Ζήσης Ψάλλας
Ποια είναι καλύτερη, μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος και άρα υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ή το αντίστροφο; Ή μήπως είναι το είδος του λίπους που έχει σημασία;
Σε ένα νέο άρθρο που παρουσιάστηκε στο εξώφυλλο του ειδικού τεύχους του περιοδικού Science για τη διατροφή, με τίτλο, “Διατροφικό λίπος: Ο εχθρός που έγινε φίλος;” ερευνητές από το Harvard, το Νοσοκομείο Παιδιών της Βοστόνης και συναδέλφους με ποικίλες απόψεις για τα διατροφικά θέματα κατέληξαν σε μια συναίνεση και την μελλοντική ερευνητική ατζέντα στη διατροφή.
Αντικαθιστώντας τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά με ακόρεστα και αντικαθιστώντας τους εξευγενισμένους υδατάνθρακες με δημητριακά ολικής αλέσεως και λαχανικά, τα περισσότερα άτομα μπορούν να διατηρήσουν μια καλή υγείαΟι ερευνητές συμφώνησαν ότι καμία συγκεκριμένη αναλογία λίπους προς υδατάνθρακες δεν είναι καλύτερη για όλα τα άτομα και ότι μια συνολική διατροφή υψηλής ποιότητας με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και ραφιναρισμένους σπόρους θα βοηθήσει τους περισσότερους ανθρώπους να διατηρήσουν ένα υγιές βάρος και χαμηλό κίνδυνο χρόνιας ασθένειας.
«Αυτό είναι ένα πρότυπο για το πώς μπορούμε να υπερβούμε τις πολεμικές διαφωνίες γύρω από τη διατροφή», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας David Ludwig, καθηγητής στο Department of Nutrition at Harvard Chan School και γιατρός στο Boston Children’s Hospital. «Ο στόχος μας ήταν να συγκεντρώσουμε μια ομάδα με διαφορετικούς τομείς εμπειρογνωμοσύνης και αντιφατικές απόψεις και να εντοπίσουμε τα πεδία των συμφωνιών χωρίς να τονίσουμε τις διαφορές».
Οι συγγραφείς κατέθεσαν τα στοιχεία για τρεις αντίθετες απόψεις:
- Η υψηλή κατανάλωση λίπους προκαλεί παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και, ενδεχομένως, καρκίνο, επομένως οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά είναι οι βέλτιστες.
- Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο μεταβολισμό. Η χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ή κετογόνες δίαιτες είναι καλύτερες για την υγεία.
- Η σχετική ποσότητα του διατροφικού λίπους και των υδατανθράκων έχει ελάχιστη σημασία για την υγεία. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ο τύπος της κατανάλωσης λίπους ή υδατανθράκων.
Οι συγγραφείς συμφώνησαν ότι εστιάζοντας στην ποιότητα της διατροφής – αντικαθιστώντας τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά με τα ακόρεστα και αντικαθιστώντας τους εξευγενισμένους υδατάνθρακες με δημητριακά ολικής αλέσεως και λαχανικά- τα περισσότερα άτομα μπορούν να διατηρήσουν καλή υγεία σε ένα ευρύ φάσμα αναλογιών λιπών προς υδατάνθρακες.
Τα κρίσιμα ερωτήματα
Στο πλαίσιο των διαφωνιών τους, οι συγγραφείς εντόπισαν μια λίστα ερωτήσεων λέγοντας ότι μπορούν να αποτελέσουν τη βάση ενός νέου θεματολογίου έρευνας για τη διατροφή. Οι κρίσιμες ερωτήσεις είναι:
- Ανεξάρτητα από τις θερμίδες, επηρεάζουν τη σύνθεση του σώματος (αναλογία λίπους προς άπαχο ιστό) οι δίαιτες με διαφορετική σύνθεση υδατανθράκων και λιπών;
- Οι κετογόνες δίαιτες παρέχουν μεταβολικά οφέλη πέραν εκείνων του μέτριου περιορισμού των υδατανθράκων και ειδικά στην περίπτωση του διαβήτη;
- Ποιες είναι οι βέλτιστες ποσότητες συγκεκριμένων τύπων λίπους (συμπεριλαμβανομένων των κορεσμένων λιπαρών) σε μια δίαιτα με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες;
Στην ανασκόπησή τους, οι συγγραφείς παρουσίασαν το παρακάτω διάγραμμα για να δείξουν ότι οι διαφορετικοί τύποι λίπους έχουν πολύ διαφορετική επίδραση στη θνησιμότητα. Άρα υπάρχει καλό και κακό λίπος. Το χειρότερο είναι τα βιομηχανικά τρανς λιπαρά ενώ θετική επίδραση έχουν τα φυσικά ακόρεστα λίπη – τα βιομηχανικά τρανς λιπαρά είναι επίσης ακόρεστα αλλά δεν είναι φυσικά λίπη καθώς προέρχονται, ουσιαστικά, από την επεξεργασία της βιομηχανίας τροφίμων.
Μεταξύ των συγγραφέων, ο Walter Willett, είναι καθηγητής επιδημιολογίας και διατροφής στο Harvard Chan School. Ο Ludwig υποστηρίχθηκε εν μέρει από βραβείο σταδιοδρομίας από το National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, των ΗΠΑ. Ο Jeff Volek είναι ιδρυτής, μέτοχος και σύμβουλος της VirtaHealth Corp. και μέλος των συμβουλευτικών συμβουλίων της Atkins Nutritionals.
Πηγή: David S. Ludwig, Walter C. Willett, Jeff S. Volek, Marian L. Neuhouser. Dietary fat: From foe to friend? Science, 2018; 362 (6416): 764 DOI: 10.1126/science.aau2096
