Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Η Αφρική αντιπροσωπεύει μόνο το 2% περίπου των παγκόσμιων εμβολιασμών κορωνοϊού και οι αξιωματούχοι υγείας στην ήπειρο, που παρακολουθούν με προσοχή τα κύματα λοιμώξεων που σαρώνουν την Ινδία (και όχι μόνο), έχουν εκφράσει φόβους για μια μακριά παράταση του τέλους της πανδημίας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα τρέχοντα χρονοδιαγράμματα για τις εκστρατείες μαζικού εμβολιασμού στις περισσότερες αφρικανικές χώρες επεκτείνονται μέχρι το τέλος του επόμενου έτους – αν όχι περισσότερο. Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα αυξάνονται σταθερά σε πολλές αφρικανικές χώρες, αν και γρήγορα (αλλά οικονομικά καταστροφικά) lockdowns έχουν μειώσει τα κύματα προτού ξεφύγουν από τον έλεγχο, στα περισσότερα μέρη.

Η αργή διάθεση εμβολίων έχει κάνει το κυνήγι της Αφρικής για νέες μεταλλάξεις  – που τείνουν να εμφανίζονται όπου η εξάπλωση είναι ανεξέλεγκτη – πιο επείγον. Ανώτερος αξιωματούχος υγείας της Ηπείρου, καθώς και ηγέτες στα κύρια εργαστήρια προσδιορισμού αλληλουχιών γονιδιώματος ιών στη Νιγηρία και τη Νότια Αφρική, δήλωσαν ότι προσπαθούν να αποφύγουν μια κρίση όπως αυτή στην Ινδία. Παρά τις προσπάθειες για τον περιορισμό τους, η εμφάνιση περισσότερων νέων παραλλαγών του ιού στην Αφρική είναι πιθανό να συμβεί φέτος, εξαιτίας της συσσώρευσης εμβολίων από τις πλουσιότερες χώρες, τις καθυστερήσεις παράδοσης και τη χαμηλή ικανότητα εμβολιασμού.

«Η μεγάλη μου ανησυχία είναι ότι εάν συνεχιστεί ο εθνικισμός εμβολίων και οι πολίτες (στην Αφρική) δεν εμβολιαστούν εγκαίρως, ο ιός θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται και αν αυτό συμβεί, μπορεί να καταλήξουμε να έχουμε έναν ιό που είναι εντελώς ανθεκτικός σε όλα τα εμβόλια», δήλωσε ο Christian Happi, διευθυντής του Αφρικανικού Κέντρου Αριστείας για τη γονιδιωματική των μολυσματικών ασθενειών (ACEGID) στη νότια Νιγηρία. «Τελικά, ο κόσμος θα μπορούσε να επιστρέψει εκεί απ’ όπου άρχισε», συμπλήρωσε.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Μέχρι αυτήν την εβδομάδα, λιγότερο από μισό εκατομμύριο άνθρωποι είχαν εμβολιαστεί πλήρως στην Αφρική, ενώ λιγότερα από 10 εκατομμύρια είχαν λάβει μια πρώτη δόση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Το μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου έχει αποφύγει τους τεράστιους αριθμούς θανάτων που παρατηρούνται στις δυτικές χώρες λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων που κυμαίνονται από την ταχεία επιβολή lockdowns έως τη σχετική έλλειψη ένταξης σε παγκόσμια δίκτυα ταξιδιών και εμπορίου – καθώς και κάποιων άλλων, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών – που εξακολουθούν να μελετώνται.

Το εργαστήριο του Happi, μαζί με το KwaZulu-Natal Research Innovation and Sequencing Platform (KRISP) στη Νότια Αφρική, είναι οι δύο κύριοι κόμβοι ελέγχου της γονιδιωματικής αλληλουχίας. Ενώ έχουν αναγνωριστεί για την ανακάλυψη σημαντικών και ανησυχητικών μεταλλάξεων στις αντίστοιχες χώρες τους, έχουν περιορισμένη χρηματοδότηση και μπόρεσαν να επεξεργαστούν λιγότερο από το ένα δέκατο των δειγμάτων που έχουν κάνει τα εργαστήρια στη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρά το ότι διαθέτουν τρείς φορές μεγαλύτερο πληθυσμό.

Οι περισσότερες αφρικανικές χώρες δεν διαθέτουν εργαστήρια που να μπορούν να κάνουν προσδιορισμό αλληλουχίας γονιδιώματος, οπότε οι ACEGID και KRISP πραγματοποιούν εβδομαδιαίες παρτίδες μερικών εκατοντάδων δειγμάτων από τις αντίστοιχες περιοχές τους, μερικά από τα οποία φτάνουν χαλασμένα λόγω της δυσκολίας να διατηρηθούν σταθερά σε διαδοχικές πτήσεις και με πολλούς και διαφορετικούς χειριστές.

«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε – αν και χειριζόμαστε μικρότερους όγκους – είναι η συστηματική παρακολούθηση της γονιδιωματικής αλληλουχίας, ώστε να μπορούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει σε διάφορα μέρη της ηπείρου», λέει ο Richard Lessells, ειδικός για τις μολυσματικές ασθένειες και επικεφαλής της ομάδας KRISP. «Αυτό μας επέτρεψε να εντοπίσουμε την μετάλλαξη 501Y.V2 πριν τα Χριστούγεννα», προσθέτει. «Η 501Y.V2, η οποία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική και η B.1.525, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Νιγηρία, είναι οι πιο διαδεδομένες μεταλλάξεις στην Ήπειρο», δήλωσε ο Happi. Και οι δύο βρέθηκαν επίσης σε δεκάδες χώρες εκτός της Αφρικής.

Χωρίς καμία σημαντική προσπάθεια προσδιορισμού αλληλουχίας σε άλλες χώρες της Ηπείρου, παραμένει άγνωστο εάν η εμφάνιση αυτών των δύο μεταλλάξεων συνέβη τυχαία σε χώρες με ικανά εργαστήρια, ή εάν ενδέχεται να υπάρχουν άλλες μεταλλάξεις που κυκλοφορούν ευρέως σε χώρες που παράγουν πολύ λίγα δείγματα για έλεγχο. 

Η Σενεγάλη, η Ουγκάντα ​​και η Κένυα, μεταξύ άλλων, έχουν πραγματοποιήσει μικρότερες παρτίδες ελέγχων αλληλουχίας σε εθνικά ερευνητικά ιδρύματα. Η Ουγκάντα ​​ανακοίνωσε πρόσφατα, ότι θα αρχίσει να λαμβάνει δείγματα από επιβάτες που φθάνουν στο κύριο διεθνές αεροδρόμιο της, ένα μέτρο παρακολούθησης που έλαβε επίσης η Αγκόλα από τις αρχές του έτους. Μεταξύ των δειγμάτων που έστειλε η Αγκόλα στο KRISP ήταν μια μετάλλαξη που βρέθηκε σε τρεις ταξιδιώτες από την Τανζανία που οι ερευνητές περιέγραψαν ως την «πιο μεταλλαγμένη» παραλλαγή του κορωνοϊού που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.

Η κυβέρνηση της Τανζανίας ανακοίνωσε νέα μέτρα περιορισμού αυτήν την εβδομάδα, περισσότερο από ένα μήνα μετά το θάνατο του προηγούμενου προέδρου της χώρας John Magufuli, ο οποίος ήταν ένθερμος αρνητής της σοβαρότητας της πανδημίας καθώς και της παρουσίας της στην Τανζανία.

«Η Αγκόλα διαθέτει ένα ισχυρό σύστημα ελέγχου επιβατών κατά την άφιξή τους και απομόνωσης οποιουδήποτε βρεθεί θετικός», λέει ο Lessells. «Φυσικά, δεν γνωρίζει κανείς αμέσως, αν αυτοί που βρίσκονται θετικοί είναι φορείς μιας νέας μετάλλαξης. Αλλά η πολιτική τεστ και απομόνωσης στα σύνορα έχει τη δυνατότητα να περιορίσει την εισαγωγή νέων μεταλλάξεων», συμπληρώνει.

Από την έναρξη της πανδημίας, τα αφρικανικά εργαστήρια έχουν επεξεργαστεί λιγότερα από 15.000 δείγματα – σε σύγκριση με εκατοντάδες χιλιάδες σε ορισμένες δυτικές χώρες. «Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι θα δημιουργήσουμε 50.000 ακολουθίες μέχρι το τέλος του έτους, ώστε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για το τι συμβαίνει στην Ήπειρο», δήλωσε ο John Nkengasong, διευθυντής των Αφρικανικών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, που είναι το κύριο σώμα υγείας της Ηπείρου. «Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να επεκτείνουμε την ικανότητα να το κάνουν τοπικά περισσότερες χώρες», πρόσθεσε.

Οι παραλλαγές που πιστεύεται ότι είναι σήμερα πιο διαδεδομένες στην Αφρική εμφανίζουν μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη E484K και μελέτες έχουν δείξει ότι τις καθιστούν ικανές να ξεφύγουν εν μέρει από αντισώματα που δημιουργούνται από υπάρχοντα εμβόλια. Αυτό οδήγησε ερευνητές όπως ο Happi και ο Lessells να αισθάνονται λιγότερο ανήσυχοι για τα πρόσφατα ευρήματα μιας παραλλαγής που διαδίδεται ευρέως στην Ινδία, γνωστής ως B.1.617, που βρέθηκε επίσης στη Νότια Αφρική, την Ουγκάντα, την Κένυα και άλλες αφρικανικές χώρες. «Με δεδομένο αυτά που γνωρίζουμε για την μετάλλαξη  Β.1.617, θεωρώ απίθανο να κυριαρχήσει πάνω στις άλλες παραλλαγές που υπάρχουν ήδη σε μεγάλο μέρος της Αφρικής», είπε ο Lessells.

Πάνω από όλα, ωστόσο, βρίσκεται η ανάγκη για περισσότερους πόρους για τον έλεγχο της γονιδιωματικής αλληλουχίας και μεγαλύτερη αίσθηση επείγοντος και επαγρύπνησης. Τον περασμένο μήνα, μια αύξηση των κρουσμάτων στην επαρχία του Βόρειου Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής, πυροδότησε συναγερμό μεταξύ των τοπικών αξιωματούχων υγείας αφού αναφέρθηκαν πάνω από 100 περιπτώσεις μέσα σε μια νύχτα, σε ένα μικρό σύμπλεγμα πόλεων.

«Μέσω του ελέγχου της αλληλουχίας θα μπορούσαμε να δείξουμε γρήγορα ότι ήταν το στέλεχος 501Y.V2 και όχι κάποιο άλλο», συμπλήρωσε ο Lessells. «Αλλά η σταθερή και τακτική παρακολούθηση εξαρτάται από τους πόρους που έχουμε. Μπορούμε να κάνουμε μόνο έναν μικρό αριθμό ελέγχων επειδή δεν έχουμε απεριόριστη χωρητικότητα και χρήματα», κατέληξε.

Πηγή: The Washington Post

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης