Το σύνδρομο μεταοργασμικής ασθένειας είναι μια σπάνια, χρόνια διαταραχή που επηρεάζει και αποδυναμώνει τους άνδρες. Πρόκειται για ένα σύνολο συμπτωμάτων που θυμίζουν αυτά της γρίπης ή της αλλεργίας κι εκδηλώνονται μέσα σε δευτερόλεπτα, λεπτά ή ώρες μετά την εκσπερμάτιση. Μπορεί επίσης να επιφέρει και ψυχικές εκδηλώσεις όπως είναι η μειωμένη συγκέντρωση και η ευερεθιστότητα. Το σύνδρομο επηρεάζει αρνητικά την ερωτική και σεξουαλική ζωή των ασθενών και επιφέρει μεγάλη εσωτερική σύγκρουση και αγωνία στον άνδρα καθώς πολλές φορές προσπαθεί να αποφύγει τη σεξουαλική πράξη και τον ερωτισμό.
Η πρώτη περιγραφή του συνδρόμου έγινε το 2002 αλλά η συχνότητα εμφάνισης του δεν είναι ακόμαγνωστή, ενδεχομένως λόγω μιας παύσης που έλαβε χώρα στη σχετική έρευνα καθώς και λόγω της πιθανής υποδιάγνωσής του. Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν αναφερθεί μόλις 50 περιπτώσεις του συνδρόμου μεταοργασμικής ασθένειας. Παρά τις έντονες επιπτώσεις του, η παθοφυσιολογία του δεν είναι ακόμα γνωστή.
Μια πρόσφατη βιβλιογραφική ανασκόπηση είχε σκοπό να παρέχει μέσω της διερεύνησης όλης της πρόσφατης σχετικής βιβλιογραφίας τις πιο σύγχρονες πληροφορίες αναφορικά με τη παθοφυσιολογία του συνδρόμου, καθώς και να αναδείξει πιθανές μεθόδους αντιμετώπισης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της ανασκόπησης υπάρχουν 5 προκαταρκτικά διαγνωστικά κριτήρια με βάση τα οποία το σύνδρομο επίσης διακρίνεται σε πρωτοπαθές και δευτεροπαθές. Η πλέον αποδεκτή υπόθεση για την εξήγηση της παθοφυσιολογίας του είναι η υπόθεση της αυτοανοσίας -αλλεργίας. Μια άλλη επίσης ισχυρή υπόθεση είναι αυτή που περιλαμβάνει τη διαταραχή των υποδοχέων των ενδογενών μ- οπιοειδών ενώ μια τρίτη περιλαμβάνει τη διαταραχή των κυτοκινών και των νευροενδοκρινικών απαντήσεων.
Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί μια ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση του συνδρόμου. Οι ασθενείς σε πολλές περιπτώσεις έχουν λάβει αντισταμινικά, επιλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και βενζοδιαζεπίνες. Παράλληλα σε μια κλινική δόκιμη βρέθηκε ότι η θεραπεία υποευαισθητοποίησης με αυτόλογο σπέρμα ήταν αποτελεσματική. Τέλος σε μια άλλη κλινική δοκιμή βρέθηκε ότι η χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών βοήθησε έναν ασθενή αλλά δεν ήταν αποτελεσματική για τους άλλους.
Το σύνδρομο μεταοργασμικής ασθένειας λοιπόν είναι μια σπάνια διαταραχή που πολύ συχνά δεν αναφέρεται από τους άνδρες και κατ’ επέκταση υποδιαγιγνώσκεται. Χρειάζεται περαιτέρω μελέτη για τον καθορισμό της συχνότητας, της παθοφυσιολογίας και της αντιμετώπισης του συνδρόμου αυτού που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής των ανδρών.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
