Θάνος Ξυδόπουλος
Νέα έρευνα φέρνει στο φως την εξέλιξη του μητρικού ρόλου και των γονικών ευθυνών σε έναν από τους παλαιότερους εξελικτικούς προγόνους μας, τον Αυστραλοπίθηκο.
Οι μητέρες Australopithecus africanus θήλαζαν τα βρέφη τους για τους πρώτους 12 μήνες μετά τη γέννηση και συνέχισαν να συμπληρώνουν τη διατροφή των παιδιών τους με μητρικό γάλα κατά τη διάρκεια περιόδων έλλειψης τροφίμων.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature από μια διεθνή ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Renaud Joannes-Boyau του Πανεπιστημίου Southern Cross..
Με αυτή τη μελέτη, η ερευνητική ομάδα άνοιξε ένα νέο παράθυρο στην αινιγματική εξελικτική ιστορία μας. Ο Australopithecus africanus έζησε περίπου 2 έως 3 εκατομμύρια χρόνια πριν σε μια περίοδο μείζονος κλιματολογικής και οικολογικής αλλαγής στη Νότια Αφρική και το είδος έμοιαζε τόσο με άνθρωπο όσο και με πίθηκο.
Οι επιστήμονες μόλις τώρα ήταν σε θέση να ξεκλειδώσουν ορισμένα μυστικά χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες τεχνικές δειγματοληψίας λέιζερ για να εξατμίσουν μικροσκοπικά τμήματα στην επιφάνεια των δοντιών. Το αέριο που περιέχει το δείγμα αναλύεται έπειτα για χημικές υπογραφές με ένα φασματόμετρο μάζας επιτρέποντας στους ερευνητές να αναπτύξουν μικροσκοπικούς γεωχημικούς χάρτες οι οποίοι μπορούν να πληροφορήσουν για την ιστορία της διατροφής και την υγεία ενός ατόμου με την πάροδο του χρόνου.
Τα δόντια αναπτύσσονται σαν τα δέντρα. Σχηματίζουν στρώμα μετά από στρώμα σμάλτου και οδοντικών ιστών κάθε μέρα. Έτσι, τα δόντια είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για την ανακατασκευή βιολογικών γεγονότων που συμβαίνουν κατά την πρώιμη περίοδο ζωής ενός ατόμου, απλά και μόνο επειδή διατηρούν ακριβείς χρονικές αλλαγές και χημικά αρχεία βασικών στοιχείων που υπάρχουν στα τρόφιμα που καταναλώθηκαν.
Πιθανότατα ήταν μειωμένος ο αριθμός των απογόνων στον Αυστραλοπίθηκο, λόγω του χρονικού διαστήματος που τα βρέφη βασίστηκαν στην προσφορά του μητρικού γάλακτος. Ο ισχυρός δεσμός μεταξύ μητέρων και απογόνων για αρκετά χρόνια έχει επιπτώσεις στην ομαδική δυναμική, την κοινωνική δομή του είδους, τις σχέσεις μεταξύ μητέρας και βρέφους και την προτεραιότητα που έπρεπε να δοθεί στη διατήρηση της πρόσβασης σε αξιόπιστες προμήθειες τροφίμων.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ποικιλομορφία, τη μεταβλητότητα και την ευελιξία στη διατροφή και τις προσαρμοστικές στρατηγικές που χρησιμοποίησαν οι Αυστραλοπίθηκοι για να αποκτήσουν τροφή, να αποφύγουν τους θηρευτές και να αυξήσουν τους απογόνους τους.
