.jpg)
Συγκέντρωση και πορεία στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη διοργάνωσε την Τρίτη, 3 Απριλίου, ο Δήμος Ηλιούπολης, με αφορμή την 100η επέτειο από τη γέννηση του μεγάλου αγωνιστή της ειρήνης και της ελευθερίας.
Η πορεία ξεκίνησε στις 18.00 το απόγευμα από τον υπό κατασκευή σταθμό του μετρό στην Ηλιούπολη (οδός Ευρώπης) -ο οποίος και θα πάρει το όνομα του δολοφονηθέντος αγωνιστή- και κατέληξε στο Μουσείο Εθν. Αντίστασης, όπου στεγάζεται το ίδρυμα Γρ. Λαμπράκης (Λεωφ. Σοφ. Βενιζέλου και Μάρ. Αντύπα).
Στη συγκέντρωση παραβρέθηκαν περίπου 40 άτομα, μεταξύ των οποίων και ο υιός του Λαμπράκη, Γρηγόρης Λαμπράκης, κρατώντας αντίγραφο του ιστορικού πανό του συνονόματου πατέρα του, στο οποίο αναγραφόταν η λέξη «Ελλάς», συνοδευόμενη από το σήμα της Ειρήνης, ενώ φώναξαν και συνθήματα στη μνήμη του τιμώμενου.
Χαρακτηριστικό στοιχείο της συγκέντρωσης ήταν η στιγμή κατά την οποία –όλως τυχαίως- πέρασε από τον δρόμο που διέρχονταν η πορεία (Σοφ. Βενιζέλου) ένα τρίκυκλο παλιάς εποχής, με επιβαίνοντα έναν ηλικιωμένο. Όπως είναι φυσικό, οι διαδηλωτές δεν μπορούσαν να πιστέψουν τη σύμπτωση αυτή και αντιμετώπισαν το περιστατικό με χιούμορ.
Χαρακτηριστικά βιογραφικά στοιχεία
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε σαν σήμερα, Τρίτη 3 Απριλίου του 1912, στην Κερασίτσα Αρκαδίας και αποτέλεσε το 14ο από τα 18 παιδιά της οικογένειας. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ειδικεύτηκε στη γυναικολογία και αποτέλεσε έναν από τους καλύτερους μαιευτήρες των Αθηνών της εποχής.
Πολυσχιδής προσωπικότητα, ασχολήθηκε ενεργότατα και με τον αθλητισμό, πετυχαίνοντας πολύ σημαντικές διακρίσεις σε πανελλήνιο και βαλκανικό επίπεδο. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατείχε για 23 χρόνια, έως το 1959, το πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος, με 7,37.
Ο ίδιος έγινε πασίγνωστος για τις ανθρωπιστικές του ευαισθησίες και για την αέναη μάχη του για την ειρήνη. Η φιλανθρωπική του δράση συνεχίστηκε και στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, περίοδο κατά την οποία διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες με συναθλητές του, διαθέτοντας στη συνέχεια τα χρήματα σε λαϊκά συσσίτια.
Το 1961 εξελέγη βουλευτής Πειραιά, συνεργαζόμενος με την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ). Το ίδιο διάστημα ιδρύεται η Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, με πρωτοβουλία μεταξύ των άλλων και του Λαμπράκη.
Η δολοφονία
Το βράδυ της 22ας Μαΐου του 1963 ο Λαμπράκης μίλησε σε εκδήλωση που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Πριν ακόμα η εκδήλωση ξεκινήσει, πλήθος παρακρατικών και αστυνομικών με πολιτικά είχε καταλάβει τα γειτονικά πεζοδρόμια, κραυγάζοντας συνθήματα και προπηλακίζοντας όσους προσέρχονταν στην αίθουσα για να πάρουν μέρος σε αυτή.
Άλλοι αστυνομικοί, ένστολοι, αν και παρόντες σε μεγάλο αριθμό δεν λάμβαναν κανένα μέτρο για την απώθηση των παρακρατικών, παρά τις διαμαρτυρίες των οργανωτών και του ίδιου του Λαμπράκη, ενός μέλους δηλαδή του ελληνικού Κοινοβουλίου. Μάλιστα, ένας παρακρατικός κατόρθωσε να χτυπήσει τον Λαμπράκη στο κεφάλι με ρόπαλο κατά την είσοδό του στην αίθουσα της εκδήλωσης, τραυματίζοντάς τον ελαφρά. Σοβαρά, αντίθετα, τραυματίστηκε από τους ανεξέλεγκτους διαδηλωτές ο έτερος παρών αριστερός βουλευτής, Γιώργος Τσαρουχάς.
Με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης αποχώρησε με
πρόθεση να κατευθυνθεί σε κοντινό ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή, στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου και παρά το γεγονός ότι η αστυνομία είχε αποκλείσει όλους τους δρόμους, ένα τρίκυκλο εμφανίστηκε από το πουθενά, πλησίασε τον Λαμπράκη με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τον έριξε στο έδαφος.
Κανείς αστυνομικός δεν κινήθηκε για να εμποδίσει το τρίκυκλο πριν το χτύπημα, να συλλάβει τον οδηγό του μετά ή έστω να βοηθήσει τον αιμόφυρτο Λαμπράκη. Όπως αποδείχθηκε, το θύμα είχε δεχθεί ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι από μεταλλικό αντικείμενο. Το πιθανότερο είναι ότι οι δράστες της επίθεσης θα είχαν διαφύγει ανενόχλητοι, αν ένας παριστάμενος Θεσσαλονικιός, ο Μανόλης Χατζηαποστόλου (με το παρατσούκλι «Τίγρης») δεν είχε πηδήσει αστραπιαία στην καρότσα του τρίκυκλου. Για περίπου ένα χιλιόμετρο το τρίκυκλο έτρεχε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης χωρίς κανένα αστυνομικό ή άλλο όχημα να το καταδιώκει.
Ο Χατζηαποστόλου εξουδετέρωσε μετά από σκληρή πάλη τον μοναδικό επιβάτη της καρότσας, Μανόλη Εμμανουηλίδη (ήταν αυτός που είχε καταφέρει το θανατηφόρο χτύπημα στο Λαμπράκη) και κατόπιν υποχρέωσε τον οδηγό Σπύρο Γκοτζαμάνη να σταματήσει.
Ακολούθησε νέα πάλη, αυτή τη φορά ανάμεσα στον Χατζηαποστόλου και τον Γκοτζαμάνη, έως ότου εμφανίστηκε ένας απλός τροχονόμος, ο οποίος, μη γνωρίζοντας όσα είχαν προηγηθεί, συνέλαβε τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων των περαστικών. Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ σε κωματώδη κατάσταση από την οποία δεν εξήλθε ποτέ. Πέθανε τέσσερις μέρες αργότερα.
Η δολοφονία του Λαμπράκη προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή, καταδεικνύοντας με τον γλαφυρότερο τρόπο τις αυταρχικές πρακτικές της κυβέρνησης Καραμανλή και των σωμάτων ασφαλείας, καθώς αποδείχθηκε ότι όχι μόνο ανέχονταν, αλλά επί της ουσίας τροφοδοτούσαν τον σκοτεινό, ανεξέλεγκτο παρακρατικό μηχανισμό. Χαρακτηριστικό είναι ότι η κυβέρνηση έπεσε τρεις εβδομάδες αργότερα, με τη δολοφονία Λαμπράκη να διαδραματίζει σε αυτήν την εξέλιξη σημαντικότατο ρόλο.
Παρακολουθήστε τα βίντεο με τις δηλώσεις των κ.κ. Β. Βαλασόπουλου, δημάρχου Ηλιούπολης και Γρ. Λαμπράκη, υιού του δολοφονηθέντος αγωνιστή:
Ρεπορτάζ – Επιμέλεια: Πέτρος Σιδερέας
Εικονολήπτης: Παναγιώτης Σαγκούρης
