-Είναι πλέον η Τουρκία επίσημα «σύμμαχος» της Ρωσίας;

-Θα πρέπει να αναμένεται και η έξοδός της από το ΝΑΤΟ;

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η Τουρκία παραλαμβάνει αεροπορικώς -για την ώρα- στοιχεία από το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία και η Ρωσία είναι πλέον «επίσημα» σύμμαχοι. 

Δημοσιοποιήθηκαν ήδη εκθέσεις που επιβεβαιώνουν ότι οι «Τούρκοι χειριστές S-400 θα ταξιδέψουν στη Ρωσία για κατάρτιση μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Περίπου 20 Τούρκοι στρατιώτες ακολούθησαν ήδη  εκπαίδευση σε ρωσικό κέντρο τον Μάιο και τον Ιούνιο…»  (CNN, 12 Ιουλίου 2019).

Πώς θα απαντήσουν οι ΗΠΑ;

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Κάποιοι πιθανολογούν πως η προεδρία του Ταγίπ Ερντογάν ίσως να αποτελέσει αντικείμενο απόπειρας αλλαγής καθεστώτος. Χωρίς να υπολογίζονται τα συνεχιζόμενα οικονομικά αντίποινα που στρέφονται κατά της τουρκικής λίρας, καθώς και οικονομικές κυρώσεις.

Αμερικανοί σχολιαστές υποστηρίζουν πως εκείνο που εξελίσσεται είναι κρίση εξ ολοκλήρου στη δομή των στρατιωτικών συμμαχιών. Η Τουρκία δεν μπορεί λογικά να διατηρήσει τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, ενώ ταυτόχρονα θα έχει συνάψει συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσική Ομοσπονδία.

Οι σημερινές στρατιωτικές συμμαχίες, συμπεριλαμβανομένων των «οριζόντιων συνασπισμών» μεταξύ των «μεγάλων δυνάμεων», είναι σημαντικά διαφορετικές και εξαιρετικά περίπλοκες από εκείνες που αφορούσαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (δηλαδή η αντιπαράθεση μεταξύ της «Τριπλής Συμφωνίας» και της «Τριπλής Συμμαχίας»- «Triple Entente» και «Triple Alliance»).

Ενδεχόμενη de facto έξοδος της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ δείχνει μια ιστορική μετατόπιση στη δομή των στρατιωτικών συμμαχιών, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβάλει στην αποδυνάμωση της ηγεμονίας των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, καθώς και στη δημιουργία συνθηκών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και σε διάλυση της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Το ΝΑΤΟ συνιστά μια τρομερή στρατιωτική ισχύ αποτελούμενη από 29 κράτη-μέλη, τα οποία ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από το Πεντάγωνο. Είναι στρατιωτικός συνασπισμός και μέσο διεξαγωγής σύγχρονου πολέμου, αποτελώντας απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια και την παγκόσμια ειρήνη.

Παρόμοιες με της Τουρκίας -ιδιαίτερες σχέσεις με τον εχθρό- θα προκαλούσαν διαιρέσεις εντός της Ατλαντικής Συμμαχίας και θα μπορούσαν να προκληθεί το ενδεχόμενο ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη να αποφασίσουν ότι μπορούν εύκολα να «εξέρχονται από το ΝΑΤΟ». 

Αναπόφευκτα, ένα κίνημα εξόδου από το ΝΑΤΟ θα αποδυνάμωνε την εξελισσόμενη συναίνεση που επιβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση, η οποία σε αυτήν τη συγκυρία της ιστορίας συνίσταται στην απειλή να προχωρήσει ένας προληπτικός πόλεμος εναντίον του Ιράν, το οποίο υποστηρίζεται όμως από τη Ρωσική Ομοσπονδία…

Να κοιμάσαι με τον εχθρό

Ενώ η Τουρκία εξακολουθεί να είναι «επίσημα» μέλος του ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέπτυξε τα τελευταία δύο χρόνια «φιλικές σχέσεις» με δύο από τους επίμονες εχθρούς της Αμερικής, δηλαδή το Ιράν και τη Ρωσία.

Η στρατιωτική συνεργασία ΗΠΑ-Τουρκίας (συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικής σημασίας βάσεων των αεροπορικών δυνάμεων των ΗΠΑ στην Τουρκία) χρονολογείται από τον Ψυχρό Πόλεμο.

Η Τουρκία με μεγάλη απόσταση έχει τις μεγαλύτερες συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις (μετά τις ΗΠΑ) στο ΝΑΤΟ που ξεπερνούν της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας.

Σε γενικές γραμμές, ενδεχόμενη διακοπή καλών σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας και οι συνέπειές της για την Ατλαντική Συμμαχία έχουν αγνοηθεί ή δεν τους έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία από τα δυτικά ΜΜΕ.

Η Τουρκία είναι επίσης σύμμαχος του Ιράν. Αναπόφευκτα, η κατοχή του συστήματος S-400 από την Άγκυρα επηρεάζει τα συνεχιζόμενα αμερικανικά σχέδια πολέμου που στρέφονται εναντίον του Ιράν (το οποίο επίσης αναμένεται να αποκτήσει S -400).

