Του Κώστα Μπάρδη Eργοφυσιολόγος- Διατροφολόγος PhD Διδάκτωρ Αθλητικής διατροφής & Σταύρου Κάβουρα PhD FACSM Επίκουρου Καθηγητή Εργοφυσιολογίας & Διατροφής Αθλητών
Αναμφίβολα, η ιδιοπαθής νόσος του Πάρκινσον έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια σε όλον τον πλανήτη. H νόσος αυτή χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην έναρξη των κινήσεων, τρεμούλιασμα, ακαμψία, βραδυκινησία και αστάθεια. Mόνο στις Η.Π.Α., υπάρχουν πάνω από 1.000.000 ασθενείς με νόσο Πάρκινσον. Στην Ευρώπη πάσχουν περίπου 1.6 εκατομμύρια άνθρωποι άνω των 65 ετών, εκ των οποίων οι 120.000 ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Γενικά υπολογίζεται ότι σε όλον τον κόσμο πάσχουν 4 εκατομμύρια άνθρωποι από τη νόσο αυτή.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια ασθένεια του νευρικού συστήματος που προκαλεί διαταραχές στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος ελέγχει τις κινήσεις του σώματος μέσω μιας περιοχής του μεσεγκεφάλου που ονομάζεται μέλανα ουσία (επειδή έχει μελανό χρώμα) και είναι υπεύθυνη για την παραγωγή ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη είναι μια χημική ουσία που ανήκει στην οικογένεια των νευροδιαβιβαστών.
Ο προοδευτικός εκφυλισμός της περιοχής των ντοπαμινεργικών νευρώνων στη μέλανα ουσία έχει ως συνέπεια τη μείωση της παραγωγής της ντοπαμίνης, με αποτέλεσμα τα μηνύματα να μη μεταφέρονται σωστά και να εμφανίζονται δυσκολίες στην κίνηση και στον έλεγχο των μυών των ασθενών με νόσο Πάρκινσον. Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες ανά τον κόσμο για την καταπολέμηση της νόσου του Πάρκινσον μέσω της άσκησης. Ασκήσεις ευλυγισίας σαν αυτές της γιόγκα και του χορού, ενδέχεται να είναι ευεργετικές για τον ασθενή, αφού φαίνεται να βοηθούν στη διατήρηση και στη βελτίωση της κινητικότητας, της ευελιξίας, της ισορροπίας και της σειράς της κίνησης.
Οι παθολόγοι και οι φυσιοθεραπευτές συστήνουν συχνά βασικές ασκήσεις, όπως περπάτημα ή μεταφορά διαφόρων βαρών. Σήμερα, οι ερευνητές στρέφονται σε πιο εξειδικευμένες προτάσεις αντιμετώπισης της νόσου. Ο κ. Gammon M. Earhart (αναπληρωτής καθηγητής φυσιοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον των Η.Π.Α.) δημοσίευσε το Δεκέμβριο του 2007 στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Neurologic Physical Therapy» μία μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 19 ασθενείς που έπασχαν από τη νόσο Πάρκινσον. Αποδείχθηκε ότι όσοι παρακολούθησαν μαθήματα χορού, και συγκεκριμένα τάνγκο, είχαν καλύτερα αποτελέσματα από εκείνους που έκαναν συμβατικές γυμναστικές ασκήσεις. Ο Earhart, λοιπόν, υποστηρίζει ότι ο κοινωνικός χαρακτήρας που εμπεριέχεται στο χορό βοηθά τους ασθενείς γιατί συνεισφέρει ψυχολογικά, βελτιώνοντας τη διάθεσής τους.
Μία άλλη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε την 1η Απριλίου 2010 στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «The New England Journal of Medicine» από τους Snijders και Bloem, στηρίζεται στην επίσκεψη στον Bloem, ενός 58χρονου ασθενή με προχωρημένης μορφής Πάρκινσον για 10 χρόνια. Ο ασθενής αυτός δεν μπορούσε καν να περπατήσει αλλά διαβεβαίωσε τον καθηγητή ότι αντιμετωπίζει τη νόσο κάνοντας ποδήλατο. Ο καθηγητής του απάντησε ότι αυτό είναι αδύνατο. Ορμώμενος από το περιστατικό αυτό ο καθηγητής υπέβαλε τον ασθενή σε άσκηση με ποδήλατο. Υποβασταζόμενος ανέβηκε στο ποδήλατο και ύστερα από μια αρχική βοηθητική ώθηση συνέχισε να ποδηλατεί χωρίς κανένα πρόβλημα. Ο ασθενής είχε τον έλεγχο του ποδηλάτου και όλα τα συμπτώματα του πάρκινσον είχαν εξαφανιστεί. Όταν ο ασθενής κατέβηκε από το ποδήλατο τα συμπτώματα επανήλθαν. Ο καθηγητής νευρολογίας υπέβαλε 20 ακόμα ασθενής με τη νόσο Πάρκινσον στην ίδια δοκιμασία. Όλοι μπορούσαν να κάνουν ποδήλατο.
Ύστερα από τη έρευνα αυτή, ο Bloem υποστηρίζει στο «The New England Journal of Medicine» ότι η ποδηλασία προσφέρει στους ασθενείς την ευκαιρία να μην εμφανίζουν συμπτώματα όταν ποδηλατούν. Η ποδηλασία τους κάνει να νιώθουν φυσιολογικοί. Φυσικά δε συνιστά σε όλους τους ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο να χρησιμοποιούν το ποδήλατο γιατί είναι επικίνδυνο στην έναρξη αλλά και σε τυχόν σταμάτημα κατά τη διάρκεια της άσκησης. Κλείνοντας, λοιπόν, συνιστά στους ασθενείς να χρησιμοποιούν τρίκυκλα ή ποδήλατα γυμναστικής.
