Οι περισσότερες μελέτες σχετικά με τη σεξουαλικότητα των καρκινοπαθών εστιάζουν σε ασθενείς με καρκίνο που επηρεάζει άμεσα τα αναπαραγωγικά όργανα. Σοβαρές επιπτώσεις στη σεξουαλικότητα, όμως, έχουν κι άλλοι τύποι καρκίνου, όπως είναι ο καρκίνος στην περιοχή του κεφαλιού και του λαιμού. Οι ασθενείς με χειρουργικές ουλές στο πρόσωπο, για παράδειγμα, ή με τραχειοτομία είναι πιθανό να έχουν πρόβλημα με την εικόνα τους και να μη νιώθουν επιθυμητοί. Επίσης, πολύ συχνά μπορεί να παρουσιαστούν έλκη και πόνος στη στοματική κοιλότητα, ξηροστομία και περιορισμένη κίνηση του αυχένα, ενώ παράλληλα οι ασθενείς ενδέχεται να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα κατά την ομιλία ή τη σίτιση, καθώς και να δυσκολεύονται να κοινωνικοποιηθούν ή ακόμα και να δώσουν ένα φιλί.
Ερευνητές από την Ολλανδία διερεύνησαν τη συχνότητα και τη διάρκεια σεξουαλικών προβλημάτων σε μια ομάδα 354 ασθενών που υποβλήθηκαν σε χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία για την αντιμετώπιση καρκίνων στην περιοχή της κεφαλής και του λαιμού. Πιο συγκεκριμένα, εξετάστηκαν τέσσερις τύποι καρκίνου, ο καρκίνος στη στοματική κοιλότητα, στον στοματοφάρυγγα, στον υποφάρυγγα και στον λάρυγγα. Το 74% των ασθενών ήταν άνδρες και το 26% γυναίκες. Η μέση ηλικία ήταν τα 61 έτη.
Πριν από την υποβολή τους σε θεραπεία για τον καρκίνο, οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με την ποιότητα ζωής, τη σεξουαλικότητα και τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης. Επαναξιολόγηση έγινε στις έξι εβδομάδες μετά το πέρας της θεραπείας καθώς και στους 3, 6, 12, 18 και 24 μήνες, αλλά δεν συμμετείχαν όλοι οι ασθενείς. Για παράδειγμα, στους 6 και στους 12 μήνες επανεξετάστηκε μόνο το 56% των ασθενών.
Αξίζει να διευκρινιστεί ότι οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον όρο σεξουαλικότητα για να αναφερθούν στο σεξουαλικό ενδιαφέρον και στη σεξουαλική ευχαρίστηση. Με αυτήν την έννοια λοιπόν, το 37% των ασθενών πριν από τη θεραπεία ανέφερε μειωμένα επίπεδα σεξουαλικότητας. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε στους έξι μήνες μετά τη θεραπεία και αυξήθηκε πάλι στο 35% στους 12 μήνες, όπου κι έμεινε μέχρι το τέλος της μελέτης.
Αυτή η «βουτιά» της σεξουαλικότητας στις έξι εβδομάδες μπορεί να εξηγηθεί ίσως από τις παρενέργειες της θεραπείας, οι οποίες έχει βρεθεί ότι είναι ιδιαίτερα έντονες σε αυτήν τη φάση και περιλαμβάνουν κόπωση, κακοδιαθεσία, ναυτία, έμετο και ξηροστομία. Είναι βέβαια αναμενόμενο τα συμπτώματα αυτά να επηρεάζουν το σεξουαλικό ενδιαφέρον και την ευχαρίστηση. Όταν οι ερευνητές έλαβαν υπ’ όψιν όλη την περίοδο των 24 μηνών, παρατήρησαν ότι πολλοί ήταν οι παράγοντες που είχαν επιπτώσεις στη σεξουαλικότητα, όπως είναι η ηλικία, τα προβλήματα κοινωνικής επαφής και η δυσκοιλιότητα. Βρέθηκε, μάλιστα, ότι τα άτομα που είχαν πρόβλημα στην κοινωνικοποίηση ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα σεξουαλικότητας.
Τέλος, οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν πόσο σημαντικό είναι οι κλινικοί να βοηθούν τους ασθενείς με καρκίνο στην περιοχή της κεφαλής και του λαιμού στην αποτελεσματική διαχείριση των σεξουαλικών τους ανησυχιών.
