Γύρω από το ερώτημα σχετικά με τον σεξουαλικό εθισμό έχει αναπτυχθεί μια από τις μεγαλύτερες διχογνωμίες των ειδικών. Πρώτα-πρώτα, ενώ κάποιοι πιστεύουν ότι το σεξ μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο όπως περίπου τον επηρεάζουν οι ουσίες ή το αλκοόλ, κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι ο σεξουαλικός εθισμός είναι πιο κοντά στον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια, είναι δηλαδή ένας εθισμός που σχετίζεται με τη συμπεριφορά κι όχι με την ουσία.

Στην παρούσα φάση η μόνη διαταραχή εθισμού που περιλαμβάνεται στο ψυχιατρικό εγχειρίδιο DSM-5 η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι σχετίζεται με τη συμπεριφορά κι όχι με την ουσία είναι ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια. Κάποιοι ειδικοί εξηγούν ότι η διάγνωση του εθισμού δεν προκύπτει από τον τύπο της σεξουαλικής πράξης ή από τη συχνότητα της σεξουαλικής δραστηριότητας, αλλά από την επίπτωση που έχει η ενασχόληση με το σεξ στη λειτουργικότητα του ατόμου στο πλαίσιο της καθημερινότητας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Κάποιοι άλλοι αντιλαμβάνονται τον σεξουαλικό εθισμό ως μια διαδικασία εθισμού κατά την οποία το κυνήγι του σεξ, είτε αυτό σημαίνει την αναζήτηση διαδικτυακού πορνό είτε την αναζήτηση σεξουαλικών συντρόφων στο Tinder, δημιουργεί σε κάποια άτομα τη διέγερση της αναμονής της πράξης, που τελικά είναι πιο έντονη από αυτήν που προκαλεί η ίδια η πράξη.

Υπάρχουν, μάλιστα, και κάποιοι κριτικοί που αμφισβητούν το εάν θα έπρεπε τελικά να υπάρχει ανησυχία σχετικά με το ζήτημα του σεξουαλικού εθισμού, καθώς για αυτούς ο σεξουαλικός εθισμός έχει έρθει στο προσκήνιο σήμερα για να εξηγήσει γιατί τα άτομα που δεν έχουν καμία ουσιαστική κατανόηση της σεξουαλικής τους επιθυμίας αγωνίζονται και νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο στη σύγχρονη, σεξουαλικά απελευθερωμένη κοινωνία.

Συνήθως είναι άτομα που μεγάλωσαν σε θρησκευόμενες οικογένειες και που είχαν συνδέσει από πολύ μικρή ηλικία το σεξ με την ντροπή και την ενοχή. Για κάποιους, μάλιστα, η ταμπέλα του σεξουαλικού εθισμού μπορεί να είναι μια απάντηση σε αυτήν την ντροπή. Στην κλινική, άλλωστε, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να ζητούν βοήθεια άνθρωποι που δεν υποφέρουν από σεξουαλικό εθισμό, μόνο και μόνο επειδή ο σύντροφος ή κάποιος άλλος τους επεσήμανε ότι μάλλον υπάρχει πρόβλημα εξαιτίας της αυξημένης τους λίμπιντο ή της ενασχόλησής τους με το πορνό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ανάμεσα σε αυτούς που βλέπουν τον σεξουαλικό εθισμό σαν διαταραχή και σε αυτούς που τον βλέπουν σαν ένα πρόβλημα που δεν υπάρχει, υπάρχουν και οι θεραπευτές που διατηρούν μια λιγότερο ακραία θέση. Αυτοί πιστεύουν ότι υπάρχει ένα υποσύνολο ανθρώπων που υποφέρει από αδυναμία ελέγχου της σεξουαλικής συμπεριφοράς. Τα άτομα αυτά, ωστόσο, μπορεί να έχουν ορμές, σκέψεις ή συμπεριφορές στο πλαίσιο μιας συναινετικής σεξουαλικής σχέσης, αλλά τα ίδια νιώθουν ότι δεν μπορούν να έχουν τον έλεγχο. Οι εν λόγω θεραπευτές αντιλαμβάνονται την κατάσταση αυτή περισσότερο ως ένα σεξουαλικό πρόβλημα πάρα ως μια διαταραχή εθισμού.

Αν και συνήθως η διχογνωμία των ειδικών λύνεται με τη βοήθεια της έρευνας, στην προκειμένη περίπτωση οι σχετικές μελέτες τροφοδοτούν τα δύο άκρα, αλλά δεν έχουν προσφέρει τίποτα στη γεφύρωση του χάσματος.

Σε μια μελέτη του 2015 από το Πανεπιστήμιο UCLA, μετρήθηκε η εγκεφαλική δραστηριότητα 122 ανδρών και γυναικών. Κάποιοι από τους συμμετέχοντες ανέφεραν πρόβλημα στον έλεγχο της χρήσης του διαδικτυακού πορνό. Αφού οι ερευνητές έδειξαν στους συμμετέχοντες φωτογραφίες, μεταξύ των οποίων και φωτογραφίες σεξουαλικής φύσεως, βρήκαν ότι το μοτίβο εγκεφαλικής απόκρισης των ατόμων που ανέφεραν τα προβλήματα ελέγχου ήταν το αντίθετο από αυτό που παρατηρείται σε όλους τους γνωστούς εθισμούς, όπως είναι ο εθισμός στην κοκαΐνη, στον καπνό και στα τυχερά παιχνίδια. Αυτό δείχνει ότι τα άτομα που υποστηρίζουν ότι δεν ελέγχουν τη σεξουαλική τους συμπεριφορά δεν έχουν διαφορετική εγκεφαλική δραστηριότητα από αυτούς που έχουν αυξημένη libido.

Άλλες μελέτες, όμως, έχουν βρει διαφορές. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2014 από το Πανεπιστήμιο του Cambridge χρησιμοποίησε τη μαγνητική τομογραφία για να απεικονίσει τους εγκεφάλους 38 ανδρών που υπέφεραν από καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά, ενώ έβλεπαν είτε πορνό είτε αθλητικά. Βρήκε ότι τρεις εγκεφαλικές περιοχές ήταν πιο δραστήριες στους άνδρες με καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά. Οι ίδιες εγκεφαλικές περιοχές ενεργοποιούνται από άτομα εθισμένα σε ουσίες, όταν δουν εικόνες που περιέχουν την ουσία.

Τα άτομα αυτά, επίσης, είχαν αυξημένα επίπεδα επιθυμίας σχετιζόμενα με τη θέαση του πορνό, ακόμα κι εάν δήλωσαν ότι τα βίντεο δεν τους άρεσαν. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται και σε εθισμούς άλλου τύπου. Οι ερευνητές, ωστόσο, τόνισαν ότι τα ευρήματά τους δεν αποδεικνύουν την ύπαρξη του σεξουαλικού εθισμού.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι, είτε το ονομάσουμε σεξουαλικό εθισμό είτε όχι, το πρόβλημα υπάρχει και είναι ξεκάθαρο ότι κάποια άτομα δεν μπορούν να σταματήσουν να βλέπουν πορνό, απατούν τους συντρόφους τους ή αφήνουν τη σεξουαλική τους συμπεριφορά να έχει επιπτώσεις στην εργασία τους, στις σχέσεις τους, στην καθημερινότητά τους. Είναι πολύ σημαντικό τα άτομα αυτά να απευθυνθούν σε ειδικό.

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης