Αλλαγή σκυτάλης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και επίσημα γίνεται σήμερα στις Βρυξέλλες, με τον νέο πρόεδρο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να αναλαμβάνει καθήκοντα έχοντας να διανύσει έναν δρόμο μακρύ, προκειμένου να επιλύσει μια σειρά θεμάτων υψηλής ατζέντας.
Στην κορυφή της λίστας με τα ζητήματα που θα προσπαθήσει να επιλύσει η Επιτροπή υπό τον Γιούνκερ βρίσκεται το σχέδιο επενδύσεων ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ, η κρίση στις σχέσεις με τη Ρωσία, οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και η διαμόρφωση των σχέσεων της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτή την… ανηφόρα ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν ευελπιστεί ότι θα την ανεβεί πιο εύκολα έχοντας στο πλάι του τα νέα πρόσωπα της εμπιστοσύνης του και φυσικά τον Φρανς Τίμερμανς, τον πρώτο αντιπρόεδρο στην ιστορία του θεσμού.
Ο Ολλανδός Τίμερμανς θα είναι το δεξί χέρι του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ – «ελπίζω και το αριστερό», όπως σημείωσε ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Ο πρόεδρος είμαι εγώ» διαβεβαίωσε ο πρώην συντηρητικός πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, ωστόσο, όπως πρόσθεσε, «έχω εκχωρήσει μεγάλο τμήμα των αρμοδιοτήτων μου στον αντιπρόεδρο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι επιλογή του Γιούνκερ ήταν η δημιουργία μιας μάλλον «πολιτικοποιημένης» παρά «τεχνοκρατικής» Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτή περιλαμβάνει τέσσερις πρώην πρωθυπουργούς, δύο πρώην υπουργούς Εξωτερικών, δύο πρώην υπουργούς Οικονομικών και επτά μέλη της απερχόμενης Επιτροπής. «Δεν θα είναι ούτε η γενική γραμματεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ούτε ο βαλές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» προειδοποίησε για την Κομισιόν ο νέος πρόεδρός της.
Το προφίλ του πρώτου αντιπροέδρου στην ιστορία της Κομισιόν
Ο Φρανς Τίμερμανς, που αναλαμβάνει το νευραλγικό πόστο του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι Ολλανδός πολιτικός, σοσιαλδημοκράτης, και φέρεται να αποτελεί πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του Γιούνκερ.
Ο Ολλανδός πολιτικός, έμπειρος διπλωμάτης και πολύγλωσσος, θα είναι αρμόδιος για τις μεταρρυθμίσεις, τη διοίκηση των 50.000 υπαλλήλων της Κομισιόν και τις σχέσεις μεταξύ των διάφορων οργάνων της.
Ο Τίμερμανς έγινε διεθνώς γνωστός κυρίως με τη συγκινησιακά φορτισμένη ομιλία που εκφώνησε στα Ηνωμένα Έθνη μετά την κατάρριψη της πτήσης ΜΗ17 στην ανατολική Ουκρανία.
Ο βετεράνος διπλωμάτης, που μιλάει ρωσικά και είχε υπηρετήσει στο παρελθόν στην πρεσβεία της Ολλανδίας στη Μόσχα, θα είναι ο πρώτος επίτροπος που προέρχεται από το εργατικό κόμμα της χώρας του, ύστερα από μια μακρά σειρά συντηρητικών επιτρόπων που υπηρέτησαν στις Βρυξέλλες.
Η τοποθέτησή του σε αυτή τη θέση υποδηλώνει και την πρόθεση της ηγεσίας να συνδέσει στενά τους σοσιαλιστές με τους συντηρητικούς στη λειτουργία της νέας Κομισιόν.
Ο Φρανς Τίμερμανς θα είναι ο συντονιστής του έργου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ήδη θεωρείται από πολλά στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πραγματικό αφεντικό της Κομισιόν.
Απελευθερωμένος από τη διαχείριση της λειτουργίας της Επιτροπής, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ένθερμος ευρωπαϊστής, θα έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει να διαδραματίζει τον πολιτικό του ρόλο, καθώς κι εκείνον του διαιτητή, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο.
Στοίχημα η αύξηση της απασχόλησης
Πρώτο ζήτημα στην καυτή ατζέντα της νέας Επιτροπής, ο περιορισμός της ανεργίας και η ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης. Ο νέος πρόεδρος έχει δεσμευτεί για ένα σχέδιο επενδύσεων ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα τριών ετών.
Ωστόσο, οι βασικοί του άξονες παραμένουν αόριστοι, αφού μένει να καθοριστεί ο συνδυασμός ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους.
Το πρόγραμμα του Γιούνκερ αναμένεται να παρουσιαστεί εκτενώς πριν από τα Χριστούγεννα. Ο στόχος αυτός εντάσσεται στις πιέσεις που ασκούνται από χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία για ελάφρυνση των μέτρων λιτότητας και δημοσιονομικής προσαρμογής, την ώρα που χώρες όπως η Γερμανία εμμένουν στη δημοσιονομική πειθαρχία.
Στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τους δύο πόλους τους ενσαρκώνουν οι συντηρητικοί Βάλντις Ντομπρόβσκις (ευρώ) και Γιούρκι Κατάινεν (ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα), απέναντι στον Γάλλο σοσιαλιστή Πιερ Μοσκοβισί (οικονομικές υποθέσεις).
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δηλώνει ότι έχει την πρόθεση να ξεπεράσει αυτή την αντιπαράθεση. Ο ίδιος έχει ταχθεί υπέρ της θέσπισης κατώτατου μισθού σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια ιδέα της ευρωπαϊκής αριστεράς, η οποία κέρδισε έδαφος μετά την υιοθέτησή της από την κυβέρνηση συνασπισμού συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία.
Ουκρανική κρίση, τζιχαντιστές και Εγγύς Ανατολή
Άλλα κορυφαία ζητήματα με τα οποία θα ασχοληθεί κατά τη διάρκεια της θητείας της η νέα Κομισιόν είναι η κρίση στην Ουκρανία, η απειλή του Ισλαμικού Χαλιφάτου και η διαρκής ένταση στην Εγγύς Ανατολή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί διόδους προκειμένου να διατηρήσει και ενδεχομένως να εντείνει την πίεση στη Μόσχα μέσω της δέσμης οικονομικών κυρώσεων, χωρίς όμως να προκαλέσει ρήξη.
Ως «αυστηρότητα και διπλωματία» συνόψισε αυτή τη στάση η νέα επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, τονίζοντας ότι, εάν η Ρωσία δεν αποτελεί αυτή τη στιγμή εταίρο, παραμένει «μια στρατηγικής σημασίας χώρα και γείτονας».
ΗΠΑ και συμφωνία ελεύθερου εμπορίου
Στο τραπέζι θα τεθεί και η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ, η οποία ξεκίνησε από την Επιτροπή Μπαρόζο. Η ενέργεια αυτή συγκεντρώνει τους φόβους της κοινής γνώμης απέναντι στην παγκοσμιοποίηση: έλλειψη διαφάνειας, φόβοι για άνοιγμα σε γενετικά τροποποιημένα προϊόντα και στο κρέας με ορμόνες.
Τις διαπραγματεύσεις τις απασχολεί η πιθανή ανάμειξη πολυεθνικών επιχειρήσεων στη διαμόρφωση των κυβερνητικών πολιτικών μέσω μιας διαδικασίας διαιτησίας που ισχύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην οποία έχει δηλώσει αντίθετος ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Ωστόσο, η Ευρωπαία επίτροπος Εμπορίου Σεσίλια Μάλμστρομ τηρεί λιγότερο κατηγορηματική στάση.
Λονδίνο και Βρυξέλλες
Το μήνυμα των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σαφές: δεν υπάρχει ΕΕ χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο. Η στάση τους αυτή αποτελεί την απάντηση σε όσους δηλώνουν ευρωσκεπτικιστές ή ευρωφοβικοί. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δεσμεύθηκε για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος μέχρι το 2017, με το ερώτημα της παραμονής ή μη της χώρας του στην ΕΕ.
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι έτοιμοι για υποχωρήσεις προκειμένου να αποφύγουν ένα «Brexit»: ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ πρόσφερε το χαρτοφυλάκιο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στον Βρετανό Τζόναθαν Χιλ.
Η νέα σύνθεση της Κομισιόν (πατήστε πάνω για μεγέθυνση):
Επιμέλεια: Μυρτώ Τσάβαλου
Διαβάστε επίσης:
Ξεκινά η θητεία Γιούνκερ
