Το χάπι της επόμενης ημέρας είναι μια επείγουσα μορφή αντισύλληψης που μπορεί να αποτρέψει μια μη προγραμματισμένη σύλληψη. Λαμβάνεται από τη γυναίκα 3-5 ημέρες μετά από την σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις.
Η αναζήτηση της επείγουσας αντισύλληψης μπορεί να γίνει για διαφόρους λόγους όπως:
- παράλειψη λήψης ενός αντισυλληπτικού δισκίου
- σπάσιμο ή η ολίσθηση του προφυλακτικού
- ανεπιτυχή εφαρμογή της μεθόδου της διακεκομμένης συνουσίας
- σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις
- σεξουαλική επίθεση/βιασμός.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι επείγουσας αντισύλληψης που περιέχουν τις ουσίες levonorgestrel ή ulipristalacetate.
Το χάπι της επομένης ημέρας λειτουργεί κυρίως εμποδίζοντας την ωορρηξία, την απελευθέρωση δηλαδή του ωαρίου από την ωοθήκη και κατ’ επέκταση τη γονιμοποίηση του ή αποτρέποντας την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στα τοιχώματα της μήτρας. Η γονιμοποίηση μπορεί σύμφωνα με τους ειδικούς να λάβει χώρα μέχρι και 5 ημέρες μετά την επαφή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι το 1.2-2.1 % των γυναικών που έλαβαν χάπι της επομένης ημέρας με levonorgestrel έμειναν τελικά έγκυες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις γυναίκες που έλαβαν ulipristalacetate ήταν 1.2%. Ο ΠΟΥ επίσης αναφέρει ότι λήψη του χαπιού θα πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό, ιδανικά μέσα στο 72 ώρες μετά την επαφή χωρίς προφυλάξεις. Αν και κάποια χάπια δρουν και 5 ημέρες μετά την επαφή, η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται μετά τις 72 ώρες. Όποιο χάπι επόμενης ημέρας και να επιλέξει ένα ζευγάρι είναι σημαντικό να διαβαστούν προσεκτικά οι οδηγίες χρήσης.
Το χάπι της επόμενης ημέρας ωστόσο δεν μπορεί να διακόψει μια ήδη εγκατεστημένη κύηση. Επίσης δεν προστατεύει από πιθανή σύλληψη εάν το άτομο έχει ελεύθερη επαφή αμέσως μετά την λήψη του, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί μια τακτική μέθοδος αντισύλληψης.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η επείγουσα αντισύλληψη που περιέχει levonorgestrel μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματική στις γυναίκες με υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Οι ειδικοί ωστόσο συστήνουν να χορηγείται το χάπι σε όλες τις γυναίκες που το χρειάζονται ανεξάρτητα από το δείκτη μάζας σώματος. Προτείνεται μάλιστα η συμβουλευτική καθοδήγηση των παχύσαρκων γυναικών. Στις γυναίκες ωστόσο με υψηλό ΔΜΣ προτείνεται η χορήγηση επείγουσας αντισύλληψης με ulipristalacetate. Εάν ο ΔΜΣ είναι εξαιρετικά υψηλός ίσως η καλύτερη επιλογή να είναι η χρήση μιας ενδομητριακής συσκευής χαλκού ως επείγουσα αντισύλληψη.
Συνήθως τα σκευάσματα με levonorgestrel είναι διαθέσιμα στα φαρμακεία για όλες τις γυναίκες άνω των 16 χωρίς να χρειάζεται ιατρική συνταγή, ενώ το Ella, το σκεύασμα που περιέχει ulipristalacetate, χρειάζεται σε κάθε περίπτωση ιατρική συνταγή.
Σε κάποιες περιπτώσεις μια γυναίκα μπορεί να χρησιμοποιήσει διαφορετικές δόσεις του αντισυλληπτικού χαπιού που λαμβάνει τακτικά ως επείγουσα αντισύλληψη, πάντα υπό την καθοδήγηση του γυναικολόγου της.
Σε γενικές γραμμές η επείγουσα αντισύλληψη είναι μια ασφαλής επιλογή για την πρόληψη της κύησης αλλά δεν προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Επίσης προσωρινές παρενέργειες του χαπιού της επόμενης ημέρας περιλαμβάνουν:
- Αλλαγές στην περίοδο
- Ευαισθησία των μαστών
- Ζάλη
- Κεφαλαλγίες
- Κράμπες
- Ναυτία
- Έμετο
Εάν ο εμετός συμβεί μέσα στις 3 πρώτες ώρες μετά τη λήψη του χαπιού η αποτελεσματικότητα του χάνεται και θα πρέπει να ληφθεί εκ νέου.
Η συχνή χρήση του χαπιού της επόμενης ημέρας μπορεί να προκαλέσει διαταραχή του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Επίσης εάν η επομένη περίοδος δεν έρθει 3-4 εβδομάδες μετά τη λήψη του χαπιού θα πρέπει η γυναίκα να κάνει ένα τεστ κύησης. Το χάπι της επόμενης ημέρας δεν πρέπει να λαμβάνεται από γυναίκες που είναι αλλεργικές σε κάποιο από τα συστατικά του,ούτε από τις έγκυες.
Παράλληλα, εάν παρατηρηθεί αιμορραγία ή ακόμα και σταγονοειδής ροή αίματος, η οποία διαρκεί περισσότερο από εβδομάδα ή εάν η γυναίκα έχει έντονο πόνο στο υπογάστριο ή την πύελο, θα πρέπει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό της καθώς μπορεί να αποτελούν ένδειξη έκτοπης κύησης.
Πηγή: andrologia.gr
