«Βροχή» πέφτουν οι αιτήσεις για πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς χιλιάδες εργαζόμενοι φοβούνται το τσουνάμι αλλαγών που έρχεται στο Ασφαλιστικό, αρχής γενομένης από το 2015.
Οι ενοποιήσεις ταμείων, το «ψαλίδι» στο επικουρικό και ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων είναι ορισμένες μόνο από τις αλλαγές που προωθεί το Υπουργείο Εργασίας, προκαλώντας κύμα φυγής περίπου 30.000 ασφαλισμένων μόνο στον χώρο της Δημόσιας Διοίκησης. Την ίδια στιγμή στα υπόλοιπα Ταμεία του ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα οι αιτήσεις συνταξιοδότησης αναμένεται να φθάσουν τις 72.000.
Σύμφωνα με δημοσίευμα στην εφημερίδα «Τα Νέα», το 2014 καταγράφεται αύξηση κατά 15% στις αιτήσεις συνταξιοδότησης στον δημόσιο τομέα και κατά 10% στον ιδιωτικό, με τους περισσότερους αιτούντες να επιθυμούν την πρόωρη έξοδο από τον εργασιακό βίο.
Περίπου 250.000 ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να λάβουν σύνταξη πριν από τα 62 τους χρόνια, καθώς έχουν «κλειδώσει» συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο με τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης. Ειδικότερα, κάνουν χρήση 40 και πλέον διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας, μέσω των οποίων κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έως το 2012 και περιμένουν μέχρι να συμπληρώσουν και το απαιτούμενο όριο ηλικίας, το οποίο είναι σαφώς μικρότερο από αυτό που ισχύει για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.
Οι τρεις βασικές αλλαγές στο Ασφαλιστικό
Σύμφωνα με τα όσα έχουν ψηφιστεί στη Βουλή, από το 2015 ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα αλλάζει. Υιοθετείται πλέον ένα μικτό σύστημα, το οποίο έχει ως κύριο χαρακτηριστικό τη μείωση των παροχών.
Ειδικότερα, βάσει του νόμου Λοβέρδου – Κουτρουμάνη (3863/2010) όσοι συνταξιοδοτηθούν από το 2015 και μετά θα δουν τη σύνταξή τους να διαμορφώνεται με βάση το νέο σύστημα, καθώς οι αλλαγές θα ισχύσουν και για τα έτη από το 2011 και μετά. Το τελικό ποσό, δηλαδή, που θα λαμβάνουν κάθε μήνα οι συνταξιούχοι θα προκύπτει από τη βασική και την αναλογική σύνταξη. Το ύψος της βασικής θα είναι τα 360 ευρώ, με βάση τα τωρινά δεδομένα, όσο είναι δηλαδή σήμερα η προνοιακή σύνταξη του ΟΓΑ.
Σε αυτά τα χρήματα θα προστίθενται εκείνα της αναλογικής, η οποία θα διαμορφώνεται βάσει των ετών ασφάλισης κάθε εργαζομένου. Οι συνολικές αποδοχές από ολόκληρο τον εργασιακό βίο είναι εκείνες που καθορίζουν το αναλογικό ποσό της σύνταξης. Έτσι, για όσους ασφαλισμένους θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2015 και συνταξιοδοτούνται το έτος αυτό, η σύνταξή τους θα αποτελείται από το άθροισμα δύο επιμέρους πηγών:
Α) το ποσό της σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης που έχει συμπληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010 υπολογίζεται με τον παλιό τρόπο, δηλαδή με τις συντάξιμες αποδοχές των πέντε καλύτερων ετών της τελευταίας δεκαετίας, η οποία λήγει έναν χρόνο πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης
Β) το ποσό της σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης που συμπληρώνεται από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά υπολογίζεται βάσει των συντάξιμων αποδοχών όλης της περιόδου και μέχρι τον προηγούμενο μήνα από εκείνον της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Παράλληλα, οι διαφοροποιήσεις στο Ασφαλιστικό από το 2015 φέρνουν και την αύξηση του ορίου ενσήμων για τη χορήγηση της κατώτατης σύνταξης. Από την 15ετία (4.500 ημέρες ασφάλισης) που ισχύει σήμερα, το όριο επεκτείνεται στην 20ετία (6.000 ημέρες ασφάλισης).
Η τρίτη αλλαγή σχετίζεται με την κατάργηση ή τον περιορισμό των πάσης φύσεως μπόνους που χορηγούνται στην κατώτατη σύνταξη και τα οποία παρέχουν έως και 30% αύξηση στις τελικές αποδοχές του συνταξιούχου. Τα στοιχεία δείχνουν πως μεγάλος αριθμός ασφαλισμένων επιδιώκει την πρόωρη έξοδο από τον εργασιακό βίο με μειωμένη σύνταξη. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία υπάρχουν τουλάχιστον 40 «παραθυράκια» για πρόωρη συνταξιοδότηση, που μαζί με τις αναπηρικές και τα βαρέα-ανθυγιεινά επαγγέλματα οδηγούν τους ασφαλισμένους ευκολότερα στη σύνταξη. Χαρακτηριστικό αποτελεί το γεγονός πως μόλις το 21% των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ (16% των ανδρών και 30% των γυναικών) συνταξιοδοτείται σε κανονική ηλικία.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το δεύτερο τρίμηνο του 2012 ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης διαμορφώθηκε στα 57,8 έτη (58 για τους άνδρες και 57,5 για τις γυναίκες).
Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας
