Ζήσης Ψάλλας
Τα αυτοκίνητα και τα εργοστάσια παράγουν λεπτόκοκκα σωματίδια, γνωστά ως PM2.5, που μελέτες υπό την ηγεσία του University of Southern California έχουν συνδέσει με την απώλεια μνήμης και τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Μικρότερα από το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας, αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια προκαλούν μεγάλο πρόβλημα. Μόλις εισπνευστούν, περνούν από τη μύτη στον εγκέφαλο, πέρα από το αιματοεγκεφαλικό φράγμα που κανονικά προστατεύει τον εγκέφαλο από τη σκόνη ή άλλους εισβολείς.
Ο καθηγητής Πανεπιστημίου Caleb Finch και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεροντολογίας και Κοινωνιολογίας Jennifer Ailshire επικεντρώθηκαν στη ρύπανση των PM2.5. Η μακροχρόνια έκθεση σε PM2.5 έχει συνδεθεί με πρόωρο θάνατο, ιδιαίτερα σε άτομα με χρόνιες καρδιακές ή πνευμονικές παθήσεις το 2004.
Η έρευνα της Ailshire, που δημοσιεύτηκε φέτος στο «Journal of Alzheimer’s Disease», έδειξε μια ισχυρή σχέση μεταξύ γνωστικών ελλειμμάτων και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με βάση τα δεδομένα της εθνικής αμερικανικής μελέτης Health and Retirement Study, όταν εκτέθηκαν σε PM2.5 ενήλικες 65 ετών και άνω που είχαν λιγότερα από οκτώ χρόνια εκπαίδευσης, αντιμετώπιζαν μεγαλύτερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης. Αλλά μία δεκαετία αργότερα, η Ailshire δεν βρήκε τέτοια συσχέτιση για τους συμμετέχοντες στη μελέτη και ένας πιθανός παράγοντας ήταν η μείωση των PM2,5 την προηγούμενη δεκαετία. Τα πιο πρόσφατα δεδομένα για την ποιότητα του αέρα έδειξαν ότι τα μέσα ετήσια επίπεδα PM2.5 στις γειτονιές των συμμετεχόντων αυτής της μελέτης ήταν 25% κάτω από τα επίπεδα του 2004. Το 2014, πολύ λίγοι από τους συμμετέχοντες στη μελέτη ζούσαν σε μέρη με ετήσιο μέσο PM2.5 που υπερέβαιναν τα πρότυπα ποιότητας αέρα του Οργανισμού Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA). Αυτό σημαίνει ότι οι βελτιώσεις στη γνωστική παρακμή συνδέθηκαν με πτώση της έκθεσης σε υψηλή ρύπανση μεταξύ των ηλικιωμένων.
Ο Finch δημοσίευσε επίσης μια μελέτη με δεδομένα τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα, που έδειξε ότι οι διαδικασίες γήρανσης του εγκεφάλου επιδεινώνονται από την ατμοσφαιρική ρύπανση και μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας. Η έρευνα αυτή έδειξε ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες που ζούσαν σε περιοχές με υψηλά επίπεδα PM2.5 υπέστησαν απώλεια μνήμης και συρρίκνωση εγκεφάλου που μοιάζει με τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά αυτό δεν παρατηρήθηκε σε γυναίκες οι οποίες ζούσαν σε καθαρότερο αέρα.
