Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Η ελληνική πρωτεύουσα -η πιο ζεστή πόλη της ηπειρωτικής Ευρώπης- ακολουθεί το Μαϊάμι στη δημιουργία θέσης υπευθύνου που θα επικεντρωθεί ειδικά στην προσαρμογή της πόλης σε υψηλότερες θερμοκρασίες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τον Δεκέμβριο του 2018, η Moody’s προειδοποίησε ότι, από όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις, η Αθήνα είχε τον υψηλότερο κίνδυνο ακραίων υψηλών θερμοκρασιών που αποτελεί απειλή για την πιστοληπτική της αξιολόγηση. Η εταιρεία προειδοποίησε: «Η πιστωτική ισχύς της Αθήνας θα είναι ευαίσθητη στην αλλαγή του κλίματος (ιδιαίτερα) εάν τα κύματα καύσωνα μειώσουν την τουριστική δραστηριότητα και επηρεάσουν αρνητικά τη συνολική οικονομική ισχύ της πόλης».

Είναι λογικό λοιπόν η ελληνική πρωτεύουσα να γίνει η πρώτη στην Ευρώπη που διορίζει έναν επικεφαλής αντιμετώπισης της υπερθέρμανσης, μετά το Μαϊάμι, που ήταν το πρώτο στον κόσμο που ανακοίνωσε την δημιουργία μιας τέτοιας θέσης, τον Μάιο. Σε ανακοίνωση την Παρασκευή, ο δήμαρχος Αθηνών, Κώστας Μπακογιάννης διόρισε την πρώην αντιδήμαρχο Ελένη Μυριβήλη στη νέα θέση. Θα αναλάβει ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη στη μάχη ενάντια στην υπερθέρμανση, έναν «σιωπηλό δολοφόνο» που σύμφωνα με πληροφορίες οδήγησε στο θάνατο 104.000 ηλικιωμένους σε ολόκληρη την ΕΕ, το 2018.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Μεταξύ άλλων λόγων, η Αθήνα επιλέχθηκε απλώς και μόνο επειδή είναι η πιο καυτή πόλη στην ηπειρωτική Ευρώπη – «με τη χειρότερη πρόγνωση», λέει η Μυριβήλη. Μια μελέτη του 2018 ανέφερε πως η Αθήνα θα βιώσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα κύματα θερμότητας σε όλη την Ευρώπη έως το 2050. Ο αριθμός των ημερών των θερμικών κυμάτων (καύσωνες),  – που είναι αυτές που ταξινομούνται άνω των 35 βαθμών C – θα αυξηθεί κατά 15 έως 20 έως το 2050 και οι βροχοπτώσεις αναμένεται να μειωθούν. Η Αθήνα βιώνει περίπου 200 θανάτους το χρόνο από τη ζέστη, και για κάθε βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας, το ποσοστό θνησιμότητας από τη θερμότητα μεταξύ των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω αυξάνεται κατά 18%. Όμως, για μια πόλη που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, ήταν η προειδοποίηση της Moody και ο οικονομικός κίνδυνος, που αποτέλεσαν «μια μεγάλη κλήση αφύπνισης», λέει η Kathy Baughman McLeod, ανώτερη αντιπρόεδρος και διευθύντρια του Adrienne Arsht-Rockefeller Foundation Center Resilience Center.

Η Extreme Heat Resilience Alliance (EHRA) του ιδρύματος, ανακοινώνει αυτήν την ευρωπαϊκή εκδοχή της θέσης του επικεφαλής της αντιμετώπισης της υπερθέρμανσης, τώρα που η ήπειρος φτάνει στην πιο καυτή εποχή του χρόνου. Η Μυριβήλη, ήδη ανώτερη  συνεργάτης στο ίδρυμα και συμπρόεδρος της ομάδας εργασίας πολιτικής της EHRA, «ήταν φυσικό», να καταλάβει αυτήν τη θέση, λέει η McLeod. Ως αναπληρώτρια δήμαρχος, η Μυριβήλη επικεντρώθηκε στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ο τελευταίος ρόλος της ως επικεφαλής της ανθεκτικότητας της πόλης, της επέτρεψε να ηγηθεί στην προσπάθεια  δημιουργίας των στόχων δράσης της Αθήνας για το 2030.

Ωστόσο, αυτός ήταν ένας ευρύτερος ρόλος για το κλίμα, όταν η Αθήνα απαιτείται να εστιαστεί με ακρίβεια στη προσπάθεια αντιμετώπισης των υψηλών θερμοκρασιών. «Αυτό θα μου δώσει μια εντολή που θα μου επιτρέψει να είμαι πιο αποτελεσματική», λέει η Μυριβήλη. Όπως συμβαίνει και στο Μαϊάμι, η αξιωματούχος θα βρει και θα εφαρμόσει λύσεις για υψηλές θερμοκρασίες και θα ενεργοποιήσει όλους τους απαραίτητους εμπλεκόμενους, από δημοτικούς και περιφερειακούς ηγέτες έως τον ιδιωτικό τομέα. Περιμένει επίσης να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού, επειδή πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι διατρέχουν κίνδυνο, ακόμη και όταν η ζέστη έχει γίνει αφόρητη. «Είναι σχεδόν σαν να μην υπάρχει», λέει. «Οι άνθρωποι υποφέρουν από αυτό και όμως δηλώνουν ότι, εντάξει, δεν είναι και τόσο μεγάλη υπόθεση», προσθέτει.

Η Αθήνα είναι μια αρχαία πόλη, με ξεπερασμένη υποδομή, καθιστώντας πιο δύσκολη την απλή εισαγωγή νέων χαρακτηριστικών. Ως αξιωματούχος ανθεκτικότητας, η Μυριβήλη λέει ότι προσπάθησε δύο φορές να μιμηθεί «τα δροσερά πεζοδρόμια» του Λος Άντζελες και του Φοίνιξ. Όμως, οι πλάκες των πεζοδρομίων δεν συνδέονταν σωστά με τα υλικά του δρόμου. «Ο διάβολος είναι στις λεπτομέρειες», λέει για τη μοναδική δυσκολία που παρουσιάζει η Αθήνα. «Πρέπει πραγματικά να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με το πώς το κάνουμε και πού το κάνουμε – για να βεβαιωθούμε ότι δεν έχουμε δυσμενείς επιπτώσεις», συμπληρώνει.

Όπως συμβαίνει και στο Μαϊάμι, η Μυριβήλη θα επικεντρωθεί στην παροχή βοήθειας στους πιο ευάλωτους: τους φτωχούς, και στην περίπτωση της Αθήνας, μετανάστες και πρόσφυγες, που ζουν σε γειτονιές που είναι ακραίες νησίδες υπερθέρμανσης. «Οι άνθρωποι που έκαναν τα λιγότερα για να προκαλέσουν αυτήν την κατάσταση υποφέρουν περισσότερο», λέει η McLeod. Ο κλιματισμός στα σπίτια δεν είναι τόσο διαδεδομένος όσο στις ΗΠΑ, και το 20% των Αθηναίων είναι φτωχοί σε ότι αφορά την ενέργεια και δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά βιώσιμη ψύξη στα σπίτια τους (το ενεργειακό κόστος αυξάνεται επίσης με το χρόνο, σημειώνει η Μυριβήλη).

 Η νέα αξιωματούχος σχεδιάζει να καλύψει αυτό το κενό, αλλά και να βελτιώσει τα «δροσερά σημεία» γύρω από την πόλη: εσωτερικό δημόσιων κτιρίων, όπως σχολεία και βιβλιοθήκες, όπου οι άνθρωποι μπορούν να πάνε για να δροσιστούν. Υπάρχουν σχέδια για την αύξηση των χώρων πρασίνου που προσφέρουν την σκιά των δέντρων. Μια άλλη προτεραιότητα, σε μια ιδιαίτερα ξηρή πόλη, είναι το νερό. Τα υπάρχοντα χαρακτηριστικά σημεία του νερού όπως τα σιντριβάνια «μου φαίνονται σαν μια λύση της δεκαετίας του 1950», λέει και αντ’ αυτού οραματίζεται την εγκατάσταση ενός αριθμού ψεκαστήρων, παρόμοιων με αυτούς που υπάρχουν στις παιδικές χαρές της Νέας Υόρκης.

Από πολλές απόψεις, η Αθήνα έχει ήδη ηγετική θέση, έχοντας συνεργαστεί από καιρό με την EHRA. Στην πραγματικότητα, το 2020, η Moody’s αναβάθμισε την βαθμολογία της πόλης, σημειώνοντας ότι είχε ήδη πραγματοποιήσει μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης. Η Μυριβήλη θα συνεργαστεί στενά για την ανταλλαγή  απόψεων με άλλους Ευρωπαίους δημάρχους , οι οποίοι επίσης αναζητούν να θωρακίσουν τις παλαιότερες πόλεις τους με στρατηγικές προσαρμογής στην αντιμετώπιση των καυσώνων, παρόμοιες με αυτές του Μαϊάμι και σύντομα, του Φρίταουν στη Σιέρα Λεόνε – την επόμενη πόλη στη λίστα που θα διορίσει έναν επικεφαλής αντιμετώπισης της υπερθέρμανσης, τον Νοέμβριο, όταν αρχίζει το καλοκαίρι του νότιου ημισφαιρίου.

Πηγή: The Guardian, Fast company

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης