της Βασιλικής Γκέσου Μπατσίλα Διαιτολόγος Διατροφολόγος
Ακούμε διαρκώς τον Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό και ότι από αυτόν εξαρτάται το βάρος μας. Τι είναι όμως αυτό; Από τι επηρεάζεται; Πως τον μετράμε; Μπορούμε να κάνουμε εμείς κάτι για να δουλεύει καλύτερα; Ας δούμε λοιπόν ότι πρέπει να γνωρίζουμε για το Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό.
Τι είναι ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός;
Ο βασικός μεταβολισμός είναι η ελάχιστη ενέργεια που δαπανάται για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών σε κατάσταση ηρεμίας. Δηλαδή, αντιπροσωπεύει την ενέργεια που χρειάζεται για την αναπνοή, τη κυκλοφορία του αίματος, τη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος και κάποιων επιπλέον βασικών λειτουργιών του οργανισμού. Με πιο απλά λόγια θα λέγαμε ότι ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός είναι το ποσό των ημερήσιων θερμίδων που απαιτεί ο οργανισμός μας για να διατηρήσει το βάρος του σε κατάσταση ηρεμίας.
Από τι εξαρτάται ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός;
Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός εξαρτάται από πλήθος παραγόντων που είναι οι εξής:
- Σωματικό μέγεθος: Όσο μεγαλύτερο τόσο μεγαλύτερος Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός.
- Σύσταση σώματος: Τα άτομα που έχουν υψηλότερη άλιπη σωματική μάζα παρουσιάζουν μεγαλύτερο Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό.
- Ηλικία: Όσο μεγαλώνουμε τόσο μειώνεται ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός.
- Φύλο: Οι άνδρες φαίνεται να έχουν μεγαλύτερο Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό, καθώς έχουν μεγαλύτερη μυϊκή μάζα από τις γυναίκες.
- Διατροφική κατάσταση: Ο υποσιτισμός προκαλεί μείωση του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού.
- Φυσιολογικοί παράγοντες: Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός αυξάνεται σε κάποιες φυσιολογικές καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός.
- Ψυχολογικοί παράγοντες: Το στρες και οι έντονες συγκινήσεις αυξάνουν το Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό.
- Διαταραχές ορμονών: Η ορμονική κατάσταση μπορεί να επηρεάσει το επίπεδο του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού, ιδιαίτερα σε ενδοκρινικές διαταραχές.
- Φαρμακολογικές επιδράσεις: Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός μπορεί να αυξηθεί με την κατανάλωση ορισμένων ουσιών, όπως η καφεΐνη και η νικοτίνη.
- Θερμοκρασία περιβάλλοντος: Οι ακραίες θερμοκρασίες (υψηλές και χαμηλές) αυξάνουν το Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό.
- Γενετικές διαφορές: Οι γενετικές διαφορές μπορούν να εξηγήσουν τις διαφορές στο βασικό μεταβολισμό μεταξύ ατόμων με ίδια χαρακτηριστικά.
Πως μετράται ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός;
Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός μετράται με τη κατανάλωση οξυγόνου ενώ το άτομο βρίσκεται σε πνευματική και σωματική ανάπτυξη. Δηλαδή, γίνεται σε εξειδικευμένα διαιτολογικά ιατρεία με τη βοήθεια ενός μηχανήματος. Επίσης, υπάρχουν και κάποιες εξισώσεις που βάση τα ανθρωπομετρικά μας χαρακτηριστικά μπορούν να τον προσδιορίσουν, ωστόσο δεν είναι αρκετά αξιόπιστες.
Πως μπορούμε να αυξήσουμε το Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό μας;
Για να αυξηθεί ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός μας μπορούμε να προβούμε σε δύο ενέργειες:
- Γυμναστική: Κάνοντας ένα έντονο πρόγραμμα γυμναστική, κυρίως με βάρη, μπορούμε να αυξήσουμε τη μυϊκή μας μάζα. Αυτή η αύξηση της μυϊκής μας μάζας θα αποφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Διατροφή: Μέσω της διατροφής μας μπορεί να αυξηθεί ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός μας. Από μπορεί να γίνει αυξάνοντας τις ποσότητες που τρώμε και τρώγοντας περισσότερα γεύματα.
