Ο προσανατολισμός για τη Λευκωσία είναι ξεκάθαρος ως προς τα επόμενα βήματα. Κινείται ουσιαστικά προς δύο άξονες:
– Ο πρώτος άξονας αφορά στην Αμμόχωστο και στις επιδιώξεις οι οποίες θα αποτελέσουν απάντηση στις τουρκικές μεθοδεύσεις και
– Ο δεύτερος άξονας αφορά στην προσπάθεια για συνομολόγηση των όρων αναφοράς και επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων.
Σε σχέση με την περίπτωση της Αμμοχώστου, οι επιδιώξεις της Λευκωσίας είναι σαφείς και ουσιαστικά επιδιώκεται η επαναβεβαίωση των σχετικών ψηφισμάτων για την κατεχόμενη πόλη.
Αυτό επιβεβαίωσε χθες και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, μιλώντας στο ΚΥΠΕ μετά την επιστροφή του προέδρου Αναστασιάδη από τη Νέα Υόρκη. «Όπως ανέφερε, αναμένεται ότι εντός των προσεχών ημερών μπορεί να διεξαχθεί η συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, σημειώνοντας ότι με την προσφυγή στο Σ.Α. του ΟΗΕ η Λευκωσία επιδιώκει μια δήλωση με την οποία θα επαναβεβαιώνονται τα σχετικά ψηφίσματα 550 και 789».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε ότι το θέμα της Αμμοχώστου τίθεται ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας με βάση τα όσα λέγονται ή έχουν εξαγγελθεί από τουρκικής πλευράς. «Έχουν γίνει όλες οι προσυνεννοήσεις, είναι θετικό το έδαφος» είπε ο Πρόδρομος Προδρόμου. Παράλληλα, σημείωσε ότι η Λευκωσία δεν επιδιώκει ένα καινούργιο ψήφισμα, καθώς οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας που υπάρχουν για την Αμμόχωστο είναι πολύ ικανοποιητικές.
«Μετά τη συζήτηση αυτή αναμένεται μια δήλωση και όχι κάποιο καινούργιο ψήφισμα» είπε, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι να επαναβεβαιωθούν οι σχετικές αποφάσεις.
Σε ό,τι αφορά στο ενδεχόμενο πραγματοποίησης τριμερούς συνάντησης, αυτό αναμενόταν να ξεκαθαρίσει σε μεγάλο βαθμό μετά τη χθεσινή συνάντηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε χθες ότι η Λευκωσία αναμένει από τον γ.γ. του ΟΗΕ για τα περαιτέρω, εκφράζοντας παράλληλα ετοιμότητα για συνομολόγηση των όρων αναφοράς, στη βάση της συναντίληψης που διαμορφώθηκε στις 9 Αυγούστου.
Είπε ότι κατά τη συνάντηση που είχε πρόσφατα ο πρόεδρος Αναστασιάδης με τον Αντόνιο Γκουτιέρες, στη Νέα Υόρκη, οι δύο άνδρες είχαν μια δημιουργική συζήτηση, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να συμφωνεί πλήρως με την προσέγγιση του γ.γ. του ΟΗΕ.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε στον γ.γ. όσα είπε στην ειδική απεσταλμένη του, Τζέιν Χολ Λουτ, σημειώνοντας ότι οι Ελληνοκύπριοι είναι ικανοποιημένοι με το τρίπτυχο για το οποίο υπήρξε συναντίληψη και θεωρεί ότι μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
«Κατ’ αρχάς, συμφωνήσαμε, υπάρχει συνεννόηση, μένει να μας καλέσει ο γ.γ. για να το κλείσουμε, εφόσον υπάρχει το έδαφος» είπε ο κ. Προδρόμου. Συμπλήρωσε ότι πέραν του τρίπτυχου εκείνου, δεν τίθεται θέμα για συμπερίληψη αναφοράς σε πολιτική ισότητα.
Ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε κάνει λόγο για συναντίληψη μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων για το περιεχόμενο των όρων αναφοράς, λέγοντας ότι θα πρέπει να περιλαμβάνουν την Κοινή Διακήρυξη της 11ης Φεβρουάριου 2014, τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν και οι οποίες είχαν οδηγήσει στη σύγκληση της Διάσκεψης για την Κύπρο στο Κραν Μοντάνα, και το πλαίσιο των έξι σημείων του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, όπως παρουσιάστηκε στις 30 Ιουνίου 2017 στο Κραν Μοντάνα.
Όσον αφορά στο ενδεχόμενο σύγκλησης άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, ο κ. Προδρόμου είπε ότι δεν είναι κάτι που βλέπει αρνητικά η Λευκωσία, καθώς θα «είναι και οι εγγυήτριες δυνάμεις μέσα», εφόσον υπάρχει και η διεθνής πτυχή του Κυπριακού.
Η Λευκωσία εργάζεται με τον γ.γ. του ΟΗΕ, ο οποίος θα κρίνει και θα αποφασίσει, κατέληξε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Πυλώνας σταθερότητας
Το Κυπριακό, οι διμερείς σχέσεις και η Περιεκτική Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία Ε.Ε.-Καναδά ήταν το επίκεντρο συνάντησης του προέδρου της Βουλής Δημήτρη Συλλούρη με τον Ύπατο Αρμοστή του Καναδά στην Κύπρο, με έδρα την Αθήνα, Mark Gregory Allen, ο οποίος είπε ότι το Κυπριακό αποτελεί θέμα το οποίο η χώρα του παρακολουθεί στενά, σημειώνοντας ότι ο διάλογος πρέπει να συνεχιστεί προς την κατεύθυνση εξεύρεσης λύσης.
Σύμφωνα με ανακοίνωση, ο Ύπατος Αρμοστής επεσήμανε ότι η Κύπρος αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, εκφράζοντας παράλληλα την εκτίμηση ότι οι τριμερείς συνεργασίες που αναπτύσσει η Κύπρος για θέματα ενέργειας, όπως και σε πληθώρα άλλων τομέων, είναι επίσης πολύ σημαντικές.
Ο κ. Συλλούρης ανέφερε ότι, παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί το άλυτο πρόβλημα του Κυπριακού, η διατήρηση και ενίσχυση του ρόλου της Κύπρου ως γέφυρας μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής βρίσκονται πολύ ψηλά στην ατζέντα των διεθνών σχέσεων της Κύπρου.
Η ώρα του Γκουτιέρες
Με τη χθεσινή συνάντηση που είχε στο γραφείο του στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών με τον Μουσταφά Ακιντζί, ο γενικός γραμματέας του διεθνούς οργανισμού Αντόνιο Γκουτιέρες ολοκλήρωσε τον κύκλο των χωριστών συναντήσεών του στη Νέα Υόρκη με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (δύο κοινότητες, τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και Ε.Ε.). Από τη Γραμματεία του ΟΗΕ δεν υπάρχει ακόμα οποιαδήποτε επίσημη τοποθέτηση όσον αφορά στο επόμενο βήμα του στο Κυπριακό.
Μετά τη συνάντηση του κ. Γκουτιέρες με τον πρόεδρο Αναστασιάδη την περασμένη Παρασκευή, ο εκπρόσωπός του ανέφερε ότι «αντάλλαξαν απόψεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένου του κυπριακού ζητήματος». Πανομοιότυπη αναφορά ενδεχομένως να γινόταν αργά χθες το απόγευμα για τη συνάντηση Γκουτιέρες-Ακιντζί.
Ο κατοχικός ηγέτης απέφυγε να προβεί σε δηλώσεις μετά την 20λεπτη περίπου συνάντησή του με τον γ.γ. και ακολούθως μετέβη στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Τουρκίας στον ΟΗΕ για να κάνει δηλώσεις σε Τουρκοκύπριους και Τούρκους δημοσιογράφους.
Την προηγούμενη ημέρα είχε δηλώσει ότι θα προσερχόταν στη συνάντηση με τον γ.γ. του ΟΗΕ με «εποικοδομητική διάθεση» και ότι έχει «θετική προσέγγιση» ως προς μια τριμερή συνάντηση και μια ανεπίσημη πενταμερή, «αν είναι καλά προετοιμασμένες».
Διπλωματική πηγή στην έδρα του ΟΗΕ δήλωσε στον «Φιλελεύθερο» ότι ο γενικός γραμματέας, όπως διαπιστώθηκε από τις συναντήσεις του με τον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, «έχει διάθεση να προχωρήσει» και «εμφανίστηκε αρκετά ευέλικτος, φτάνει να μη βρεθεί κάποιο από τα εμπλεκόμενα μέρη που να απορρίψει μία συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Δηλαδή, να αρνηθεί είτε για τριμερή είτε για άτυπη διάσκεψη».
Όπως υπογραμμίστηκε από την ίδια πηγή, αν υπάρξει σοβαρή ένσταση (από την τουρκική πλευρά) για να γίνει πρώτα τριμερής συνάντηση, δεν αποκλείεται ο γ.γ. να προχωρήσει να καλέσει τα μέρη για συμμετοχή σε άτυπη διάσκεψη.
Στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η Τζέιν Χολ Λουτ είχε πραγματοποιήσει τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας, ενώ είχε συνάντηση και βρίσκεται σε επαφή με τον διαπραγματευτή και Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου στον ΟΗΕ, πρέσβη Ανδρέα Μαυρογιάννη. Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Κύπρο, δεν επιτεύχθηκε ο στόχος της για συμφωνία στους όρους αναφοράς, επειδή η τουρκική πλευρά επεδίωξε να συμπεριλάβει νέα στοιχεία μετά την παρουσίαση του αρχικού κειμένου τα οποία αφορούσαν στην πολιτική ισότητα και την επιδιωκόμενη λύση. Όπως εκτιμάται, φαίνεται ότι οι τουρκικές απαιτήσεις έχουν καταστήσει πολύ δύσκολη την προσπάθεια του ΟΗΕ να υπάρξει συμφωνία στους όρους αναφοράς, επειδή στοχεύουν και στην «αποδέσμευση» της Τουρκίας σε σχέση με τις ευθύνες της για λύση.
Μπροστά στο διαφαινόμενο οριστικό αδιέξοδο, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ προσανατολίζεται προς την κατεύθυνση να καλέσει τον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κ. Ακιντζί σε τριμερή συνάντηση, μάλλον μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, όταν θα βρίσκεται στην Ευρώπη. Επίσης, δεν αποκλείεται η πιθανότητα, εάν δεν πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση, ο γ.γ. να προχωρήσει απευθείας στη σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης.
H έκθεση καλών υπηρεσιών
Με βάση το τελευταίο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Ιούλιος 2019), ο γενικός γραμματέας καλείται να υποβάλει έκθεση για την αποστολή των καλών του υπηρεσιών στις 15 Νοεμβρίου. Άρα, έως τότε, ο κ. Γκουτιέρες θα επιδιώξει να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το τι μέλλει γενέσθαι (συνομιλίες ή αδιέξοδο). Διπλωματική πηγή θεωρεί ότι η κα Λουτ δεν μπορεί να συνεχίσει επ’ αόριστον την προσπάθειά της για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Συζήτηση για Αμμόχωστο
Όσον αφορά στο θέμα της Αμμοχώστου, διπλωματική πηγή ανέφερε ότι εντός της εβδομάδας θα αποφασιστεί ποια μέρα θα γίνει η συζήτηση σε κλειστή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Όπως εκτιμάται, μετά τη συζήτηση αναμένεται να υπάρξει προεδρική δήλωση ή να εκδοθεί ανακοίνωση με την οποία θα επαναβεβαιώνονται τα ψηφίσματα του Σ.Α. για το θέμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου.
Όλα τα σενάρια πιθανά
Το ερώτημα που τίθεται από διπλωματικές πηγές είναι αν τελικά ο Αντόνιο Γκουτιέρες θα επιμείνει στη θέση του ότι τα μέρη πρέπει να συμφωνήσουν «τουλάχιστον επί των όρων αναφοράς», όπως ο ίδιος δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου (μερικές μέρες πριν από την έναρξη της 74ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ) ή αν θα προχωρήσει με στόχο να τεθούν όλα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Διπλωμάτες μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ υποστηρίζουν ότι ενδεχομένως να δινόταν προοπτική για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας στο Κυπριακό, εάν συζητηθούν ταυτόχρονα όλα τα θέματα (πολιτική ισότητα, επιστροφή εδαφών, ασφάλεια, υδρογονάνθρακες), δηλαδή να οριστεί χρονικός ορίζοντας για μια διαδικασία πάρε-δώσε.
Με πληροφορίες από philenews.com
