοβία. Θα συνοδεύεται από τον Πολωνό πρωθυπουργό Ματέους Μοραβιέσκι, έναν πρώην κρατούμενο και εκπροσώπους εβραϊκών οργανώσεων. Η επίσημη αφορμή είναι τα δεκάχρονα του Ιδρύματος Άουσβιτς-Μπιρκενάου, που δραστηριοποιείται για τη διατήρηση του χώρου, στον οποίο βρίσκεται το πρώην στρατόπεδο εξόντωσης.
Η καγκελάριος κομίζει μια υπόσχεση: η Γερμανία θα χρηματοδοτήσει το Ίδρυμα με 60 εκατ. ευρώ.
Πέντε φορές η Μέρκελ επισκέφθηκε το Μνημείο Ολοκαυτώματος στο Γιαντ Βασέμ. Το 2009 μαζί με τον Μπάρακ Ομπάμα επισκέφθηκε το στρατόπεδο εξόντωσης στο Μπούχενβαλντ, το 2013 μαζί με επιζώντες το Νταχάου και πάλι το 2015, 70 χρόνια από την απελευθέρωσή του. Αλλά ουδέποτε είχε επισκεφθεί το Άουσβιτς.
Πηγή: Deutsche Welle