Πήγε περίπατο η Τριπλή Συμμαχία

Μήπως αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, θα αποσυρθεί πλέον από το ολοκληρωμένο σύστημα αεροπορικής άμυνας των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-Ισραήλ;

Σαρόν και Ερντογάν το 2004Απόφαση που κάποτε θεωρείτο πως ισοδυναμεί με το NATO-Exit.

Αλλά εδώ και καιρό η μακρόχρονη συμμαχία της Τουρκίας με το Ισραήλ δεν λειτουργεί πλέον. Κατόπιν τούτου, η «Τριπλή Συμμαχία» ΗΠΑ-Τουρκίας-Ισραήλ είναι αδρανής.

Το 1993, το Ισραήλ και η Τουρκία υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης που οδήγησε στη δημιουργία «μικτών επιτροπών (ισραηλο-τουρκικών)» για την αντιμετώπιση των αποκαλούμενων περιφερειακών απειλών.

Σύμφωνα με τους όρους του Μνημονίου, η Τουρκία και το Ισραήλ συμφώνησαν «να συνεργαστούν για τη συλλογή πληροφοριών για τη Συρία, το Ιράν και το Ιράκ, και να συναντηθούν τακτικά για να ανταλλάξουν αξιολογήσεις σχετικά με την τρομοκρατία και τις στρατιωτικές δυνατότητες αυτών των χωρών».

Η τριμερής συμμαχία συνδυάστηκε επίσης με συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας ΝΑΤΟ-Ισραήλ το 2005, η οποία περιελάμβανε «πολλούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις».

Οι στρατιωτικές αυτές σχέσεις συνεργασίας με το ΝΑΤΟ θεωρήθηκαν από τον ισραηλινό στρατό ότι σημαίνουν «ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας του Ισραήλ όσον αφορά σε πιθανούς εχθρούς που το απειλούν – κυρίως το Ιράν και τη Συρία».

Η «τριπλή συμμαχία» που συνέδεε τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την Τουρκία ήταν ολοκληρωμένη και συντονισμένη στρατιωτική δομή διοίκησης που αφορούσε στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Βασίστηκε σε στενούς διμερείς αμερικανικούς στρατιωτικούς δεσμούς αντίστοιχα με το Ισραήλ και την Τουρκία, σε συνδυασμό με την ισχυρή διμερή στρατιωτική σχέση μεταξύ Τελ Αβίβ και Άγκυρας.

Από αυτήν την άποψη, το Ισραήλ και η Τουρκία ήταν στενοί εταίροι με τις ΗΠΑ σε προγραμματισμένες εναέριες επιθέσεις εναντίον του Ιράν από το 2005.

Περιττό να πούμε ότι αυτή η τριπλή συμμαχία είναι ανύπαρκτη.

Με την Τουρκία να συνεργάζεται με το Ιράν και τη Ρωσία, θα ήταν «αυτοκτονία» για τις ΗΠΑ-Ισραήλ ακόμη και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να πραγματοποιήσουν εναέριες επιθέσεις εναντίον του Ιράν.

Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ-Ισραηλινές απειλές που στρέφονται εναντίον του Ιράν δεν υποστηρίζονται πλέον από την Τουρκία, η οποία έχει συνάψει συμμαχία διευκόλυνσης με το Ιράν.

Ευρύτερη αναπροσαρμογή στρατιωτικών συμμαχιών

Η μετατόπιση εντός στρατιωτικών συμμαχιών δεν περιορίζεται στην Τουρκία. Μετά το χάσμα μεταξύ Κατάρ και Σαουδικής Αραβίας, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) βρίσκεται σε αμηχανία να αντιμετωπίσει τη συνεργασία του Κατάρ με το Ιράν και την Τουρκία εναντίον της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ. 

Το Κατάρ έχει εξαιρετική στρατηγική σημασία, διότι μοιράζεται με το Ιράν τις μεγαλύτερες θαλάσσιες περιοχές στον Περσικό Κόλπο.

Η στρατιωτική βάση Al-Udeid κοντά στην Ντόχα είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση της Αμερικής στη Μέση Ανατολή. Εκεί βρίσκονται τα γραφεία της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. 

Με τη σειρά της, η Τουρκία έχει πλέον δημιουργήσει τη δική της στρατιωτική μονάδα στο Κατάρ.

Αλλά όσο η Τουρκία απομακρύνεται από τη Δύση, τόσο υπάρχει και το ενδεχόμενο εντονότερης συμμετοχής στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σανγκάης (SCO).

Με άλλα λόγια, αυτή η διεύρυνση της SCO αποδυναμώνει τις ηγεμονικές φιλοδοξίες της Αμερικής τόσο στη Νότια Ασία όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας. Έχει σχέση με τις διαδρομές αγωγών ενέργειας, τους διαδρόμους μεταφορών, τα σύνορα και την αμοιβαία ασφάλεια και τα θαλάσσια δικαιώματα.

Η Τουρκία αποτελεί όλο και περισσότερο μέρος του ευρασιατικού σχεδίου που κυριαρχείται από την Κίνα και τη Ρωσία. 

Το 2017-18, ο Ερντογάν είχε πολλές συναντήσεις με τον πρόεδρο Xi-Jinping και τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Αλλά η Τουρκία είναι επί του παρόντος απλός εταίρος του SCO.

(Global Research)

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης