Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μέγεθος που θεωρείται φυσιολογικό για την κλειτορίδα, αλλά αυτή συνήθως αυξάνεται έπειτα από τη σεξουαλική διέγερση. Πέρα από τη σεξουαλική διέγερση, η αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας μπορεί να προκληθεί από ορμονική διαταραχή ή κάποιο άλλο ιατρικό πρόβλημα.
Η κλειτορίδα είναι ένα γυναικείο σεξουαλικό όργανο που βρίσκεται ακριβώς πάνω από την ουρήθρα απ’ όπου αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα. Η ιατρική κοινότητα αναφέρεται με τον όρο κλειτοριδομεγαλίαση σε μια κλειτορίδα μεγαλύτερη των 10mm σε ενήλικες και μεγαλύτερη των 9 mm σε νεογέννητα.
Όταν μια ενήλικη γυναίκα παρατηρήσει οίδημα στην κλειτορίδα της, αυτό συνήθως δεν προκαλεί ανησυχία, αλλά μια μεγάλη ή διογκωμένη κλειτορίδα σε παιδί ή νεογέννητο θα πρέπει να αξιολογηθεί από παιδίατρο για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιων σοβαρών προβλημάτων.
Στους ενήλικες η βασική αιτία αύξησης του μεγέθους της κλειτορίδας είναι η σεξουαλική διέγερση. Κατά τη σεξουαλική διέγερση το αίμα ρέει προς τα γεννητικά όργανα και η κλειτορίδα, όταν γεμίζει με αίμα, φαίνεται μεγαλύτερη. Πρόκειται για τον ίδιο μηχανισμό που ισχύει και για το πέος.
Η ροή του αίματος επιστρέφει γρήγορα στο φυσιολογικό μετά τον οργασμό και η κλειτορίδα επανέρχεται στο φυσικό της μέγεθος. Εάν δεν υπάρχει οργασμός μετά τη διέγερση, μπορεί να χρειαστεί από ώρες έως και ολόκληρη ημέρα για να αποκατασταθεί το αρχικό μέγεθος της κλειτορίδας. Αυτό δεν είναι από μόνο του βλαπτικό για τη γυναίκα, αλλά εάν η κλειτορίδα παραμένει διογκωμένη, η τριβή της στα εσώρουχα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και δυσφορία.
Επίσης, η διόγκωση ή η αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας μπορεί να προκληθεί από γενική φλεγμονή της γενετήσιας περιοχής, γνωστής ως αιδοιίτιδα.
Στα αίτια της αιδοιίτιδας περιλαμβάνονται:

• η αλλεργική αντίδραση σε προϊόντα, όπως είναι τα απορρυπαντικά, το σαπούνι, τα γαλακτώματα ή τα λιπαντικά
• μια λοίμωξη, όπως είναι η λοίμωξη από μύκητες, ή μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη
• η υπερβολική τριβή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης ή του αυνανισμού.

Τα γεννητικά όργανα έχουν άφθονες νευρικές απολήξεις και ο υπερ-ερεθισμός της ευαίσθητης περιοχής μπορεί να προκαλέσει πόνο ή οίδημα. Με την προϋπόθεση ότι οποιαδήποτε επαφή με τα γεννητικά όργανα θα γίνεται με μαλακό και ήπιο τρόπο, η δυσφορία θα υποχωρήσει μέσα σε 1-2 ημέρες. Τα συμπτώματα της μυκητίασης είναι παρόμοια με αυτά κάποιων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων. Είναι, λοιπόν, απαραίτητη η επίσκεψη στον ιατρό για διάγνωση και θεραπεία. Εάν μια γυναίκα υποψιάζεται πως μια αλλεργική αντίδραση προκαλεί αιδοιίτιδα, θα πρέπει να αποφύγει τα προϊόντα που θεωρεί υπεύθυνα και να δει ιατρό, εάν μέσα σε μία εβδομάδα δεν υποχωρήσουν τα συμπτώματα.
Η αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας μπορεί επίσης να σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Για την ορμονική αυτή διαταραχή μπορεί να οφείλονται:

– Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό πολλών μικρών κυστών στις ωοθήκες που προκαλούν την αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων. Μια μικρή μελέτη του 2015 βρήκε ότι μια μεγαλύτερη κλειτορίδα συνδεόταν με τη διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Άλλα χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι η αυξημένη τριχοφυΐα σε πρόσωπο και σώμα, η ακμή, η πρόσληψη βάρους, οι ακανόνιστες περίοδοι και τα προβλήματα γονιμότητας. Συνήθως αντιμετωπίζεται με ορμονοθεραπεία και αλλαγές στον τρόπο ζωής.

