Προς τιμήν του Ηφαιστίωνος

Ο Τύμβος Καστά στην Αμφίπολη τελεσίδικα δεν είναι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά ήταν παραγγελία του ίδιου προς τον Δεινοκράτη για να γίνει μνημείο προς τιμήν του φίλου του και στρατηγού, Ηφαιστίωνα. Βρέθηκε μάλιστα και σχετική επιγραφή που αναγράφει τη λέξη «παρέλαβον». Αυτά ανακοίνωσαν την Τετάρτη η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη και ο Μιχάλης Λεφατζής, σε εκδήλωση του ΑΠΘ με τίτλο «Ερευνώντας τον τύμβο Καστά Αμφίπολης: 2012-2014». 

Μεταξύ άλλων, η Κατερίνα Περιστέρη ανέφερε ότι βρέθηκε το μονόγραμμα του Αντίγονου του Μονόφθαλμου και του Ηφαιστίωνα. Επισήμανε ότι ο τύμβος έχει υποστεί πολυάριθμες λεηλασίες μέχρι τον καιρό των τελευταίων Μακεδόνων και υπογράμμισε ότι τα στοιχεία αποκαλύπτουν την ύπαρξη λατρευτικού χώρου εντός του μνημείου για μεγάλο ήρωα.

Επιβεβαίωση του zougla.gr 

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός πως οι σημαντικές αυτές αποκαλύψεις, επιβεβαιώνουν και το ρεπορτάζ του zougla.gr. Aπό την πρώτη στιγμή, η ηλεκτρονική μας εφημερίδα είχε αφιερώσει πολλά πρωτοσέλιδα με σημαντικές έρευνες για το ταφικό αυτό μνημείο. Παράλληλα φιλοξένησε τις απόψεις πολλών κορυφαίων αρχαιολόγων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ την περίοδο των ανασκαφών προβλήθηκαν και διαδικτυακές εκπομπές με θέμα την Αμφίπολη.Συγκεκριμένα, από τα ρεπορτάζ αυτά αλλά και τις εκπομπές προέκυπτε συχνά το συμπέρασμα πως ο τύμβος της Αμφίπολης “έδειχνε” (σύμφωνα με τα στοιχεία) ότι είχε σχέση με τον Ηφαιστίωνα.

Ο καθηγητής που υποστήριζε από την αρχή πως το μνημείο φτιάχτηκε για τον Ηφαιστίωνα 

Στις 10 Σεπτεμβρίου του 2014, στην κατάμεστη αίθουσα διαλέξεων στην Πανεπιστημιούπολη της Κύπρου, ο καθηγητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, κ. Θεόδωρος Μαυρογιάννης, προχώρησε σε μια σημαντική αποκάλυψη έπειτα από μελέτη. Σε διάλεξη που έκανε με τίτλο, «Ο τύμβος της Αμφιπόλεως: έλεγχος των γεγονότων και των πηγών της περιόδου 324-294 π.Χ.», κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο τύμβος Καστά στην Αμφίπολη, είναι μακεδονικός τάφος και οικοδομήθηκε περί το 325 π.Χ. κατά παραγγελία του Αλεξάνδρου για τον Ηφαιστίωνα. 

Δείτε εδώ όλη την παρουσίαση 

Τα νέα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης 

Στην εκδήλωση, η οποία διοργανώθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τον Σύλλογο Αποφοίτων του ΑΠΘ, παρουσιάστηκε η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο Καστά Αμφίπολης, κατά το χρονικό διάστημα 2012 μέχρι και 2014, καθώς επίσης και η γεωφυσική και γεωλογική έρευνα στον τύμβο. Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο Πρόεδρος Γεωλογίας και Γεωφυσικός Προγραμματιστής, Τσόκας Γρηγόρης, η Εκπρόσωπος Ομάδας μελέτης και Αρχαιολογικών ανασκαφών Περιστέρη Κατερίνα και ο αρχιτέκτονας Λεφατζής Μιχάλης. Την έναρξη της εκδήλωσης της εκδήλωσης πραγματοποίησε, ο κύριος Περικλής Μήτκας, ο Πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ο κύριος Τσόκας μίλησε για τα αποτελέσματα Γεωλογικών και Γεωφυσικών ερευνών που έγιναν αρχικά, στα πλαίσια της εξερεύνησης του τύμβου. Αναφέρθηκε επίσης, στην διαχωριστική επιφάνεια των φυσικών ιζημάτων από τις επιτοιχώσεις. Η γεωφυσική έρευνα του τύμβου, η έρευνα ιζημάτων τεκτονικών παλαιοσεισμολογικών ερευνών, η βαθμολόγηση μετρήσεων λιθόστρωματογραφικών στηλών και η χρονολόγηση των υπόλοιπων ευρημάτων αποτελούν τους μελλοντικούς στόχους που έθεσε ο κύριος Τσόκας στο τέλος της ομιλίας του.

