Ο αριθμός των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας που πάσχουν από τη νόσο του Alzheimer και ζουν στο σπίτι εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από 3,2 εκατομμύρια στα 8 εκατ. μέχρι το 2050. Το Alzheimer είναι ένα νόσημα που προκαλεί μη φυσιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο και καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι γνωρίζουμε ελάχιστα σχετικά με τη σεξουαλικότητα των ατόμων που ζουν στο σπίτι ενώ πάσχουν από Alzheimer ή έχουν άλλου τύπου γνωστικές δυσλειτουργίες. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν γνωστικά προβλήματα τα οποία επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης και λήψης αποφάσεων θα πρέπει να ζητούν τη βοήθεια ειδικού προκειμένου να διαχειριστούν τα σεξουαλικά τους προβλήματα. Ταυτόχρονα τα άτομα που είναι υπεύθυνα για τη φροντίδα τους μπορούν επίσης να συμβουλευτούν τους ειδικούς σχετικά με τη σεξουαλικότητα των ατόμων που φροντίζουν.
Ένα συχνό ερώτημα είναι κατά πόσο τα ηλικιωμένα άτομα είναι πάντα σε θέση να συναινέσουν στη σεξουαλική δραστηριότητα.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η πλειονότητα των ατόμων ηλικίας 57-85 έχει σύζυγο ή σταθερό σύντροφο και τα περισσότερα από αυτά είναι σεξουαλικά ενεργά. Η ενεργή σεξουαλική ζωή στις μεγαλύτερες ηλικίες συνδέεται με καλύτερη φυσική και πνευματική υγεία, υψηλότερη ποιότητα ζωής και χαμηλότερα ποσοστά μοναξιάς.
Μια νέα μελέτη διερεύνησε περαιτέρω τη σύνδεση ανάμεσα στη σεξουαλικότητα και τη γνωστική λειτουργία. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα μιας μεγάλης έρευνας σχετικά με την κοινωνική ζωή και την υγεία στις μεγαλύτερες ηλικίες, με σκοπό να μάθουν περισσότερα για τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη σεξουαλική λειτουργία, τη σεξουαλική συμπεριφορά και τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα σκέφτονται και παίρνουν αποφάσεις. Τα ευρήματά τους, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο «Journal of the American Geriatrics Society», συνοψίζονται ως εξής:
– Το 83% των ανδρών και το 57% των γυναικών είχαν σταθερό σύντροφο. Όσο πιο διαταραγμένη ήταν η ικανότητα των ατόμων να σκεφτούν και να πάρουν αποφάσεις, τόσο λιγότερο πιθανό ήταν να έχουν σύντροφο.
– Οι γυναίκες με χαμηλότερες βαθμολογίες στις κλίμακες αξιολόγησης των γνωστικών λειτουργιών ήταν λιγότερο πιθανό από τους άνδρες που είχαν αντίστοιχες βαθμολογίες να έχουν σύντροφο.
– Σχεδόν οι μισοί άνδρες με άνοια ήταν σεξουαλικά ενεργοί, ενώ το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 18% για τις γυναίκες.
– Από τα άτομα που είχαν σύντροφο το 59% των ανδρών και το 51% των γυναικών με άνοια ήταν σεξουαλικά ενεργά. Πάνω από το 40% των ατόμων ηλικίας 80-91 τα οποία ζούσαν με άνοια ήταν σεξουαλικά ενεργά.
– Περισσότεροι από ένας στους δέκα ηλικιωμένους που ζούσαν με σύντροφο ένιωθαν φόβο ή απειλή από αυτόν, ανεξάρτητα από το φύλο και το επίπεδο σοβαρότητας των γνωστικών προβλημάτων. Τόσο οι ειδικοί όσο και οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες ενθαρρύνουν τους επαγγελματίες υγείας να εξετάζουν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας για σημεία φυσικής, συναισθηματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης, οικονομικής ή άλλου τύπου εκμετάλλευσης, κακομεταχείρισης ή παραμέλησης.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τουλάχιστον 1,8 εκατ. άνδρες και 1,4 εκατ. γυναίκες με διαγνωσμένη ή πιθανή άνοια είναι σεξουαλικά ενεργοί. Σε πολύ σπάνιες όμως περιπτώσεις τα άτομα αυτά λαμβάνουν ουσιαστική καθοδήγηση σχετικά με τις σεξουαλικές αλλαγές που τους συμβαίνουν εξαιτίας της άνοιας ή άλλων ιατρικών προβλημάτων. Τα παρόντα ευρήματα αναδεικνύουν την αναγκαιότητα μιας βελτιωμένης συμβουλευτικής προσέγγισης στο θεραπευτικό πλαίσιο των ατόμων με άνοια ή νόσο του Alzheimer.
Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι μια σημαντική ανθρώπινη λειτουργία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Η φροντίδα που δίνεται στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με γνωστικά ελλείμματα είναι σημαντικό να σέβεται τις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων, να κατανοεί τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους και να παρέχει στρατηγικές που δίνουν τη δυνατότητα στα άτομα να διαχειριστούν τα σεξουαλικά τους ζητήματα με αξιοπρέπεια.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
