Τα οπιοειδή είναι φάρμακα που προέρχονται από ένα είδος παπαρούνας που ονομάζεται μήκων η υπνοφόρος. Πρόκειται για ισχυρά αναλγητικά, όπως είναι η φεντανύλη, η υδροκωδεΐνη, η οξυκωδεΐνη η μορφίνη και η κωδεΐνη. Η ηρωίνη είναι επίσης οπιοειδές το οποίο όμως δε χρησιμοποιείται ως φάρμακο.
Τα οπιοειδή είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του πόνου, αλλά έχει βρεθεί ότι προκαλούν υψηλά επίπεδα εθισμού.
Τα οπιοειδή ενδέχεται επίσης να έχουν σεξουαλικές παρενέργειες. Μια πρόσφατη μελέτη μάλιστα βρήκε ότι οι άνδρες που λαμβάνουν οπιοειδή έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας(ΣΔ).
Πιο συγκεκριμένα, το 2017 δημοσιεύτηκε στο Journal of Sexual Medicine μια ανασκόπηση 10 μελετών που εξέταζαν τη σχέση των οπιοειδών με τη ΣΔ. Βρέθηκε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ στους άνδρες που λάμβαναν οπιοειδή έφτανε στο 96%. Ιδιαίτερα ευάλωτοι βρέθηκαν να είναι οι άνδρες κάτω των 50 καθώς σε αυτή την ηλικιακή ομάδα ήταν πιθανότερη η κατάχρηση ουσιών.
Οι επιστήμονες δεν ήταν ακριβώς σίγουροι για το τι προκάλεσε τη συσχέτιση ανάμεσα στα οπιοειδή και τη ΣΔ, αλλά θεώρησαν ότι μπορεί να προκύψει από φυσιολογικούς ή ψυχολογικούς παράγοντες και ανέδειξαν την ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης.
Οι άνδρες που λαμβάνουν οπιοειδή μπορεί επίσης να έχουν πτώση στα επίπεδα τεστοστερόνης, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον, δυσκολία στη στυτική λειτουργία, κόπωση και κακή διάθεση. Δυστυχώς είναι δύσκολο να υπολογιστεί με μεγάλη ακρίβεια πόσοι από τους άνδρες που λαμβάνουν οπιοειδή έχουν χαμηλή τεστοστερόνη, καθώς κάποιοι άνδρες δεν έχουν καθόλου συμπτώματα.
Μια ομάδα ερευνητών μάλιστα εξέτασε εάν τα οπιοειδή μακράς δράσης, τα οποία λαμβάνονται κάθε 8-12 ώρες ή τα οπιοειδή βραχείας δράσης που λαμβάνονται κάθε 4-6 ώρες σχετίζονται με διαφορετικό βαθμό μείωσης των επίπεδων τεστοστερόνης. Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Clinical Journal of Pain βρήκε ότι οι άνδρες που λάμβαναν οπιοειδή μακράς δράσης ήταν 5 φορές πιο πιθανό να έχουν χαμηλή τεστοστερόνη σε σύγκριση με αυτούς που λάμβαναν οπιοειδή βραχείας δράσης.
Μια πιο πρόσφατη μελέτη εξέτασε τη σχέση ανάμεσα στην κατάχρηση οπιοειδών και την ανεπάρκεια ανδρογόνων. Το 2018 μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Sexual Medicine Reviews ανέφερε ότι το 50%-90% των ανδρών που κάνουν χρόνια κατάχρηση οπιοειδών έχουν χαμηλή τεστοστερόνη.
Η χρήση οπιοειδών μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση. Το 2018 στο Pain Medicine δημοσιεύτηκε μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν πάνω από 11,500 άνδρες και γυναίκες. Σχεδόν οι μισοί είχαν χρόνιο πόνο που δε σχετιζόταν με καρκίνο. Όσοι έκαναν χρήση οπιοειδών ήταν πιο πιθανό να έχουν λιγότερο σεξουαλικό ενδιαφέρον και μειωμένη σεξουαλική ικανοποίηση, ιδιαίτερα εάν λάμβαναν τα φάρμακα μακράς δράσης.
Κάποιες φορές οι σεξουαλικές παρενέργειες των οπιοειδών ενδέχεται να ελεγχθούν μειώνοντας τη δόση τους ή αλλάζοντας τον τύπο του φαρμάκου. Οι ασθενείς μπορούν επίσης να δοκιμάσουν άλλου τύπου θεραπείες όπως είναι η φυσιοθεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, τα άτομα που νιώθουν ότι η χρήση οπιοειδών που κάνουν διαφεύγει του ελέγχου τους, είναι σημαντικό να μιλήσουν στον ιατρό τους ή να απευθυνθούν σε ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης εθισμού.
Πηγή: Δρ. Κωνσταντινίδης, andrologia.gr
