Μπορεί οι χθεσινές αποφάσεις που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Trump για την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου να ήταν εν πολλοίς αναμενόμενες, εντούτοις η σπουδή και το timing εξέπληξε πολλούς.
Περιμέναμε τις αποφάσεις αλλά όχι τόσο γρήγορα, αναφέρουν πηγές που είναι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγες ημέρες πριν, οι υπουργοί εμπορίου των χωρών της ΕΕ συμφώνησαν ότι θα απαντήσουν με αντίμετρα, όπως είχε προαναγγείλει και ο Γερμανός υφυπουργός οικονομικών Μ. Μάνχινγκ, ωστόσο οι Βρυξέλλες δεν ανέμεναν την ανακοίνωση των μέτρων πριν τον Απρίλιο, οπότε και είχε περιθώριο ο πρόεδρος Trump να υιοθετήσει την εισήγηση του υπουργού εμπορίου Wilbour Ross.
Η απόφαση των υπουργών εμπορίου της ΕΕ εξηγεί και τη χθεσινή ετοιμότητα της Κομισιόν, η οποία με επίσημη ανακοίνωση – δήλωση του Jean Claude Juncker προαναγγέλλει την επιβολή αντίμετρων – συμβατών με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για την προστασία των συμφερόντων της ΕΕ εναντίον των ΗΠΑ προκειμένου να εξισορροπηθεί η κατάσταση.
Από την ανακοίνωση Juncker πάντως αξίζει να επισημανθεί και ένα άλλο σημείο της δήλωσης που αναφέρεται στο γεγονός ότι η ΕΕ υπήρξε στενός σύμμαχος στον τομέα της ασφάλειας για τις ΗΠΑ.
Ένα ακόμη σημείο άξιο αναφοράς των ευρωπαϊκών δηλώσεων προέρχεται από την τοποθέτηση της Επιτρόπου Εμπορίου Cecilia Malmstrom η οποία υπογράμμισε ότι η ρίζα των προβλημάτων στους τομείς του χάλυβα και του αλουμινίου εντοπίζεται στην παγκόσμια υπερπροσφορά που έχει προκληθεί από παραγωγή που δεν βασίζεται σε όρους αγοράς. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο στην πηγή και δουλεύοντας με τις χώρες κλειδί που εμπλέκονται. Αυτή η μονομερής δράση των ΗΠΑ δε θα βοηθήσει, ανέφερε η Επίτροπος, δείχνοντας την πλευρά της Κίνας.
Η δήλωση Juncker πάντως είναι ενδεικτική των θεμάτων που ανοίγει η απόφαση Trump και των πιθανών επιπτώσεων αλλά και των επιπλοκών που δημιουργούνται στις σχέσεις ΗΠΑ και ΕΕ. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι μπορεί να υπάρχει δήλωση από το Λευκό Οίκο, αλλά όχι επίσημη ανακοίνωση, της επιβολής των δασμών κάτι που αναμένεται να γίνει την επόμενη εβδομάδα, όταν και θα ξεκαθαριστούν κρίσιμες και καθοριστικές λεπτομέρειες της απόφασης.
Εάν δηλαδή θα υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις ή η επιβολή θα αφορά όλους. Ένα πιο αισιόδοξο σενάριο, έλεγε ότι η Ουάσιγκτον εξέταζε το ενδεχόμενο να εξαιρέσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, ωστόσο παρά τις σχετικές πληροφορίες, μια τέτοια εξέλιξη δε θεωρείται ως πιθανή. Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει και από την τοποθέτηση Juncker είναι κατά πόσο η εμπορική διαμάχη θα επηρεάσει και θα ανοίξει ζητήματα και στην ευρωατλαντική συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.
«Ένας ανοιχτός εμπορικός πόλεμος θα δημιουργούσε απρόβλεπτη κατάσταση, δημιουργούνται διάφορες καραμπόλες και είναι άγνωστο πως θα επηρεαστεί η εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας και όχι μόνο», τονίζει πηγή που είναι σε γνώση των διεργασιών σε επίπεδο Βρυξελλών για τη βιομηχανία. Σύμφωνα με πληροφορίες στις Βρυξέλλες υπάρχουν διεργασίες όχι μόνο για την επιβολή αντιμέτρων συμβατών με τους κανονισμούς του ΠΟΕ, αλλά εξετάζεται ακόμη και η προσφυγή στον Οργανισμό με καταγγελία εναντίον των ΗΠΑ.
Καταφανή λάθη
Σε ορισμένες περιπτώσεις κλάδων ή εταιρειών που βρέθηκαν στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών υπάρχουν σοβαρά κενά, δεν έχουν στοιχειοθετηθεί οι υποθέσεις ή έχουν βασιστεί σε εντελώς λανθασμένα στοιχεία. Οι εταιρείες αυτές ωστόσο δεν μπορούν να προστατευτούν ακόμη και όταν αποδομούνται τα επιχειρήματα ή τα στοιχεία καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις προχωρά η επιβολή δασμών, δημιουργώντας ένα εξαιρετικά ανησυχητικό modus vivendi.
Οι αντίστοιχες διαδικασίες που επιβάλλονται από την Κομισιόν, αποφασίζονται μετά από ειδικές πολύμηνες διαδικασίες, τεκμηριωμένες έρευνες για παράνομες κρατικές ενισχύσεις κλπ, που δείχνει ότι η εμπορική σχέση είναι ανισομερής και μετά την τελευταία εξέλιξη διαταράσσεται ακόμη περισσότερο.
Κίνα ο μεγάλος χαμένος
Πάντως, ήδη από τις πρώτες ανακοινώσεις υπάρχει ένας πρώτος μεγάλος χαμένος, ο οποίος μάλιστα “στοχοποιείται” από τις Βρυξέλλες για την κατάσταση στις αγορές χάλυβα και αλουμινίου, που δεν είναι άλλος από την Κίνα. Στο σημείο αυτό να τονιστεί ότι οι Βρυξέλλες έχουν ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες από τον περασμένο Νοέμβριο και εκδίδουν διαρκώς νέους κανονισμούς που διευρύνουν και πολλαπλασιάζουν τα εμπόδια απέναντι στον αθέμιτο κινεζικό ανταγωνισμό.
Μεταξύ άλλων οι Βρυξέλλες έχουν βάλει στο στόχαστρο τις αθέμιτες κρατικές ενισχύσεις αλλά και την ανυπαρξία περιβαλλοντικών περιορισμών, προκειμένου να στοιχειοθετήσουν την επιβολή μέτρων. Σχεδόν κάθε 15 ημέρες υπάρχουν νέες ανακοινώσεις που επεκτείνουν τα μέτρα anti – dumping εναντίον κινεζικών εταιρειών.
Πλέον η πολιτική της ΕΕ παίρνει νέες διαστάσεις και αποκτά νέα δυναμική μετά και τις εξελίξεις και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού.
Ο μεγάλος τελικός χαμένος από τα μέτρα των ΗΠΑ αλλά και την πολιτική που ήδη εφαρμόζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι η Κίνα, επισημαίνουν βιομηχανικές πηγές.
Οικονομικός αντίκτυπος
Ήδη πάντως η πορεία χθες της αμερικανικής αγοράς προοιωνίζεται ποιοι θα είναι οι βραχυπρόθεσμα ωφελημένοι και χαμένοι από τις αποφάσεις Trump.
Οι μετοχές των αμερικανικών εταιρειών αλουμινίου και χάλυβα σημείωσαν ράλι, την ίδια στιγμή που δέχθηκαν πιέσεις οι αυτοκινητοβιομηχανίες εν μέσω φόβων για αύξηση του κόστους πρώτων υλών. Αλλά και οι εταιρείες πετρελαίου, εξέφρασαν ανησυχίες όχι μόνο για τις επιπτώσεις στις εξαγωγές τους αλλά και για τα κόστη κατασκευής πετρελαιαγωγών και αγωγών φυσικού αερίου.
Η Barclays χθες εκτίμησε ότι οι δασμοί θα αυξήσουν κατά 0,1% το δομικό πληθωρισμό και θα περιορίσουν την ανάπτυξη κατά 0,1 έως 0,2%.
Στην αγορά του αλουμινίου χθες καταγράφηκε σημαντική αύξηση στα premia καθώς εκδηλώθηκε ζήτηση από αγοραστές που έσπευσαν να κλείσουν ποσότητες στις τρέχουσες τιμές. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι δε θα υπάρξει έλλειψη προσφοράς αλουμινίου αλλά ότι οι τιμές θα οδηγηθούν σε υψηλότερα επίπεδα (UBS).
Πάντως οι μεγαλύτερες εισαγωγές χάλυβα στις ΗΠΑ προέρχονται πρωτίστως από τον Καναδά, το Μεξικό, τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Τουρκία και τη Γερμανία ενώ σε σχέση με το αλουμίνιο, σκραπ ή ημιέτοιμα προϊόντα εισάγονται από Καναδά, Ρωσία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Κίνα.
Από ελληνικής πλευράς, σημειώνεται ότι η Αλουμίνιο της Ελλάδος πραγματοποιεί εξαγωγές μόνο στην Ευρώπη ενω επηρεάζεται από την ενίσχυση της ζήτησης και τις ανοδικές πιέσεις σε premia και τιμές.
