Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Μόλις τρεις εβδομάδες από τότε που ο πρώτος Ισραηλινός πολίτης έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου BioNTech/Pfizer – ο ίδιος ο πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu – η χώρα βρέθηκε στην πρωτοπορία όλου του κόσμου με τους εμβολιασμούς να καλύπτουν περίπου το 25% του πληθυσμού της, μέχρι σήμερα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Οι λόγοι πίσω από αυτήν την εξαιρετικά επιτυχή προσπάθεια έχουν αρχίσει να γίνονται γνωστοί: ο Netanyahu αποκάλυψε στις 7 Ιανουαρίου ότι το Ισραήλ σύναψε συμφωνία με την Pfizer για ανταλλαγή δεδομένων πολιτών με 10 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου, συμπεριλαμβανομένης μιας υπόσχεσης για αποστολές 400.000 – 700.000 δόσεων κάθε εβδομάδα.

Βάσει αυτής της συμφωνίας, το Ισραήλ θα παράσχει λεπτομέρειες στην Pfizer (καθώς και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας) σχετικά με την ηλικία, το φύλο και το ιατρικό ιστορικό των ατόμων που θα εμβολιαστούν, καθώς και τις πιθανές παρενέργειες και την αποτελεσματικότητά του. Δεν θα δοθούν στοιχεία αναγνώρισης προκειμένου να διατηρηθεί το απόρρητο.

Δέκα εκατομμύρια δόσεις είναι μια σταγόνα στον ωκεανό για την Pfizer, η οποία δεσμεύτηκε για την παραγωγή 1,3 δισεκατομμυρίων δόσεων  εμβολίου το 2021 – και είναι πιθανό να είναι και περισσότερες. Μόλις η κανονιστική έγκριση από την Ε.Ε. ήρθε στα μέσα Δεκεμβρίου, το Ισραήλ περίμενε με τις σύριγγες στο χέρι, πείθοντας την Pfizer πως άξιζε τον κόπο να αφαιρέσει τα πρώτα εμβόλια από τη γραμμή παραγωγής της και να τα δώσει σε μια από τις πρώτες χώρες που θα τα χρησιμοποιούσαν.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα νέα ήρθαν την κατάλληλη στιγμή για το Ισραήλ. Η χώρα έχει αναφέρει περισσότερες από 495.000 κρούσματα και 3.689 θανάτους από την αρχή της πανδημίας – ανησυχητικά υψηλά επίπεδα για μια μικρή χώρα μόλις 9 εκατομμυρίων κατοίκων.

Η Pfizer έχει σαφώς πολλά να κερδίσει με τη διάθεση του εμβολίου της στο Ισραήλ, μετατρέποντάς το σε παγκόσμιο πιλότο στην εκστρατεία ταχέως εμβολιασμού – και το βάθος των αποτελεσμάτων του εμβολιασμού που θα είναι διαθέσιμα στην Pfizer, ειδικά εάν είναι επιτυχημένα, μπορεί να ενισχύσει το μάρκετινγκ της εταιρείας παγκοσμίως.

«Τους πείσαμε ότι εάν δώσουν το εμβόλιο πρώτα σε μας, θα ξέρουμε ακριβώς πώς να το χορηγήσουμε, το συντομότερο δυνατό – και αυτό ακριβώς συνέβη», δήλωσε ο υπουργός Υγείας του Ισραήλ Yuli Edelstein στο Politico μέσω του εκπροσώπου του. «Ήμασταν προετοιμασμένοι νωρίς, υπογράψαμε τις συμφωνίες νωρίς, και είπαμε στις φαρμακευτικές  εταιρείες ότι θα δουν τα αποτελέσματα νωρίς. Είναι μια περίπτωση win-win». 
Με 150.000 άτομα να εμβολιάζονται καθημερινά, ο Edelstein είναι σίγουρος για την επιτυχία του Ισραήλ: «Συνεχίζουμε να ηγούμεθα παγκοσμίως», λέει.

Ωστόσο, οι υγειονομικές αρχές δεν απαντούν σε άμεσες ερωτήσεις σχετικά με τον ακριβή αριθμό δόσεων που έχει εξασφαλίσει το Ισραήλ ή πόσα πλήρωσε για αυτές, λέγοντας μόνο ότι η χώρα υπέγραψε μυστικές συμφωνίες με τους κατασκευαστές καθώς ξεκινούσε  η εκστρατεία εμβολιασμού. Σχετικά με το τίμημα που πλήρωσε στην Pfizer, Ισραηλινοί αξιωματούχοι – που τήρησαν την ανωνυμία τους – αποκάλυψαν, στις 5 Ιανουαρίου, πως ήταν 30 δολ. ανά άτομο. Αυτό είναι περισσότερο από το διπλάσιο του ποσού που αναφέρεται από το Βέλγιο, για παράδειγμα, το οποίο αποκάλυψε κατά λάθος τον τιμοκατάλογο εμβολίων όταν ο υπουργός Εξωτερικών, το έγραψε στο Twitter. Στη συνέχεια, την προηγούμενη Δευτέρα, ένας ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός ανέφερε ακόμη υψηλότερη τιμή, στα 47 δολ. ανά άτομο.

Ο Netanyahu – ο οποίος ελπίζει να επανεκλεγεί τον Μάρτιο – έχει αναφερθεί επανειλημμένα στις στενές του σχέσεις με διευθυντικά στελέχη της Pfizer και της Moderna, υπονοώντας  ότι οι συνδέσεις του βοήθησαν να εξασφαλιστούν εκατομμύρια δόσεις. «Είμαι σε συνεχή επικοινωνία μαζί τους», είπε ο Netanyahu, προσθέτοντας  ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Pfizer, Albert Bourla, απόγονος μιας εβραϊκής οικογένειας από τη Θεσσαλονίκη, είναι «μεγάλος φίλος» του Ισραήλ.

Μικρή χώρα, ισχυρή υγειονομική περίθαλψη 

Το Ισραήλ διαθέτει ένα υποχρεωτικό σύστημα δημόσιας υγείας συνδεδεμένο σε ένα ψηφιακό εθνικό δίκτυο. Ο Εθνικός Οργανισμός Υγείας, διατηρεί  ψηφιακά αρχεία όλων των ασθενών, επιτρέποντας σε οποιονδήποτε εξουσιοδοτημένο υπολογιστή να εξαγάγει τα ιατρικά δεδομένα κάθε ατόμου από τη γέννησή του – συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων νοσηλειών, συνταγογραφούμενων φαρμάκων και εμβολιασμών.

«Μια επιχείρηση σε τέτοια κλίμακα δεν θα μπορούσε να είχε αναληφθεί σε ένα ιδιωτικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης», δήλωσε μια ανώτερη αδελφή – νοσοκόμος, στο διάσημο νοσοκομείο Ichilov του Ισραήλ του Τελ Αβίβ, η οποία προτίμησε να παραμείνει ανώνυμη. Έχει εμβολιάσει εκατοντάδες άτομα κατά του κορωνοϊού μέχρι στιγμής. «Δεν έχω δει ποτέ τόσους πολλούς εργαζόμενους στον τομέα της υγείας να προσφέρουν εθελοντικά τον ελεύθερο χρόνο τους σε έναν μεγάλο σκοπό σαν αυτόν», εξήγησε. Η αίσθηση της κοινωνικής αλληλεγγύης και συμμετοχής, συνέβαλαν μαζικά στην ταχύτητα της εκστρατείας εμβολιασμού του Ισραήλ – «ίσως περισσότερο από ότι σε άλλες χώρες», πρόσθεσε . 

Προς το παρόν, το Ισραήλ δίνει προτεραιότητα σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και σε άτομα με ιατρικές παθήσεις. Θα ακολουθήσουν άτομα άνω των 55 ετών με υποκείμενες νόσους. Μέχρι στιγμής, περισσότερο από το 72% των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω, έχουν εμβολιαστεί.

Όχι χωρίς εμπόδια

Οι Ισραηλινοί έχουν λάβει μέχρι τώρα μόνο το εμβόλιο της Pfizer, αλλά η χώρα έχει επίσης εξασφαλίσει συμφωνίες με τη βρετανική AstraZeneca και την αμερικανική Moderna. Η τελευταία, ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη ότι το εμβόλιο της είχε εγκριθεί από το ισραηλινό υπουργείο Υγείας.  Η Moderna υποσχέθηκε να παράσχει 6 εκατομμύρια δόσεις, αρκετές για τον εμβολιασμό 3 εκατομμυρίων ανθρώπων. Το Ισραήλ έχει ήδη λάβει την πρώτη από τις αναμενόμενες τέσσερις αποστολές που έρχονται τις επόμενες εβδομάδες, ενώ μια δεύτερη αποστολή περίπου 480.000 δόσεων αναμένεται την Τετάρτη ή την Πέμπτη. 

Ωστόσο, περιστατικά συμφόρησης στους τόπους εμβολιασμού και εμπόδια στη διανομή των εμβολίων, χρειάστηκαν συντονισμένες προσπάθειες για να αντιμετωπιστούν. Σε αντίθεση με το εμβόλιο της Oxford/AstraZeneca, αυτό της Pfizer πρέπει να διατηρείται σε μείον 70 βαθμούς Κελσίου, κάτι που απαιτεί ειδικές τεχνικές αποθήκευσης. Αυτά τα εμβόλια τα χειρίζεται η SLE, η μονάδα logistics της Teva Pharmaceutical Industries. Τριάντα υπόγειοι  καταψύκτες που βρίσκονται σε μια εγκατάσταση κοντά στο κύριο διεθνές αεροδρόμιο του Ισραήλ έχουν περίπου 5 εκατομμύρια δόσεις, οι οποίες στη συνέχεια επανασυσκευάζονται σε δέσμες 100 δόσεων και παραδίδονται σε ολόκληρη τη χώρα.

Η γρήγορη διανομή των εμβολίων, είναι ζωτικής σημασίας και αυτός είναι ένας τομέας όπου η επιθυμία των Ισραηλινών να εμβολιαστούν επιταχύνει την προσπάθεια. Το ενδιαφέρον είναι τόσο μεγάλο που κάθε μέρα, σχηματίζονται ουρές νέων, σχετικά, ανθρώπων μπροστά από τους σταθμούς εμβολιασμού, με την ελπίδα να εμβολιαστούν με δόσεις που έχουν περισσέψει. Εμφανίστηκαν επίσης ομάδες WhatsApp με άτομα που επικοινωνούσαν μεταξύ τους για να διασφαλίσουν αυτές τις δόσεις. 

Πριν από το πακέτο

Παρά το γεγονός πως πραγματοποιεί μια από τις κορυφαίες εκστρατείες εμβολιασμού σε όλο τον κόσμο, το Ισραήλ δέχτηκε επίθεση από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδησεογραφικούς οργανισμούς, επειδή δεν έδωσε εμβόλια σε Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Το παλαιστινιακό υπουργείο υγείας έχει αναφερθεί σε περισσότερες από 100.000 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις κορωνοϊού, στη Δυτική Όχθη, με περισσότερους από 1.100 θανάτους, σε πληθυσμό περίπου 3 εκατομμυρίων. Η Γάζα ανέφερε πάνω από 45.000 κρούσματα σε 2 εκατομμύρια κατοίκους, με περισσότερους από 400 θανάτους.

Υπάρχει επίσης το ζήτημα της διασυνοριακής κυκλοφορίας: περίπου 60.000 Παλαιστίνιοι εργαζόμενοι εισέρχονται καθημερινά στο Ισραήλ, οι περισσότεροι από τους οποίους εργάζονται στον κατασκευαστικό κλάδο. Ωστόσο, το Ισραήλ άρχισε να πραγματοποιεί τεστ στον πληθυσμό αυτό, μόνο από τον Δεκέμβριο, όταν ο Συντονιστής Κυβερνητικών Δραστηριοτήτων στα Εδάφη (COGAT) ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει τη διεξαγωγή δειγματοληπτικών τεστ. Παρά την επείγουσα κατάσταση, η Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Όχθη δεν έχει ζητήσει δημόσια τη βοήθεια του Ισραήλ, στην προμήθεια εμβολίων και η Χαμάς, η οποία ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, είναι πολύ απίθανο να συντονιστεί με το Ισραήλ σε οποιαδήποτε προσπάθεια εμβολιασμού.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), το οποίο είναι υπεύθυνο για την εμπορία του κύριου ρωσικού εμβολίου κατά του κορωνοϊού, γνωστού ως Sputnik V, το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας ενέκρινε το εμβόλιο του για χρήση την προηγούμενη Δευτέρα, με την πρώτη αποστολή του να αναμένεται να φτάσει τον επόμενο μήνα. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Παλαιστίνιος γενικός διευθυντής δημόσιας υγείας Yasser Bozyeh είπε ότι η  Παλαιστινιακή Αρχή, είχε ζητήσει επίσης προμήθειες από τη Moderna, την AstraZeneca και την Johnson & Johnson, εκτός από τις αναμενόμενες προμήθειες μέσω του COVAX, του προγράμματος εμβολίων του ΠΟΥ για φτωχές και μεσαίου εισοδήματος χώρες. Ωστόσο, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν την περασμένη Τετάρτη ότι χιλιάδες δόσεις εμβολίων έχουν ήδη περάσει στη Δυτική Όχθη – ισχυρισμός που αργότερα απορρίφθηκε από το Υπουργείο Υγείας της Παλαιστινιακής Αρχής.

Παραμένουν επίσης θύλακες κοινοτήτων που αντιτίθενται στον εμβολιασμό. Η αραβική μειονότητα του Ισραήλ – περίπου το 21% του πληθυσμού – έχει δείξει επιφυλακτικότητα. Και πολλές υπερ-ορθόδοξες εβραϊκές κοινότητες αγνοούν εντελώς τα μέτρα ελέγχου κατά του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα τα ποσοστά μόλυνσης τους να είναι ακόμη και πέντε φορές υψηλότερα από ότι σε πολλές κοσμικές πόλεις.

Ο Netanyahu έχει δεσμευτεί να αυξήσει το ρυθμό εμβολιασμού του Ισραήλ σε τουλάχιστον 170.000 άτομα την ημέρα. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν πολλοί κριτικοί σχολιαστές, απαιτούνται περισσότερα πράγματα, εκτός από τις διακηρύξεις του ηγέτη μιας χώρας, προκειμένου να εξασφαλιστεί  μια τέτοια επιχείρηση.

«Προσωπικά, είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη που συμμετέχω στις προσπάθειες εμβολιασμού», δήλωσε η ανώτερη αδελφή – νοσοκόμος του Ichilov, η οποία εκφράζει επίσης έντονη κριτική κατά του πρωθυπουργού. «Ο αριθμός των ανθρώπων που δεσμεύτηκαν ολόψυχα σε αυτήν την επιχείρηση, είναι αυτό που την έκανε εφικτή», καταλήγει.

Πηγή: Politico

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης