Οι βασικοί κανόνες της αμερικανικής δημοκρατίας παρέχουν δικαίωμα βέτο επί της εθνικής πολιτικής σε μια μειοψηφία πολιτειών.
Μετά από κάθε μια από τις (επαναλαμβανόμενες) μαζικές δολοφονίες με θύματα αθώους – που δίνουν τώρα έναν τραγικό αντίκτυπο στην αμερικανική ζωή – αρχίζει πάντα ο ίδιος καταδικασμένος χορός σχετικά με τη νομοθεσία. Καθώς οι αγανακτισμένες απαιτήσεις για δράση εκτροχιάζονται αναπόφευκτα στο Κογκρέσο, οι απογοητευμένοι υποστηρικτές του ελέγχου των όπλων και οι μπερδεμένοι απλοί πολίτες, δείχνουν με το δάχτυλό τους την επιρροή της National Rifle Association (NRA) ή την αδιάλλακτη αντίθεση των Ρεπουμπλικανών του Κογκρέσου. Και οι δύο είναι νόμιμοι παράγοντες, αλλά το αδιέξοδο σχετικά με τη νομοθεσία για τον έλεγχο των όπλων από την πρώτη προεδρική θητεία του Bill Clinton, βασίζεται τελικά σε ένα πολύ βαθύτερο πρόβλημα: την αυξανόμενη κρίση του κανόνα της πλειοψηφίας στην αμερικανική πολιτική.
Οι δημοσκοπήσεις είναι ξεκάθαρες. Ενώ οι Αμερικανοί δεν πιστεύουν ότι ο έλεγχος των όπλων θα έλυνε όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την ένοπλη βία, μια σημαντική πλειοψηφία υποστηρίζει τις κεντρικές προτεραιότητες των υποστηρικτών του ελέγχου των όπλων, συμπεριλαμβανομένων των καθολικών ελέγχων ιστορικού και της απαγόρευσης των όπλων επίθεσης. Ωστόσο, παρά αυτή τη συντριπτική συναίνεση, είναι πολύ απίθανο η τελευταία σφαγή – τουλάχιστον 19 μαθητών και δύο ενηλίκων – στο Ουβάλντε του Τέξας ή η συναισθηματική έκκληση του Προέδρου Joe Biden για δράση, να οδηγήσει σε νομοθετική ρύθμιση.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο έλεγχος των όπλων είναι ένα από τα πολλά ζητήματα στα οποία η γνώμη της πλειοψηφίας στις ΗΠΑ προσκρούει στο τείχος ενός κανόνα της Γερουσίας – το filibuster – που παρέχει δικαίωμα βέτο επί της εθνικής πολιτικής σε μια μειοψηφία πολιτειών, οι περισσότερες από τις οποίες είναι μικρές, σε μεγάλο βαθμό αγροτικές, κυρίως λευκής πλειοψηφίας, και κυριαρχούνται από Ρεπουμπλικανούς.
Η δυσανάλογη επιρροή των μικρών αυτών πολιτειών έχει διαμορφώσει αποφασιστικά τον ανταγωνισμό για την εθνική εξουσία στην Αμερική. Οι Δημοκρατικοί κέρδισαν τη λαϊκή ψήφο στις επτά από τις τελευταίες οκτώ προεδρικές εκλογές, κάτι που κανένα κόμμα δεν είχε κάνει από την εφαρμογή του σύγχρονου κομματικού συστήματος των ΗΠΑ το 1828. Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί έχουν ελέγξει τον Λευκό Οίκο μετά από τρεις από αυτές τις εκλογές αντί για μία, κερδίζοντας τες δυο φορές μέσω του Εκλογικού Κολλεγίου, ενώ είχαν χάσει τη λαϊκή ψήφο. Η ανισορροπία στη Γερουσία ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακή. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Lee Drutman, ανώτερου συνεργάτη στο πρόγραμμα πολιτικών μεταρρυθμίσεων στη Νέα Αμερική – ένα κεντροαριστερό think tank – οι Ρεπουμπλικανοί της Γερουσίας αντιπροσώπευαν την πλειοψηφία του πληθυσμού των ΗΠΑ μόνο για δύο χρόνια από το 1980 και μετά. Αλλά, κυρίως λόγω της κυριαρχίας του σε μικρότερες πολιτείες, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει κατακτήσει τον έλεγχο της πλειοψηφίας της Γερουσίας για 22 από αυτά τα 42 χρόνια.
Οι πρακτικές συνέπειες αυτών των ανισορροπιών αναδείχτηκαν με δραματικό τρόπο κατά την τελευταία συζήτηση πλήρους κλίμακας στη Γερουσία σχετικά με τον έλεγχο των όπλων. Μετά τους πυροβολισμούς στο Δημοτικό Σχολείο Σάντι Χουκ στο Κονέκτικατ, η Γερουσία ψήφισε το 2013, ένα μέτρο που υποστήριξε ο Πρόεδρος Barack Obama για την επιβολή ελέγχων ιστορικού σε όλες τις πωλήσεις όπλων. Αν αντιστοιχίσει κανείς τον μισό πληθυσμό κάθε πολιτείας στον γερουσιαστή της, οι 54 γερουσιαστές που υποστήριξαν το νομοσχέδιο, αντιπροσώπευαν 194 εκατομμύρια Αμερικανούς. Οι υπόλοιποι γερουσιαστές που αντιτάχθηκαν στο νομοσχέδιο αντιπροσώπευαν 118 εκατομμύρια ανθρώπους. Όμως, λόγω του κανόνα της Γερουσίας, ο οποίος απαιτεί την υποστήριξη 60 γερουσιαστών για να τεθεί κάθε νομοσχέδιο σε ψηφοφορία, τα 118 εκατομμύρια επικράτησαν.
Το αποτέλεσμα πιθανότατα δεν θα διέφερε σήμερα. Πέρυσι, το Κογκρέσο ψήφισε νομοθεσία για την επέκταση και την ενίσχυση των ελέγχων ιστορικού. Αλλά και αυτή μπλοκαρίστηκε από έναν Ρεπουμπλικανό στη Γερουσία, χάρις στο filibuster.
Αυτή η αδιαπέραστη αντιπολίτευση αντανακλά την εξάρτηση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος από ψηφοφόρους που είναι βαθιά αφοσιωμένοι στην κουλτούρα των όπλων. Μια δημοσκόπηση πέρυσι από το Pew Research Center, διαπίστωσε ότι το ποσοστό των Ρεπουμπλικανών που ζουν σε ένα σπίτι με όπλο (54%) υπερβαίνει κατά πολύ το μερίδιο των Δημοκρατικών που κάνουν το ίδιο (31%). Συνολικά, η Pew διαπίστωσε ότι τέσσερις στους 10 ενήλικες ζουν σε σπίτι με όπλο και τρεις στους 10 κατέχουν ένα. Επίσης, μια μελέτη του 2020, της Rand Corporation διαπίστωσε ότι οι 20 πολιτείες με τα υψηλότερα ποσοστά κατοχής όπλων είχαν εκλέξει σχεδόν τα δύο τρίτα από τους Ρεπουμπλικανούς νομοθέτες της Γερουσίας (32 από 50) και αποτελούσαν περίπου τα δύο τρίτα των πολιτειών που κέρδισε ο Donald Trump στις εκλογές του 2020 (17 από 25). Σε μια σχεδόν ίδια εικόνα, οι 20 πολιτείες με τα χαμηλότερα ποσοστά κατοχής όπλων εξέλεξαν σχεδόν τα δύο τρίτα των Δημοκρατικών γερουσιαστών (επίσης 32 από 50) και αποτελούσαν περίπου τα δύο τρίτα των πολιτειών που κέρδισε ο Biden (16 από 25). Οι 20 πολιτείες με τα χαμηλότερα ποσοστά κατοχής όπλων έχουν πάνω από δυόμισι φορές περισσότερους κατοίκους (περίπου 192 εκατομμύρια) από τις πολιτείες με τα υψηλότερα ποσοστά κατοχής όπλων (περίπου 69 εκατομμύρια). Όμως, στη Γερουσία, αυτά τα δύο σύνολα πολιτειών έχουν την ίδια βαρύτητα.
Στην αντίθεσή τους στον έλεγχο των όπλων, οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο δίνουν ξεκάθαρη προτεραιότητα στα συναισθήματα των κατόχων όπλων έναντι οποιασδήποτε άλλης προοπτικής, ακόμη και των άλλων Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων. Η δημοσκόπηση του Pew διαπίστωσε ότι μια σημαντική πλειοψηφία των Αμερικανών υποστηρίζουν ελέγχους ιστορικού (81%), την απαγόρευση των όπλων επίθεσης (63%) και την απαγόρευση των όπλων με γεμιστήρα πυρομαχικών υψηλής χωρητικότητας (64%). Η πλειοψηφία αντιτίθεται επίσης στην κρυφή κατοχή όπλων χωρίς άδεια. Η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών που δεν έχουν στην κατοχή τους όπλα συμμερίζονται αυτές τις απόψεις, όπως και οι Δημοκρατικοί ιδιοκτήτες όπλων, με ακόμη πιο υψηλά ποσοστά. Ακόμη και οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί που διαθέτουν όπλα, δήλωσαν στη δημοσκόπηση ότι υποστηρίζουν τους ελέγχους ιστορικού και αντιτίθενται στην χωρίς άδεια κρυφή κατοχή (την οποία επιτρέπουν οι περισσότερες ρεπουμπλικανικές πολιτείες, συμπεριλαμβανομένου του Τέξας). Παρ ‘όλα αυτά, οι Ρεπουμπλικανοί εκλεγμένοι αξιωματούχοι, που ομνύουν προσήλωση στον έλεγχο των όπλων, έχουν λυγίσει κάτω από την πίεση ομάδων όπως το NRA, εξισώνοντας σχεδόν όλους τους περιορισμούς με ένδειξη ασέβειας προς τις αξίες της κόκκινης (ρεπουμπλικανικής) Αμερικής.
Παρόλο που το NRA έχει αποδυναμωθεί θεσμικά, η επιρροή του εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος έχει μεγεθυνθεί από την αναδιάρθρωση της αμερικανικής πολιτικής κατά μήκος γεωγραφικών γραμμών. Όταν κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας Clinton, ψηφίστηκε το εθνικό σύστημα ελέγχου ιστορικού – που αργότερα επέβαλε την απαγόρευση των όπλων επίθεσης (η οποία έκτοτε έχει λήξει) – σημαντικός αριθμός Δημοκρατικών του Κογκρέσου που εκπροσωπούσαν αγροτικές εκλογικές περιφέρειες αντιτάχθηκαν στη νομοθεσία, ενώ μεγάλος αριθμός Ρεπουμπλικανών νομοθετών από μεγάλες αστικές εκλογικές περιφέρειες το υποστήριξαν. Όμως, μετά από τρεις δεκαετίες εκλογικής αναδιάταξης, οι δυο αυτές ομάδες έχουν συρρικνωθεί σημαντικά. Ως αποτέλεσμα, όταν η Βουλή ενέκρινε το νομοσχέδιο για τον καθολικό έλεγχο του ιστορικού το 2021, μόνο οκτώ Ρεπουμπλικανοί το υπερψήφισαν, ενώ μόνο ένας Δημοκρατικός το καταψήφισε.
Η μεροληψία της Γερουσίας υπέρ των μικρών πολιτειών, εμποδίζει τη νομοθετική δράση και σε άλλα ζητήματα στα οποία οι Αμερικανοί συμφωνούν σε γενικές γραμμές, όπως η κλιματική αλλαγή, οι αμβλώσεις και η μετανάστευση. Όπως και με τον έλεγχο των όπλων, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι η πλειονότητα των Αμερικανών υποστηρίζει την ανάληψη δράσης για την κλιματική αλλαγή, αντιτίθεται στην ανατροπή της απόφασης Roe εναντίον Wade (υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση) και υποστηρίζει την ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση της πολιτικής μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς νομικού καθεστώτος σε μετανάστες χωρίς έγγραφα (ειδικά στους νέους που έρχονται στη χώρα με τους γονείς τους). Η Βουλή ψήφισε μια νομοθεσία που αντικατοπτρίζει καθεμία από αυτές τις προοπτικές. Η αδράνεια της Γερουσίας όμως, σε αυτά τα ζητήματα αντανακλά και πάλι την τεράστια επιρροή εκείνων των πολιτειών με τα υψηλότερα ποσοστά κατοχής όπλων – οι οποίες τείνουν επίσης να είναι εκείνες που εμπλέκονται στην οικονομία των ορυκτών καυσίμων – με υψηλά ποσοστά πολιτιστικά συντηρητικών (λευκών χριστιανών) και χαμηλά ποσοστά μεταναστών.
Εάν υπάρχει οποιαδήποτε ελπίδα για δράση του Κογκρέσου σχετικά με τον έλεγχο των όπλων μετά την τραγωδία του Ουβάλντε – ή κάποιας άλλης μαζικής δολοφονίας στο μέλλον – είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απαιτήσει μεταρρύθμιση ή εξάλειψη του filibuster. Διαφορετικά, οι βασικοί κανόνες της αμερικανικής πολιτικής θα συνεχίσουν να επιτρέπουν στους Ρεπουμπλικανούς να επιβάλλουν τις προτεραιότητές τους ακόμη και όταν η σαφής πλειοψηφία των Αμερικανών διαφωνεί. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστεί η επιταχυνόμενη επιδημία της ένοπλης βίας στην Αμερική, αν πρώτα δεν αλλάξει η συστημική διάβρωση της κυριαρχίας της πλειοψηφίας.
Πηγή: The Atlantic
