Η έκβαση της διένεξης μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών για την κατανομή των οικονομικών βαρών της κρίσης θα είναι καθοριστική για την ίδια την Ευρώπη, για τα κράτη-μέλη, για την επιβίωση του ευρώ και οπωσδήποτε για τη συνοχή της ΕΕ στη μετα-Brexit εποχή, που είναι απρόσμενα δύσκολη και λόγω της πανδημίας.
Για να αποφευχθεί μια νέα ευρωκρίση, υπάρχουν μόνο τρεις τρόποι:
-Αποφασιστική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,
-Ενεργοποίηση του ΕΜΣ,
-Έκδοση ευρωομολόγου και συνέχιση μαζικής αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ για να μειωθούν τα υψηλότερα επιτόκια, που αναγκάζονται να καταβάλλουν χώρες, όπως η Ιταλία, για να πουλήσουν ομόλογα στις χρηματαγορές.
Η Γερμανία θα επιμείνει μέχρι τέλους στην άρνησή της να δεχθεί «κορωνο-ομόλογο».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τι είναι το ομόλογο corona – Ποιος ο σκοπός του
Ουσιαστικά αφορά στη δυνατότητα έκδοσης κοινών ομολόγων για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, ενώ σήμερα η κάθε χώρα εκδίδει τα δικά της ομόλογα με βάση το αξιόχρεο που έχει στις αγορές, δηλαδή με βάση την εθνική της δυνατότητα να δανείζεται από τις αγορές. Το κόστος δεν είναι το ίδιο για όλους.
Ο σκοπός, λοιπόν, πίσω από το αίτημα για τα ευρωομόλογα ήταν η δυνατότητα δανεισμού όλων των χωρών του ευρώ με το ίδιο χαμηλό επιτόκιο, ώστε να μην εκτροχιασθεί το δημόσιο χρέος τους όταν το κόστος δανεισμού από τις αγορές αυξανόταν σημαντικά για ορισμένες από αυτές τις χώρες.
Ουσιαστικά οι χώρες του Νότου κυρίως επιδιώκουν οι δαπάνες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της επιδημίας να βαραίνει συνολικά την Ευρώπη και το κόστος των δανείων που απαιτούνται να είναι χαμηλό και επιπλέον να μη βαραίνει κάθε χώρα ξεχωριστά.
Γιατί η Γερμανία είχε απορρίψει το ευρωομόλογο
Η Γερμανία και άλλες χώρες του Βορρά, που έχουν καλύτερη δυνατότητα δανεισμού με χαμηλότερο κόστος από τις χώρες του Νότου, δεν επιθυμούν να αναλάβουν το βάρος άλλων χωρών με χειρότερες επιδόσεις, ξεχνώντας την κοινή ευρωπαϊκή πορεία και αρνούμενες να βοηθήσουν όσους έχουν ανάγκη αυτή τη στιγμή.
Απέρριψαν στο παρελθόν την έκδοση των ευρωομολόγων με το επιχείρημα ότι η κάθε χώρα πρέπει να είναι υπεύθυνη για το χρέος της. Όλα όμως είναι θέμα… επιτοκίων. Δεν θέλουν οι χώρες του βορρά της ΕΕ να πληρώσουν περισσότερα από αυτά που μπορούν να πληρώσουν μόνες τους, χωρίς να βοηθούν τις άλλες χώρες που έχουν ανάγκη.
Αντί της έκδοσης ευρωομολόγων, η Γερμανία και οι άλλες χώρες του Βορρά έριξαν το μπαλάκι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να περιορίσει τις διαφορές στο κόστος δανεισμού των χωρών. Όπως είχε γίνει στη διάρκεια του 2012, όταν τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας είχαν ξεπεράσει το 6%, με προφανή κίνδυνο για τη βιωσιμότητα του χρέους τους, με πρωτοβουλία του τότε προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος με αγορές ομολόγων ύψους 2,6 τρισ. ευρώ περιόρισε σημαντικά τις διαφορές μεταξύ των επιτοκίων δανεισμού στην Ευρωζώνη.
Το αίτημα για τα ομόλογα corona τίθεται και πάλι σήμερα, επειδή η κρίση του κορωνοϊού δημιουργεί πολύ μεγάλες δανειακές ανάγκες για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα αύξηση της ψαλίδας των επιτοκίων δανεισμού.
Ήδη, τα spreads (οι διαφορές των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης σε σχέση με αυτές των αντίστοιχων γερμανικών) αυξήθηκαν τον τελευταίο μήνα, αν και περιορίστηκαν μετά την ανακοίνωση ενός νέου προγράμματος αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ, ύψους 750 εκατ. ευρώ.
Σήμερα, η απόδοση των ελληνικών 10ετών ομολόγων διαμορφώθηκε στο 1,8% και των ιταλικών στο 1,4%, ενώ των γερμανικών ήταν αρνητική (-0,35%). Για τον ίδιο λόγο, δηλαδή τη συγκράτηση του κόστους δανεισμού των χωρών, συζητήθηκε στο Eurogroup η χορήγηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) πιστωτικών γραμμών σε χώρες που θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος δανεισμού. Για το θέμα αυτό υπήρξε ευρεία στήριξη στο Eurogroup, αλλά την απόφαση θα πάρουν οι ηγέτες της ΕΕ στη συνεδρίασή τους μέσω τηλεδιάσκεψης.
Τι λένε όσοι ζητούν την έκδοση ευρωομολόγων
Οι ηγέτες της ΕΕ που ζητούν την έκδοση ομολόγων corona επισημαίνουν, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η σημερινή κρίση είναι διαφορετική από τις προηγούμενες, όταν υπήρξε άρνηση της Γερμανίας και άλλων χωρών στην έκδοση ευρωομολόγων.
Σκοπός των ομολόγων αυτών θα είναι η συγκέντρωση κεφαλαίων -στην ίδια βάση και προς όφελος όλων των εταίρων- και έτσι θα εξασφαλισθεί η σταθερή και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση των πολιτικών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των ζημιών από την πανδημία.
«Η ανάγκη ενός τέτοιου κοινού χρηματοδοτικού μέσου είναι φανερή, αφού όλοι αντιμετωπίζουμε ένα συμμετρικό εξωτερικό σοκ, για το οποίο καμία χώρα δεν φέρει ευθύνη, αλλά όλες υφίστανται τις αρνητικές του συνέπειές.
»Είμαστε, συνεπώς, συλλογικά υπεύθυνοι για μια αποτελεσματική και ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση. Αυτό το κοινό οικονομικό εργαλείο μας θα πρέπει να έχει επαρκές μέγεθος και εκτεταμένη διάρκεια, ώστε να είναι απόλυτα αποδοτικό και να αποτρέπει κινδύνους υποτροπής. Τώρα και στο μέλλον», αναφέρουν προσθέτοντας ότι τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν θα χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης όλων των χωρών-μελών, αλλά και σειρά βραχυπρόθεσμων πολιτικών για την προστασία των εθνικών οικονομιών και του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
