Τουλάχιστον από τα μέσα του 2010, όταν εννέα Τούρκοι φιλοπαλαιστίνιοι ακτιβιστές δολοφονήθηκαν από Ισραηλινούς στρατιώτες, η Ελλάδα και η Κύπρος επιδεικνύουν την ελαφρώς ξαφνική (και εντεινόμενη από πετρελαϊκά συμφέροντα) φιλία τους με το Κράτος του Ισραήλ.
Το γεγονός έχει ενταθεί ακόμη περαιτέρω κατά τους τελευταίους μήνες, με την ανακάλυψη τεραστίων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, με την Ελλάδα να ψαχουλεύει τις θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης. Εν αντιθέσει προς την πλειονότητα των καθηγητάδων της Οξφόρδης, φαίνεται ότι ορισμένα ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα έχουν βάλει τα δυνατά τους, για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλών σχέσεων με το Ισραήλ, ασχέτως της βαρβαρότητας με την οποία το τελευταίο αντιμετωπίζει τους Παλαιστινίους.
Παραδείγματος χάριν, κάποιοι μέτριοι διεθνοσχεσίτες της Παντείου και του Πανεπιστημίου Πειραιώς διοργάνωσαν προσφάτως ένα «ακαδημαϊκό» ραντεβουδάκι με μερικούς Ισραηλινούς πρώην συμβούλους αμύνης και δημοσιογράφους. Το εργαστήριο είχε τίτλο «Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ. Συνεργασία και Νέα Γεωπολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο» (Greece – Cyprus – Israel Cooperation and the New Geopolitics in the Eastern Mediterranean), λες και πρέπει να υποθέσουμε ότι η γεωπολιτική, μία από τις παλαιότερες μάστιγες της οργανωμένης Ανθρωπότητας, και η οποία βασίζεται στην απληστία, μπορεί να γίνει ποτέ… νέα! Σπανίως περνάει μέρα χωρίς ρεπορτάζ σε κάποια ολοένα και πιο πειθήνια εφημερίδα ή κανάλι για αυτή τη νέα κατάσταση και για το πόσο φίλες είναι η Ελλάδα και η Κύπρος με το Ισραήλ. Όλη αυτή η απότομη προσήνεια, όμως, δεν είναι παρά ένας αφελής όσο και επικίνδυνος χορός. Ας γίνουμε λίγο πιο ακριβείς.
Πρώτον, η γεωπολιτική της Ανατολικής Μεσογείου δεν έχει αλλάξει κατ’ ουσίαν -ει μη μόνον επιδερμικώς. Το ζουμί ήταν, είναι και θα εξακολουθήσει να είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο στενότερος σύμμαχός τους, το Ισραήλ, θα συνεχίσουν να είναι άρρηκτα διαπλεκόμενοι χώροι, όπως επιβεβαίωσε εκ νέου η υπόκλιση του Ομπάμα μπροστά στο Εβραϊκό λόμπι πριν από την εκλογή του. Όσον αφορά, τέλος, στην εξωτερική πολιτική, και δη την πολιτική Μέσης Ανατολής, οι Η.Π.Α. και το Ισραήλ λειτουργούν σαν ένα, παρά τις όποιες χλιαρές δημόσιες διαφωνίες για τους ισραηλινούς εποικισμούς, τους οποίους η κα Κλίντον με… περισσή δριμύτητα χαρακτήρισε ως «αλυσιτελείς». Από αυτήν την άποψη, μπορεί κανείς άνετα να αρχίσει να μιλά για τις «Ηνωμένες Πολιτείες του Ισραήλ» (ΗΠΙ).
Δεύτερον, όσον αφορά στην πρόσφατη τάση της μόδας να θέλουν όλοι να αποδείξουν ότι υπάρχει κρίση στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, εκτός από μια ατελείωτη ρητορική εκ μέρους της Τουρκίας για εσωτερική κατανάλωση και με αποδέκτες τον μουσουλμανικό κόσμο, δεν υπάρχουν πραγματικά στοιχεία ότι το Ισραήλ θα βοηθούσε την Ελλάδα ή την Κύπρο σε έναν ενδεχόμενο πόλεμο με την Τουρκία -το μόνο που υπάρχει είναι ασαφείς κουβέντες περί συνεργασίας και επισκέψεις αβροφροσύνης του ακροδεξιού Νετανιάχου σε Ελλάδα και Κύπρο. Όσο για την Τουρκία, όχι μόνο εξακολουθεί να παραχωρεί τη Νατοϊκή αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, αλλά έχει εγκαταστήσει και την πυραυλική αμυντική ασπίδα του ΝΑΤΟ, εκνευρίζοντας σοβαρά το Ιράν και τη Ρωσία. Οι διαδηλώσεις στην Τουρκία εναντίον της πυραυλικής ασπίδας απλώς αποσπούν την προσοχή του κόσμου από το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση την έχει αποδεχθεί. Σε περίπτωση που οι ΗΠΙ επιτεθούν στη Λιβύη ή/και το Ιράν, η θέση της Τουρκίας θα μεταλλαχθεί με μαγικό τρόπο, ακριβώς όπως συνέβη με την περίπτωση της Λιβύης.
Τρίτον, η πολιτική του Ισραήλ έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου είναι ουσιαστικώς πανομοιότυπη, και δη σε ένα θέμα ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα. Όταν ρώτησα την πρεσβεία του Ισραήλ στην Αθήνα εάν η ισραηλινή κυβέρνηση αναγνωρίζει τα χωρικά ύδατα της Ελλάδος στα 12 ναυτικά μίλια και τον εναέριο χώρο της στα 10 ναυτικά μίλια, η απάντηση που έλαβα ήταν η εξής: «Ο κ. πρέσβης δεν επιθυμεί να απαντήσει στην ερώτηση». Ελάχιστα έκπληξη προκαλεί η απάντηση, δεδομένου ότι η πρεσβεία των Η.Π.Α. μου είχε γράψει ότι «Η Ελλάδα διεκδικεί χωρικά ύδατα έξι μιλίων και εναέριο χώρο δέκα μιλίων. Αναγνωρίζουμε τη διεκδίκηση των χωρικών υδάτων έξι μιλίων καθώς και τη διεκδίκηση για τον αντιστοίχως υπερκείμενο εναέριο χώρο. Δεν αναγνωρίζουμε τη διεκδίκηση εκ μέρους της Ελλάδος για εναέριο χώρο ο οποίος εκτείνεται πέραν του ορίου των χωρικών της υδάτων». Μάλιστα, ενώ η Ελλάδα έχει νόμιμο δικαίωμα για χωρικά ύδατα δώδεκα μιλίων, καθώς (εν αντιθέσει προς την Τουρκία) έχει υπογράψει τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν έχει τολμήσει να την εφαρμόσει, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει απειλήσει ότι θα θεωρήσει μια τέτοια πράξη casus belli.
Τέταρτον, οι Η.Π.Α. και το Ισραήλ θεωρούν την Κύπρο, και δη τις βρετανικές βάσεις, σημαντική για την άμυνα τους Ισραήλ: όταν η Βρετανία επεχείρησε να εγκαταλείψει τις βάσεις της στην Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή, ο Κίσινγκερ απλώς την πίεσε να τις κρατήσει, με το Φόρεϊν Όφις να θεωρεί ότι ο Κίσινγκερ είχε άγχος μήπως και η Βρετανία έπαυε «να καταλαμβάνει αυτό το τετράγωνο της παγκόσμιας σκακιέρας». Ακόμη σημαντικότερο είναι ότι ο Κίσινγκερ φερόταν να «δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τις επιπτώσεις που θα είχε η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών επί της Κύπρου στην επίλυση του αραβοϊσραηλινού προβλήματος», θεωρώντας το «πιο σημαντικό από την ελληνική εχθρότητα απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τη διχογνωμία που σημειώνεται στον νότιο χώρο της Συμμαχίας».
Ανησυχούσε επίσης για τη διατήρηση της φιλικής διαθέσεως των Τούρκων, προκειμένου να παραμείνουν ανάχωμα μεταξύ της Σοβιετικής Ενώσεως και των αραβικών κρατών, καθώς επίσης και να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούν οι Η.Π.Α. τις βάσεις τους στην Τουρκία.
Πέμπτον, το Ισραήλ είναι κατευχαριστημένο που η Κύπρος και η Ελλάδα είναι τόσο πρόθυμες, εξυπηρετικές και φιλικές. Κι όμως, δεν πέρασαν ούτε δεκατέσσερα χρόνια από τότε που συνελήφθησαν δύο πράκτορες της Μοσάντ και κρατήθηκαν με κατηγορίες κατασκοπείας στις τοποθεσίες όπου επρόκειτο να γίνει -αν και τελικώς ακυρώθηκε- η εγκατάσταση των ρωσικών πυραύλων αεράμυνας S-300. Η δε Κύπρος φέρεται να έχει σύρει την Ελλάδα σε μία ακόμη πιο δύσκολη θέση στις σχέσεις της με την Τουρκία απ’ ό,τι πριν ξεκινήσει όλο αυτό το φλερτ με τα πετρέλαια και τα φυσικά αέρια. Κι όμως, η Ελλάδα ακόμη να τολμήσει να οριοθετήσει τη δική της ΑΟΖ, όπως έκανε η Κύπρος.
Ελάχιστα έχουν αλλάξει στη Μέση Ανατολή -κι αυτά επιδερμικά. Η Τουρκιά εξακολουθεί -κλασικά- να μοστράρει τα μούσκουλά της και να δοκιμάζει τα όρια της γνωστής πολιτικής της «έχω την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο». Εν τω μεταξύ, οι μουσουλμανικές εκείνες χώρες και τα κινήματα που υποστηρίζουν ανοιχτά την Παλαιστίνη, θα σταματήσουν πλέον να θεωρούν την Ελλάδα ως αξιόπιστο υποστηρικτή μιας ελεύθερης Παλαιστίνης -ασχέτως της όποιας κενής περιεχομένου ρητορικής.
Οι Η.Π.Α. θα πρέπει να χαίρονται με όλα αυτά, γνωρίζοντας ότι η νωθρή νυν κυβέρνηση της Ελλάδος θα υποκύψει σε οποιαδήποτε πίεση, συμπεριλαμβανομένης και της υποστηρίξεως του Ισραήλ κατά την προέλαση του τελευταίου στα Βαλκάνια. Κι εδώ έρχεται το κερασάκι στην τούρτα: το Ισραήλ αναγνωρίζει την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας», ακριβώς όπως και οι Η.Π.Α.. Η Ελλάδα και η Κύπρος χορεύουν επικίνδυνα…
Δρ. William Mallinson
Απόδοση στην ελληνική: Θοδωρής Μπουχέλος
