Ανταπόκριση από Στρασβούργο – Νίκος Ρούσσης
Στους βάσιμους φόβους ότι οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης χάνουν σταδιακά τον έλεγχο των δεδομένων τους και της ικανότητάς τους για καινοτομία, εξαιτίας της δράσης των κολοσσών του διαδικτύου, αναφέρεται εμπιστευτικό έγγραφο έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Στο έγγραφο, που διανεμήθηκε σε ευρωβουλευτές και επιλεγμένους παραλήπτες, διαπιστώνεται ότι οι εταιρείες τεχνολογίας συλλέγουν τεράστιους όγκους προσωπικών δεδομένων, που χρησιμοποιούνται από την Google, την Apple, το Facebook, το Amazon και τη Microsoft («GAFAM»).
Η συλλογή και εκμετάλλευση των δεδομένων των διαδικτυακών χρηστών γίνεται πάντα με την πρόφαση της δημιουργίας διαφημιστικών εσόδων, υπογραμμίζεται.
Στο έγγραφο υποστηρίζεται ακόμα ότι το σκάνδαλο Cambridge Analytica απέδειξε πως οι διαδικτυακές πλατφόρμες μπορούν επίσης να εξαγάγουν προσωπικά δεδομένα για πολιτικούς σκοπούς, με τελικό αποτέλεσμα οι Ευρωπαίοι πολίτες να χάνουν σταδιακά τον έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων και το απόρρητο πληροφοριών.
Στο έγγραφο αναφέρεται ακόμα ότι στην ΕΕ έχει αυξηθεί η ανησυχία για το πώς οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να ανακτήσουν τον έλεγχο των ψηφιακών τους δεδομένων σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον το οποίο κυριαρχείται σήμερα σε μεγάλο βαθμό από εταιρείες τεχνολογίας εκτός ΕΕ.
Ως πρόσφατο παράδειγμα αναφέρεται η διαμάχη σχετικά με την ανάπτυξη λύσεων εντοπισμού επαφών για τον έλεγχο της εξάπλωσης του κορωνοϊού.
Σημειώνεται δε ότι οι τεχνολογικές επιλογές της Apple και της Google ακύρωσαν τη δυνατότητα ορισμένων κρατών-μελών της ΕΕ να σχεδιάσουν τις δικές τους λύσεις εντοπισμού επαφών (όπως «Σταματήστε τον Covid» στη Γαλλία) και επανέφερε στο προσκήνιο το θέμα της ψηφιακής κυριαρχίας στη μετά COVID-19 εποχή.
Στο έγγραφο εκφράζεται η ελπίδα (sic) ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ θα βρουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ του ελέγχου και των δικαιωμάτων απορρήτου, ενώ, όπως δήλωσε η αντιπρόεδρος της Επιτροπής Margrethe Vestager, οι πολίτες της ΕΕ θέλουν να εμπιστεύονται την τεχνολογία που χρησιμοποιούν και επιθυμούν να μην ξεκινήσει μια νέα εποχή επιτήρησης.
Στο έγγραφο υπογραμμίζεται ακόμη ότι, στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, η εξάρτηση από την κινεζική υποδομή 5G έχει αναγνωριστεί ως κρίσιμη αδυναμία για την ΕΕ και ότι υπάρχει κίνδυνος να εξαρτάται στο μέλλον η ΕΕ υπερβολικά από έναν προμηθευτή εξοπλισμού, γεγονός που αυξάνει την έκθεση σε πιθανή προσφορά διακοπή και δημιουργεί κίνδυνο ασφαλείας.
Αναφέρεται ακόμα ότι μια άλλη αυξανόμενη ανησυχία για τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι η έλλειψη ελέγχου επί των δεδομένων, που συλλέγονται από το ευρωπαϊκό έδαφος.
Η παγκόσμια αγορά cloud cloud κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ και την Ασία και 14 ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και φορείς της βιομηχανίας στην Ευρώπη, ανησυχούν για την ανεξέλεγκτη χρήση μη ευρωπαϊκών υπηρεσιών δεδομένων, δεδομένης της εκτεταμένης εξωεδαφικής ικανότητας που παρέχεται στις ΗΠΑ.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ο έλεγχος της GAFAM στα δεδομένα μπορεί να δυσκολεύει τους άλλους να ανταγωνίζονται σε νέες καινοτόμες αγορές και επειδή η οικονομία υψηλής τεχνολογίας βασίζεται όλο και περισσότερο σε άυλα περιουσιακά στοιχεία (δηλαδή δεδομένα και δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας), οι εταιρείες εκτός ΕΕ θα μπορούσαν γρήγορα να αναπτυχθούν σε κρίσιμες υποδομές (όπως κέντρα δεδομένων) και να εισέλθουν σε νέους κλάδους της βιομηχανίας, όπως κάνει η Google μετακινώντας από τη βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης έως τη ρομποτική, καθώς και το Amazon κατά τη μετάβαση από τις διαδικτυακές αγορές προς cloud computing για την υγειονομική περίθαλψη.
Η εξάρτηση δεδομένων της ΕΕ, αναμφισβήτητα γίνεται περισσότερο έντονη, λόγω της πανδημίας του κορανοϊού, καθώς η αντιμετώπιση του, εξαρτάται πιθανώς από εργαλεία ανάλυσης δεδομένων εκτός ΕΕ και μπορεί να αποδειχθεί απαραίτητο για τον έλεγχο του πληθυσμού και την αξιολόγηση των κινδύνων μόλυνσης, βελτιστοποίηση κλινικών δοκιμών για θεραπείες και εύρεση πιθανών εμβολίων.
Στο έγγραφο συμπεραίνεται ακόμη ότι, οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες (κυρίως εκτός ΕΕ) θεωρούνται όλο και περισσότερο κυρίαρχες, σε ολόκληρους τομείς της οικονομίας της ΕΕ και στερούν τα κράτη μέλη της ΕΕ από την κυριαρχία τους σε τομείς όπως τα πνευματικά δικαιώματα, η προστασία δεδομένων, και η φορολογία .
Αυτή η ανησυχία έχει επεκταθεί και για άλλους τομείς όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και η παραπληροφόρηση μέσω διαδικτύου, όπου το πλαίσιο προστασίας της ΕΕ δεν μπορεί ν’ ανταποκριθεί.
Οπως συμπεραίνεται στο έγγραφο, ΤΩΡΑ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν πολιτικές για την ενίσχυση της ψηφιακής στρατηγικής αυτονομίας της και μόνον τα τελευταία χρόνια, έχουν τεθεί σε εφαρμογή αρκετά χρηματοδοτικά μέσα για να μειωθεί το επενδυτικό κενό και πρόσθετα μέτρα για την προσαρμογή των βιομηχανικών και τεχνολογικών ικανοτήτων της ΕΕ, στα πλαίσια της ευρωπαϊκής στρατηγικής προστασίας δεδομένων και το ηθικό πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης.