– Η χρήση αναβολικών στεροειδών για την αύξηση της μυϊκής μάζας και την ενίσχυση της αντοχής των αθλητριών μπορεί επίσης να οδηγήσει στην αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων, η οποία ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας, την αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο, τη βάθυνση της φωνής, την ακμή, καθώς και την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων στην καρδιά, στο ήπαρ και στους νεφρούς. Τα στεροειδή θα πρέπει να χορηγούνται μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

– Η εμφάνιση όγκων ή μορφωμάτων στα επινεφρίδια, με αποτέλεσμα οι αδένες να μη λειτουργούν σωστά και να εμφανίζεται ορμονική διαταραχή που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας, την πρόσληψη βάρους, τις αλλαγές της περιόδου και την αυξημένη τριχοφυΐα. Η αντιμετώπιση των όγκων των επινεφριδίων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι το μέγεθός τους καθώς και το εάν είναι κακοήθεις.

Πολλές είναι οι καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν την αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας σε ένα παιδί. Μόνο ο ιατρός μπορεί να προβεί στην απαραίτητη αξιολόγηση και διάγνωση. Συνήθως τα αίτια της διόγκωσης της κλειτορίδας σε παιδιά είναι:

– Η συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων. Μια διαταραχή που οδηγεί στην παραγωγή περισσότερων ανδρογόνων, με αποτέλεσμα τη διόγκωση της κλειτορίδας. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι δυσδιάκριτο το φύλο του νεογνού.

– Διαταραχές στην ανάπτυξη του φύλου. Οι συγγενείς ανωμαλίες που επηρεάζουν τα σεξουαλικά όργανα μπορεί να επηρεάσουν το μέγεθος της κλειτορίδας κατά τη γέννηση. Υπάρχουν όμως επιπρόσθετα πολλοί τύποι διαταραχών ανάπτυξης του φύλου που εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία.

– Άλλες διαταραχές, όπως είναι η ανάπτυξη όγκων στην περιοχή που κάνουν την κλειτορίδα να φαίνεται μεγαλύτερη. Τέτοιοι όγκοι μπορεί να είναι το λεμφαγγειοίνωμα, ένας μη καρκινικός όγκος που περιέχει λεμφικό και συνδετικό ιστό, μια επιδερμοειδής κύστη, η οποία είναι επίσης καλοήθης και περιέχει υγρό ή ένα ίνωμα, ένας επίσης μη καρκινικός όγκος. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, το χειρουργείο συνήθως είναι ένας ασφαλής τρόπος αφαίρεσης των μορφωμάτων αυτών από τα παιδιά. Σε μια μελέτη μάλιστα του 2017 αναφέρθηκε η ανάπτυξη ενός αιμαγγειώματος στην κλειτορίδα ενός νηπίου, με αποτέλεσμα αυτή να φαίνεται μεγαλύτερη και ερυθρή. Το αιμαγγείωμα είναι ένα μη καρκινικό σημάδι γέννησης που περιέχει αιμοφόρα αγγεία. Μπορεί να εξαφανιστεί από μόνο του έπειτα από μερικούς μήνες ή χρόνια και κατά συνέπεια το χειρουργείο δεν είναι πάντα απαραίτητο.

Αν και μια διογκωμένη κλειτορίδα σε παιδί επιβάλλει την επίσκεψη στον ειδικό, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις ενήλικες γυναίκες. Αυτές χρειάζεται να συμβουλευτούν ιατρό μόνο όταν παρατηρούν ανεξήγητες αλλαγές στην εικόνα της κλειτορίδας τους, οι οποίες συνοδεύονται από:

• διόγκωση της κλειτορίδας που δεν υποχωρεί μέσα σε μερικές ημέρες
• πόνο, ερυθρότητα, αίσθημα ζέστης που μπορεί να είναι ενδείξεις φλεγμονής
• φουσκάλες στα γεννητικά όργανα
• μη συνηθισμένες κολπικές εκκρίσεις
• κνησμό

• αιμορραγία στην περιοχή.

www.andrologia.gr

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης