Οι «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου, λίγο πριν «πετάξουν» με προορισμό τη Χιλή και το μεγαλύτερο φεστιβάλ της Λατινικής Αμερικής, καταλαμβάνουν για δύο μέρες την Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, σε μία σύμπραξη Ελλήνων και Βραζιλιάνων ηθοποιών.
Μετά την πρεμιέρα στην Επίδαυρο, το 2016, οι «Όρνιθες» ταξίδεψαν έως το St. Ann’s Warehouse του Μπρούκλιν, όπου ανακηρύχθηκαν από το Vulture του «New York Magazine» στις δέκα καλύτερες παραγωγές του 2018.
Τώρα, ανανεωμένη στο έπακρο, η παράσταση εξελίσσεται για άλλη μια φορά, και με μία ταινία του Μπάμπη Μακρίδη -εμπνευσμένη από αυτήν- και ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα να τη συνοδεύει. Οι «Όρνιθες» ενώνουν τη βραζιλιάνικη ομάδα χορού Passinho Carioca, από τις φαβέλες του Ρίο, με τους Νίκο Καραθάνο, Χρήστο Λούλη, Βασιλική Δρίβα, Έκτορα Λιάτσο, Κώστα Μπερικόπουλο, Κωνσταντίνο Μπιμπή, Amalia Bennett, Γιάννη Σεβδικαλή, Άγγελο Τριανταφύλλου, να περιστοιχίζονται πλέον από τους Αμαλία Μουτούση, Στεφανία Γουλιώτη, Θανάση Αλευρά, Κλέλια Ρένεση, Μάρθα Φριντζήλα και φυσικά τους μουσικούς επί σκηνής.
Μόνο για δύο ημέρες, στις 29 και 30 Δεκεμβρίου, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης παρουσιάζεται η νέα εκδοχή της παράστασης που έλαβε αποθεωτικές κριτικές και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού: «Θέαμα και ήχος που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στη Νέα Υόρκη» (New York Times), «Ένα εορταστικό, σαρωτικό καρναβάλι των αισθήσεων» (Vulture), «Τόσο φρέσκια, τόσο καίρια και τόσο επίκαιρη σαν να γράφτηκε σήμερα» (Theater Pizzazz), «Τόσο ελληνικό που γίνεται καθολικό» (Exeunt Magazine).
Επόμενος σταθμός για τους ελληνοβραζιλιάνικους «Όρνιθες», αμέσως μετά την Αθήνα και τη Στέγη, είναι το διεθνές φεστιβάλ της Λατινικής Αμερικής στη Χιλή, Santiago a Mil, κατόπιν επίσημης πρόσκλησης και, μάλιστα, διπλής. Γιατί η παράσταση θα παιχτεί σε ένα από τα εμβληματικά θέατρα του Σαντιάγο, στο Teatro Municipal de las Condes, και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που τη συνοδεύει θα παρουσιαστεί σε έναν ανοιχτό χώρο, έξω από την πρωτεύουσα, με ελεύθερη είσοδο για τους κατοίκους των γειτονικών κοινοτήτων, σε μια πόλη που «βράζει» λόγω της κοινωνικής κρίσης που οδήγησε σε συγκρούσεις, οι οποίες κρατούν εδώ και σχεδόν δύο μήνες.
Το νόημα της παράστασης των «Ορνίθων», μακριά από τείχη και εχθρότητες, συνοψίζει και τη φιλοσοφία του περίφημου φεστιβάλ που, εδώ και 25 χρόνια, από το 1994, έχει παρουσιάσει 1.065 θεάματα από τη Χιλή και περίπου 500 από άλλες 25 χώρες του κόσμου, μπροστά σε 11.825.830 θεατές, τόσο στο Σαντιάγο όσο και σε ακόμη 15 πόλεις, κοινότητες και γειτονιές της Χιλής. Μεταξύ άλλων καλλιτεχνών, έχουν παρουσιάσει εκεί τα έργα τους οι Πίνα Μπάους, Αριάν Μνουσκίν, Royal de Luxe, Ρόμπερτ Ουίλσον, Γιαν Φαμπρ, Κρίστιαν Λούπα, Ίβο βαν Χόβε, Ρομέο Καστελούτσι, Λέμι Πονιφάζιο και Τόμας Οστερμάγιερ.
Ο Νίκος Καραθάνος ταξίδεψε ως Onassis Fellow την άνοιξη του 2019 από την Αργεντινή μέχρι τη Χιλή και από την Παταγονία μέχρι τη Βραζιλία. Στις φαβέλες του Ρίο γνώρισε την ομάδα χορού Passinho Carioca, που συμμετέχει στην ανανεωμένη παράσταση. «Κάποια στιγμή, συναντήθηκα με το Passinho Carioca, μια ομάδα χορού οργανωμένη από νέους καλλιτέχνες που ζουν στις φαβέλες του Ρίο. Η ορμή, η ομορφιά, η αγάπη τους για τη ζωή και την τέχνη τους “καρφώθηκε” στο μυαλό μου… Γενικότερα, το Ρίο μοιάζει να μη χρειάζεται το θέατρο, γιατί είναι το ίδιο το πιο τρυφερό και σκληρό θέατρο κάθε ώρα της ημέρας… Μάλλον εμείς χρειαζόμαστε το Ρίο για να κάνουμε θέατρο» σημειώνει ο ίδιος.
Την παράσταση συνοδεύει, όπου παρουσιάζεται, στη Στέγη αλλά και στο εξωτερικό, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Νεφελοκοκκυγία;» που εμπνέεται από τους «Όρνιθες» του Καραθάνου και προσκαλεί τους συμμετέχοντες να αναστοχαστούν και να μοιραστούν με την ομάδα και την κάθε κοινότητα τις απόψεις και τις σκέψεις τους για έννοιες όπως η ουτοπία, η συνύπαρξη, η ορατότητα και η κοινή ζωή σήμερα. Το πρόγραμμα βασίζεται στην εμπειρία της σκηνοθέτιδας Γιολάντας Μαρκοπούλου σε καλλιτεχνικά εργαστήρια με ευάλωτους πληθυσμούς, στα οποία συνυπάρχουν στοιχεία τεκμηρίωσης και μυθοπλασίας, με αφετηρία τη βιογραφία των συμμετεχόντων.
