Η διάγνωση της μικροπενίας τίθεται όταν το μήκος του πέους ενός ατόμου είναι 2,5 τυπικές αποκλίσεις κάτω από το μέσο μήκος που αντιστοιχεί στην ηλικία του και στο επίπεδο της σεξουαλικής του ανάπτυξης.
Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, εκτιμάται ότι το μέσο μήκος πέους για τους ενήλικες άνδρες είναι 13,24 εκατοστά όταν το όργανο είναι τεντωμένο. Αυτό σημαίνει ότι για να διαγνωστεί ένας ενήλικας με μικροπενία θα πρέπει το πέος του τεντωμένο να έχει μήκος λιγότερο από 9,3 εκατοστά.
Η μικροπενία είναι μια σπάνια κατάσταση που συχνά οφείλεται σε ορμονικούς παράγοντες και η οποία συνήθως δεν επηρεάζει τα εσωτερικά γεννητικά όργανα και τους όρχεις.
Στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι με μικροπενία γεννιέται το 0,015 % των νεογέννητων αγοριών. Διευκρινίζεται, ωστόσο, από τους ειδικούς ότι, παρομοίως με όλες τις συγγενείς διαταραχές, η εμφάνιση της μικροπενίας σχετίζεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι η θέση σε παρασιτοκτόνα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Το συνηθέστερο αίτιο όμως εμφάνισης της μικροπενίας είναι τα ορμονικά προβλήματα, όπως είναι η ανεπάρκεια τεστοστερόνης κατά τη διάρκεια της κύησης, η οποία μπορεί να προκληθεί όταν ένα άρρεν έμβρυο δεν παράγει αρκετή τεστοστερόνη ή όταν η μητέρα δεν παράγει αρκετή ανθρώπινη χοριονική γοναδοτροφίνη (hCG), μια ορμόνη που διεγείρει την παραγωγή τεστοστερόνης από το έμβρυο.
Παράλληλα, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα κι εάν τα επίπεδα της τεστοστερόνης είναι φυσιολογικά, μπορεί να υπάρχει πρόβλημα στη σωστή ανταπόκριση του οργανισμού σε αυτή, μια κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο μη ευαισθησίας στα ανδρογόνα.
Όταν συντρέχει κάποιο από τα παραπάνω ορμονικά προβλήματα, το άρρεν έμβρυο μπορεί να μην αναπτυχθεί σωστά. Για την ανάπτυξη του πέους στο άρρεν έμβρυο είναι κρίσιμο το διάστημα του πρώτου τριμήνου. Εάν εκεί προκύψουν ορμονικά προβλήματα, είναι πολύ πιθανό το νεογνό να έχει μικρότερο πέος.
Σε σπάνιες περιπτώσεις η μικροπενία είναι ιδιοπαθής και ο ιατρός δεν μπορεί να εντοπίσει μια συγκεκριμένη αιτία.
Ακριβώς επειδή τα αίτια εμφάνισης της μικροπενίας είναι κυρίως ορμονικά, τα άτομα που την έχουν εμφανίζουν κι άλλα συμπτώματα. Κάποιες διαγνώσεις που σχετίζονται με τη μικροπενία είναι:
- ο υπογοναδοτροφικός υπογοναδισμός
- το σύνδρομο Prader-Willi
- το σύνδρομο Kallmann
- οι ανεπάρκειες της αυξητικής ορμόνης
- οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες
- το σύνδρομο Laurence-Moon.
Κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει η εικόνα της μικροπενίας, αλλά να οφείλεται σε κάποιο άλλο πρόβλημα. Για παράδειγμα, εάν ένα νεογέννητο αγόρι έχει οίδημα στο όσχεο, μπορεί να φαίνεται ότι έχει μικρό πέος. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και σε παχύσαρκους ενήλικες, στους οποίους το πέος «κρύβεται» κάτω από το λίπος.
Η μικροπενία συνήθως διαγιγνώσκεται κατά τη γέννηση. Ο ιατρός μπορεί να συστήσει θεραπεία με τεστοστερόνη με τη μορφή αλοιφών ή ενδομυϊκών ενέσεων. Οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές εάν ξεκινήσουν πριν από την έναρξη της ήβης. Εάν δεν φέρουν αποτέλεσμα, υπάρχει η λύση του χειρουργείου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι άνδρες με μικροπενία έχουν φυσιολογική σεξουαλική λειτουργία. Η μικροπενία επίσης δεν επηρεάζει την ούρηση, τον αυνανισμό ή τον οργασμό.
Το άγχος, ωστόσο, σχετικά με το μέγεθος του πέους είναι πολύ πιθανό να υπονομεύσει την ευχαρίστηση από τη σεξουαλική επαφή με σύντροφο. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να βοηθήσει σημαντικά η συμβουλευτική και η θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
