Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η γεωπολιτική δράση στην Ευρώπη μπορεί να είναι επικεντρωμένη στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ομάδας των Επτά (G7), στην Κορνουάλη της Αγγλίας, αλλά την Παρασκευή το απόγευμα στη Ρώμη ξεκίνησαν οι πραγματικές μάχες. Η Ιταλία φιλοξένησε την Τουρκία στην πρώτη φάση των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων ποδοσφαίρου ανδρών της UEFA – αναμφισβήτητα το δεύτερο πιο δημοφιλές διεθνές τουρνουά του αθλήματος μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA. Η φετινή διοργάνωση, που εξακολουθεί να ονομάζεται από τους διοργανωτές της Euro 2020 (σε αναγνώριση του πότε έπρεπε να διεξαχθεί), σηματοδοτείται ως το πρώτο δειλό πάρτι εξόδου της Ηπείρου από την πολύμηνη αναστολή όλων των εκδηλώσεων που προκάλεσε η πανδημία.
«Θα είναι η τέλεια ευκαιρία να δείξουμε στον κόσμο ότι η Ευρώπη προσαρμόζεται» δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Alessandro Ceferin, πρόεδρος της UEFA. «Η Ευρώπη είναι ζωντανή και γιορτάζει τη ζωή. Η Ευρώπη επέστρεψε» ανέφερε.
Πολλά θα μπορούσαν να πάνε στραβά. Το τουρνουά θα πραγματοποιηθεί σε μια περίπλοκη γεωγραφική κατανομή 11 πόλεων, σε αντίστοιχες χώρες. Θα είναι δύσκολο να διατηρηθούν bubbles που να είναι ασφαλείς από τον κορωνοϊό, επειδή πολλοί συμμετέχοντες αθλητές δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη. Οι επιτρεπόμενοι αριθμοί θεατών διαφέρουν ανά χώρα. Και έξω από τα γήπεδα οι ταξιδιώτες οπαδοί και δημοσιογράφοι θα ταξιδέψουν σε κοινωνίες με διαφορετικά επίπεδα έκθεσης και ανοσολογικής αντίστασης στον κορωνοϊό.
Η πανδημία έχει ήδη ρίξει τη σκιά της στις διαδικασίες. Τα θετικά τεστ σε παίκτες σταρ σε αρκετές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων της Ισπανίας και της Σουηδίας, έχουν βυθίσει τις προετοιμασίες σε κρίση. Οι εθνικοί φορείς των ομάδων που συμμετέχουν στο τουρνουά προσπαθούν να χορηγήσουν τα εμβόλια όσο πιο γρήγορα γίνεται στους παίκτες τους, ακόμα και αν ευρύτερες ομάδες πληθυσμού περιμένουν ακόμα τις πρώτες δόσεις τους.
Υπάρχουν όμως και άλλες πλευρές του Euro 2020 που προσελκύουν την προσοχή.
Η πράξη του «γονατίσματος« (taking the knee) ξεκίνησε για πρώτη φορά και διαδόθηκε από τον πρώην αμυντικό παίκτη του NFL, Colin Kaepernick, καθώς ξεκινούσε έναν μοναχικό αγώνα ενάντια στον συστημικό ρατσισμό και την αστυνομική βαρβαρότητα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πράξη του Kaepernick έγινε μια πολωτική χειρονομία και πυροδότησε αντιπαράθεση με τη δεξιά. Όμως, χάρη σε μια ιδιοτροπία του διασυνδεδεμένου κόσμου μας, η διαμαρτυρία του έχει αναμφισβήτητα προχωρήσει πολύ περισσότερο στη Βρετανία.
Αφότου οι διαδηλώσεις Black Lives Matter του περασμένου καλοκαιριού πέρασαν τον Ατλαντικό, έγινε καθιερωμένη πρακτική καθ΄ όλη τη σεζόν της αγγλικής Πρέμιερ Λιγκ για τους παίκτες να «take the knee» πριν από τους αγώνες τους. Η νεανική, ταλαντούχος και πολυφυλετική ομάδα της Αγγλίας συνέχισε την πρακτική, όπως και άλλες (αν και σίγουρα όχι όλες) ευρωπαϊκές εθνικές ομάδες – ειδικά αυτές που έχουν παίκτες αφρικανικής καταγωγής στις τάξεις τους.
Όμως, μερικοί δεξιοί Άγγλοι οπαδοί, όπως και οι Αμερικανοί ομόλογοί τους, είναι δυσαρεστημένοι με τη χειρονομία και πρόσφατα βρήκαν αναπάντεχο υποστηρικτή τους στο πρόσωπο του πρωθυπουργού Boris Johnson. Όταν η Ιρλανδία έπαιξε πρόσφατα με την Ουγγαρία ένα φιλικό παιχνίδι στη Βουδαπέστη -στο μοναδικό στάδιο που θα γεμίσει με τη μέγιστη χωρητικότητα κατά τη διάρκεια του τουρνουά-, οι Ούγγροι οπαδοί χλεύασαν όταν η ιρλανδική ομάδα έκανε τη συγκεκριμένη κίνηση.
Ο δεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Viktor Orban απέρριψε τη διαμαρτυρία ως φαινόμενο που συνδέεται με τις χώρες που «υποστήριξαν τη δουλεία», που δεν είχε «θέση στον αθλητικό τομέα» και καμία σχέση με το κράτος του. «Αν το δει κανείς από τη δική μας πολιτιστική άποψη, είναι ένα ακατανόητο πράγμα, μια πρόκληση» είπε αυτή την εβδομάδα.
Οι μαύροι αθλητές, εν τω μεταξύ, ισχυρίζονται ότι το μίσος που έχει ξεκινήσει σε όλη την ήπειρο -συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης- επιδεινώνεται συνεχώς. «Νομίζω ότι ο ρατσισμός στο ποδόσφαιρο αυτή τη στιγμή είναι στο πιο υψηλό επίπεδο όλων των εποχών» δήλωσε ο άσος του Βελγίου Romelu Lukaku στο CNN, επισημαίνοντας ότι η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της μισαλλοδοξίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φέρει τουλάχιστον μερικώς την ευθύνη.
Τι είναι μια αθλητική φανέλα; Για τη Ρωσία και την Ουκρανία, πρόκειται για δεκαετίες ιστορίας, μνήμης και πολιτικών συγκρούσεων. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, Ρώσοι αξιωματούχοι ποδοσφαίρου κατήγγειλαν στις αρχές της UEFA την Ουκρανία όταν παρουσίασε τη φανέλα της εθνικής της ομάδας στο τουρνουά, η οποία απεικονίζει έναν χάρτη της χώρας και τα συνθήματα «Δόξα στην Ουκρανία!» και «Δόξα στους ήρωες!». Οι Ρώσοι εξοργίστηκαν από την εθνικιστική κραυγή, καθώς και από την παρουσία της Κριμαίας στον χάρτη -της χερσονήσου που προσάρτησε μονομερώς η Ρωσία το 2014- και δήλωσαν ότι η χρήση τέτοιων «πολιτικών κινήτρων» παραβίαζε τους κανονισμούς της UEFA.
Η UEFA απάντησε την Πέμπτη, απορρίπτοντας την αντίρρηση της Ρωσίας για την Κριμαία, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας εξακολουθεί να αναγνωρίζει το έδαφός της ως τμήμα της Ουκρανίας. Ωστόσο έδωσε εντολή στις ουκρανικές αρχές να καταργήσουν το «δόξα στους ήρωες» -ραμμένο στο εσωτερικό κολάρο της φανέλας- λίγες μόνο ημέρες πριν το ντεμπούτο τους.
Το σλόγκαν είναι μέρος ενός δημοφιλούς εθνικιστικού ύμνου που αναβίωσε εν μέσω πολιτικών αναταραχών το 2014, αλλά το οποίο η Μόσχα συνδέει με τις ουκρανικές εθνικιστικές ομάδες της εποχής του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου που είχαν ναζιστικούς δεσμούς. Η UEFA έκρινε ότι η «ιστορική και στρατιωτική σημασία» του συνθήματος αντιβαίνει στις οδηγίες της σχετικά με τα πολιτικά σύμβολα, παρόλο που ο αθλητικός φορέας είχε εγκρίνει το σχέδιο της φανέλας πριν από μήνες. Αρμόδιοι υπάλληλοι της Ουκρανίας, ενοχλημένοι από την απόφαση, ξεκίνησαν συνομιλίες με την UEFA προκειμένου να αντιστρέψουν την απόφαση, σύμφωνα με δημοσιεύματα. Η διαμάχη έρχεται εν μέσω μιας ευρύτερης αύξησης των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Το Κίεβο θα παρακολουθεί στενά καθώς ο Πρόεδρος Biden πρόκειται να συναντήσει τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin στις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Σε μια συνέντευξη του την Τετάρτη στη ρωσική κρατική τηλεόραση, ο Putin προειδοποίησε την Ουκρανία να μην συνεχίσει περαιτέρω συζητήσεις για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ισχυριζόμενος ότι το μεγαλύτερο μέρος του ρωσόφωνου πληθυσμού της χώρας δεν είχε καμία επιθυμία να συμμαχήσει με τη Δύση – οι δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν ότι μπορεί να μην είναι αλήθεια. «Δεν θα ήθελαν να καταλήξουν στη γραμμή του πυρός», είπε ο Putin. «Ούτε να γίνουν πιόνια διαπραγμάτευσης ή αναλώσιμοι για τα κανόνια».
«Αν σκοράρω, είμαι Γάλλος. Αν δεν το κάνω, είμαι Άραβας». Αυτό είχε δηλώσει ο Karim Benzema, ταλαντούχος Γάλλος άσσος αλγερινής καταγωγής, το 2011 σε συνέντευξη του σε περιοδικό. Ο επιθετικός της Ρεάλ Μαδρίτης έκανε αναφορά στην άδικη κακομεταχείριση του από τους Γάλλους οπαδούς καθώς η εθνική ομάδα περνούσε μια περίοδο κακών αποτελεσμάτων.
Ο μετα-αποικιακός χαρακτήρας των Les Bleus -το μεγαλύτερο μέρος των καλύτερων παικτών της ομάδας τις τελευταίες δεκαετίες προέρχεται από τις μειονοτικές κοινότητες της Γαλλίας- βρίσκεται συνεχώς στο προσκήνιο. Σε στιγμές επιτυχίας, όπως η νίκη της ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018, τα αστέρια της Γαλλίας αναδεικνύονται σε αξεπέραστους ήρωες εθνικής ενότητας και δύναμης. Όταν τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά, όπως συνέβη πριν από μια δεκαετία, είναι ευάλωτα σε επιθέσεις από την δεξιά.
Ο Benzema πέρασε μισή δεκαετία σε αθλητική εξορία από τη γαλλική ομάδα. Απομακρύνθηκε, εν μέρει εξαιτίας του ρόλου του σε σκάνδαλο εκβιασμού ενός συμπαίκτη του, αν και ισχυρίστηκε ότι το 2016 ο Γάλλος προπονητής Didier Deschamps είχε υποκύψει στην πίεση του «ρατσιστικού μέρους της Γαλλίας», προκειμένου να τον αποκλείσει από την ομάδα. Η ακροδεξιά πυρπολήτρια Marion Maréchal-Le Pen έγραψε τότε, «αν δεν είναι ευχαριστημένος εδώ, αφήστε τον να πάει να παίξει για τη χώρα του» – αναφερόμενη στην Αλγερία. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Benzema διερεύνησε το ενδεχόμενο να το κάνει, το 2019. Όμως, τώρα επέστρεψε μετά την αποκατάσταση των σχέσεων του με τον Deschamps και θα κάνει ακόμα πιο καλή την ήδη τρομακτική επιθετική γραμμή της Γαλλίας. Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron -ο άνθρωπος που ξεκίνησε την διαδικασία κρατικής συμφιλίωσης με την Αλγερία, πρώην αποικίας της Γαλλίας- καλωσόρισε την επιστροφή του Benzema, σε συνέντευξη του την Πέμπτη στην τηλεόραση BFM της Γαλλίας. Περιέγραψε τον Benzema ως «μοντέλο επιτυχίας» για τους νέους μετανάστες της χώρας.
Πηγή: The Washington Post