​Ένα νέο εύρημα που στάθηκε καταλύτης για το ποιος ίσως είναι ο ένοικος του τάφου που υπάρχει στον 4ο χώρο του εσωτερικού, ήταν οι τρεις επιγραφές που βρέθηκαν στο μνημείο του λέοντος με την εξής επιγραφή: ”ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ” και ένα μονόγραφικό σύμβολο του ΗφαιστίωναΣτην συνέχεια η κυρία Περιστέρη, αναφέρθηκε στην ιστορία της περιοχής και την συγκεκριμένη χρονολόγηση του τύμβου της Καστά καθώς και στους τέσσερις χώρους που βρέθηκαν στο εσωτερικό του τύμβου. Αναφέρθηκε στα ευρήματα που υπάρχουν στο εσωτερικό του, όπως τις αριστουργηματικές Καρυάτιδες, στις νύμφες στις τοιχογραφίες, καθώς και στα κεραμικά αντικείμενα που βρέθηκαν εκεί, όπως άβαφοι αρυτήρες, άβαφοι αμφορείς και χάλκινα νομίσματα.

Ένα νέο εύρημα που στάθηκε καταλύτης για το ποιος ίσως είναι ο ένοικος του τάφου που υπάρχει στον 4ο χώρο του εσωτερικού, ήταν οι τρεις επιγραφές που βρέθηκαν στο μνημείο του λέοντος με την εξής επιγραφή: ”ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ” και ένα μονόγραφικό σύμβολο του Ηφαιστίωνα. Η συγκεκριμένη επιγραφή αποτελεί συμβόλαιο και έχει την σημασία του συμβολαίου παραλαβής έργου για τον νεκρό. Στην συνέχεια, αποκάλυψε πως ο τάφος ήταν παράκληση του Μεγάλου Αλεξάνδρου προς τον Δεινοκράτη, να γίνει ένα μνημείο προς τιμήν του Ηφαιστίωνα.

Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακαλυφθεί αν είναι μέσα θαμμένος ο Ηφαιστίωνας, άφησε όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο ότι ίσως είναι και άλλοι μέσα θαμμένοι. Αυτή η αναφορά έγινε, γιατί στον περίβολο του τύμβου βρέθηκε ένα μονόγραμμα του Αντίγονου του Μονόφθαλμου.

Ως τώρα, δεν έχει βρεθεί κάτι αντίστοιχο σε άλλους τάφους και έτσι αποτελεί ένα σημαντικό εύρημα για την εξέλιξη της έρευνας.

Τελειώνοντας ο κύριος Λεφατζής, αναφέρθηκε στην λεηλάτηση του τάφου από τους τυμβωρύχους, και βάσει των στοιχείων που βρήκαν με τα μονογράμματα, σίγουρα ο τάφος δεν είναι Ρωμαϊκός.

Συγκεκριμένα, χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π. Χ, μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου και έχει ζωή μέχρι τα μεταγενέστερα χρόνια.

 Το μόνο σίγουρο, είναι ότι αποτελεί ένα μοναδικό Μακεδονικό ταφικό μνημείο. Μνημείο Ηρώων.

Κατά τη διάρκεια της 55λεπτης ομιλίας της, η κ.Περιστέρη έκανε λόγο για «διακοπή των εργασιών τους τελευταίους μήνες». Δεν παρέλειψε επίσης να ευχαριστήσει ιδιαίτερα τις παρούσες στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ κ.Λίνα Μενδώνη -τέως γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού- , την κ. Άννα Παναγιωταρέα (που είχε αναλάβει την επικοινωνία του ανασκαφικού έργου), τον περιφερειάρχη κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα (για την οικονομική ενίσχυση της ανασκαφής), την υφυπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκροτήσης (Μακεδονίας-Θράκης) Μαρία Κόλλια – Τσαρουχά αλλά και τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Τέρενς Κουίκ για την παρουσία του στην εκδήλωση.

Επίσης αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν νομίσματα σε καλή κατάσταση, όπως για παράδειγμα του Αλέξανδρου και του Κασσάνδρου. Ωστόσο σημείωσε ότι τα περισσότερα νομίσματα που βρέθηκαν είναι καμένα ή κατεστραμμένα.

Στο κατάμεστο αμφιθέατρο της αίθουσας τελετών του ΑΠΘ περιορισμένη ήταν η παρουσία αρχαιολόγων και πανεπιστημιακών ενώ αντίθετα αισθητή ήταν η παρουσία πολλών ιερωμένων αλλά και δεκάδων κατοίκων της  Αμφίπολης και του νομού Σερρών που συμπαρίσταντο στην πρώτη παρουσίαση του ευρήματος της περιοχής τους στο πανεπιστήμιο.

Η Ευγενία Κούκουρα, επίσημη ξεναγός και διερμηνέας του ελληνικού κράτους, σχολιάζει την ιστορική ανακάλυψη και εξηγεί ότι η αδελφική φιλία μεταξύ του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Ηφαιστίωνα οδήγησε τον στρατηλάτη σε αυτή την απόφαση, δεδομένου και του θαυμασμού που ένιωθε ο ίδιος για τη φιλία του Αχιλλέα και του Πατρόκλου, από την οποία εμπνεύστηκε για το συγκεκριμένο έργο. 

Διαβάστε όλες τις ειδήσεις, τα ρεπορτάζ αλλά και τις έρευνες του zougla.gr για την Αμφίπολη

Ρεπορτάζ για το zougla.gr και τον Ερευνητικό Οργανισμό Ελλήνων: Μπάκα Σουζάνα και Ταμπάκη Στέλλα

Εικονοληψία και Φωτογραφία: Αλμασίδης Βασίλης, ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/ΤΡΥΨΑΝΗ ΦΑΝΗ

Επιμέλεια: Xρήστος Μαζάνης – Σωτήρης Σκουλούδης