Με τον όρο προφυλακτικό χειρουργείο χαρακτηρίζεται η αφαίρεση του ιστού που ενδέχεται να αναπτύξει καρκίνο. Τα άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση ενός συγκεκριμένου τύπου καρκίνου μπορεί να επιλέξουν το προφυλακτικό χειρουργείο ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο.
Για κάποια άτομα ο κίνδυνος αυξάνεται με τη παρουσία συγκεκριμένων γονιδιακών μεταλλάξεων. Δυο γονίδια που μπορεί να μεταλλαχθούν και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου είναι τα BRCA1 και BRCA2.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες τα BRCA1 και BRCA2 απελευθερώνουν πρωτεΐνες που καταστέλλουν το σχηματισμό όγκων. Εάν το DNA ενός κυττάρου υποστεί βλάβη, οι πρωτεΐνες αυτές βοηθούν την επιδιόρθωσή της. Εάν όμως τα γονίδια αυτά είναι μεταλλαγμένα η απολυτή επιδιόρθωση δεν είναι δυνατή με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου.
Μια γυναίκα που φέρει μεταλλαγμένα BRCA1 και BRCA2 έχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στους μαστούς και τις ωοθήκες. Το προφυλακτικό χειρουργείο αφαίρεσης των μαστών ή των ωοθηκών μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο, όμως δεν το εξαλείφει.
Πιο συγκεκριμένα, η προφυλακτική μαστεκτομή είναι το χειρουργείο αφαίρεσης του ενός ή και των δυο μαστών. Ένα τέτοιο χειρουργείο μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλικότητα της γυναίκας με διάφορους τρόπους:
• Μπορεί να εμφανιστεί απώλεια αίσθησης στους μαστούς και στις θηλές και να επηρεαστεί η σεξουαλική διέγερση της γυναίκας
• Κάποιες γυναίκες είναι ανασφαλείς σχετικά με την εικόνα του σώματος τους μετά το χειρουργείο. Μπορεί να νιώθουν λιγότερο θηλυκές κι ελκυστικές.
• Το στρες και το άγχος μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα την απομάκρυνση των γυναικών από τον σύντροφο και τη σχέση, καθώς και τη μείωση της σεξουαλικής ορμής.
Το προφυλακτικό χειρουργείο αφαίρεσης ωοθηκών και σαλπίγγων ονομάζεται προφυλακτική σαλπιγγοωοθηκεκτομή. Οι ωοθήκες είναι αδένες που παράγουν οιστρογόνα κι όταν αφαιρούνται οι γυναίκες μπαίνουν σε χειρουργική εμμηνόπαυση, η οποία έχει συχνά σεξουαλικές παρενέργειες.
Τα οιστρογόνα βοηθούν στη διατήρηση της υγρασίας και της ελαστικότητας του κόλπου. Οι γυναίκες μπορεί να έχουν μειωμένο ενδιαφέρον για το σεξ, ενώ παράλληλα το στρες και το άγχος ενδέχεται να επηρεάσουν τη σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση.
Ευτυχώς πολλές από τις σεξουαλικές παρενέργειες του προφυλακτικού χειρουργείου που σχετίζεται με το BRCA είναι αντιμετωπίσιμες με την προϋπόθεση το ζευγάρι να κάνει τις κατάλληλες προσαρμογές στη σεξουαλική του δραστηριότητα. Οι γυναίκες που υποφέρουν από κολπική ξηρότητα μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα ειδικό προϊόν λίπανσης κι ενυδάτωσης. Κάποιες γυναίκες ενδέχεται να ωφεληθούν από την ορμονοθεραπεία. Αυτές που δε νιώθουν άνετα με τη μαστεκτομή μπορούν να δοκιμάσουν ένα νέο στυλ ρούχων ή να χρησιμοποιήσουν υποκατάστατα μαστού. Το χειρουργείο αποκατάστασης μαστού είναι επίσης μια επιλογή.
Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει η συμβουλευτική. Κάποια ζευγάρια νιώθουν αμήχανα και αποφεύγουν να συζητήσουν σχετικά με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Ένας θεραπευτής μπορεί να παρέχει στους δυο συντρόφους στρατηγικές επικοινωνίας ώστε να αρθρώσουν καλύτερα τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους.
Το προφυλακτικό χειρουργείο είναι μια μεγάλη απόφαση, καθώς η μετάλλαξη στα BRCA1 και BRCA2 δε σημαίνει αυτόματα ότι το άτομο που τα φέρει θα εμφανίσει καρκίνο. Τα άτομα που σκέφτονται να υποβληθούν σε προφυλακτικό χειρουργείο θα πρέπει να έχουν μια αναλυτική συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας που εμπιστεύονται. Καλό είναι επίσης να συζητήσουν το θέμα με το σύντροφο τους, την οικογένειά τους ή έναν ειδικό σύμβουλο.
Πηγή: www.andrologia.gr
