Όταν πριν από 10 ημέρες έξι ναυτικές μονάδες του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας περικύκλωσαν το ιταλικό γεωτρύπανο της πετρελαϊκής εταιρείας ENI κάπου νότια-νοτιοανατολικά της κυπριακής ΑΟΖ, η Λευκωσία αιφνιδιάστηκε. Έξι ναυτικές μονάδες δεν είναι παίξε γέλασε. Είναι η πρώτη φορά που η Άγκυρα επιχειρούσε με τέτοιον τρόπο. Και στο παρελθόν είχε εκτοξεύσει απειλές. Αλλά μέχρις εκεί. Άντε
και μερικές εκδόσεις NAVTEX, οι οποίες προκαλούσαν απλώς διπλωματικό πονοκέφαλο. Αυτήν τη φορά το τουρκικό πολεμικό ναυτικό κινητοποιήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το γεωτρύπανο αναγκάστηκε να διακόψει την πορεία του προς το ανατολικότερο οικόπεδο γεώτρησης, το οποίο φέρει το όνομα «Σουπιά».
Είναι το πρώτο οικόπεδο από τα ανατολικά που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Συμβολικά αλλά και πραγματικά η Τουρκία στέλνοντας τα πολεμικά της σε αυτήν τη συγκεκριμένη περιοχή ήθελε να ξεκαθαρίσει πως αυτό το θαλάσσιο οικοπεδάκι τελεί υπό αμφισβητήσιμο καθεστώς. Το ζήτημα για την Τουρκία είναι να βάλει πόδι έστω και σε ένα από αυτά τα οικόπεδα που έχει νοικιάσει για πολλές δεκαετίες η κυπριακή κυβέρνηση σε διάφορους πετρελαϊκούς κολοσσούς. Έτυχε η «Σουπιά» να έχει νοικιαστεί στην ιταλική ΕΝΙ. Δηλαδή, στον αδύναμο κρίκο σε αυτήν την αλυσίδα των πετρελαϊκών κολοσσών που έχουν παραταχθεί στο νότιο άκρο της κυπριακής ΑΟΖ.
Η Ιταλία δεν είναι Γαλλία, ούτε Ισραήλ και βεβαίως δεν είναι Ηνωμένες Πολιτείες. Όταν πριν από περίπου έναν χρόνο οι Τούρκοι ψέλλισαν κάποιες απειλές που αφορούσαν στο οικόπεδο της γαλλικής TOTAL εντός της ΑΟΖ της Κύπρου, τότε το λιμάνι της Λεμεσού ξαφνικά γέμισε από Γάλλους ναύτες και στον ντόκο του άλλαξαν κάποιες γαλλικές φρεγάτες. Για μερόνυχτα κάποια ελικόπτερα με γαλλικό εθνόσημο έκαναν βόλτες μεταξύ της Λεμεσού και της γεώτρησης της TOTAL. Το πιο θεαματικό, ωστόσο, ήταν ότι ένα πρωί προσγειώθηκε πάνω στη γαλλική πλατφόρμα γεώτρησης η ίδια η υπουργός Άμυνας της Γαλλίας. Το μήνυμα ήταν σαφές. Το Παρίσι έλεγε στην Άγκυρα: «Προσοχή, εδώ είναι γαλλικά συμφέροντα. Κρατηθείτε μακριά».
Οι Τούρκοι ξέρουν πού τους παίρνει και πού δεν τους παίρνει. Τα ραντάρ τους είχαν πιάσει μία μεγάλη ναυτική μονάδα που περιπολούσε διακριτικά γύρω από το οικόπεδο της TOTAL. Όχι, δεν ήταν το γαλλικό αεροπλανοφόρο, ήταν κάτι χειρότερο για τους Τούρκους. Ήταν το «USS George Bush». Τα ραντάρ της εναέριας κυκλοφορίας της Τουρκίας είχαν επίσης εντοπίσει κάποιους στόχους. Επρόκειτο για τα ισραηλινά αεροσκάφη μακράς εμβέλειας που περιπολούσαν γύρω από τα οικόπεδα γεώτρησης.
Λίγους μήνες αργότερα η Τουρκία παρήγγειλε ένα πλωτό γεωτρύπανο στους Νορβηγούς. Το γεωτρύπανο αυτό έφθασε κάτω από τα Κύθηρα πριν από έναν μήνα. Το παρέλαβε μία τουρκική φρεγάτα και το συνόδευσε μέχρι τα τουρκικά παράλια. Εκεί βρίσκεται τώρα.
Την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου η κυβέρνηση της Τουρκίας ανήγγειλε πως το γεωτρύπανο αυτό θα μεταφερθεί τον Μάρτιο εντός της κυπριακής ΑΟΖ, προκειμένου να προβεί σε γεώτρηση. Σε ποιο σημείο, άραγε, σχεδιάζουν οι Τούρκοι να τοποθετήσουν το νοικιασμένο γεωτρύπανό τους; Μα, στο οικόπεδο «Σουπιά» βέβαια, το οποίο στα χαρτιά ανήκει στην ιταλική ΕΝΙ. Πώς, όμως, θα καταστεί αυτό εφικτό; Αναφέρθηκε παραπάνω πως η ιταλική ΕΝΙ είναι ο αδύναμος κρίκος σε αυτήν την υπόθεση.
Η Ρώμη έδειξε εξαρχής πως δεν έχει καμία όρεξη να μπλέξει σε παιχνίδια στην ανατολική Μεσόγειο. Άλλωστε, η Ρώμη σχεδόν ποτέ δεν έχει όρεξη να μπλέξει παρά μόνο εκ του ασφαλούς. Θα θυμάστε ότι οι βασικοί στόχοι του ιταλικού ιμπεριαλισμού στην πρόσφατη ιστορία ήταν η Λιβύη και η Αβησσυνία. Όταν η Ρώμη αποφάσισε να μπλέξει με την Αλβανία, τότε βρέθηκε ξαφνικά κάπου πίσω στα Τίρανα κυνηγημένη από τα ελληνικά συντάγματα. Άλλωστε, η Ρώμη έχει μια παλιά παράδοση, θα έλεγε κάποιος, φιλικής συνύπαρξης με την Τουρκία. Τα είχε βρει με τον Κεμάλ Ατατούρκ και είχε εξοπλίσει τους Τσέτες του. Ήταν η εποχή της εκστρατείας στο Σαγκάρι.
Μόλις εμφανίστηκαν οι έξι τουρκικές ναυτικές μονάδες, η Ρώμη εξήγγειλε την αποστολή μιας παλιάς φρεγάτας της στην ανατολική Μεσόγειο, δήθεν τάχα μου για να προστατεύσει το γεωτρύπανο της ΕΝΙ. Αυτή η φρεγάτα δεν έφτασε ποτέ. Άλλωστε, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ιταλικού επιτελείου, πρόκειται πολύ σύντομα να τεθεί εκτός λειτουργίας. Το γεωτρύπανο της ΕΝΙ παρέμεινε στην περιοχή για περίπου 10 ημέρες. Μετά σήκωσε άγκυρα και έβαλε ρότα για το Μαρόκο, όπου το περίμενε ένα άλλο συμβόλαιο γεώτρησης. Business as usual. Στο παρασκήνιο, ωστόσο, συνέβη κάτι παράξενο. Τουρκικά Μέσα αλλά και διεθνή πρακτορεία αποκάλυψαν πως υπήρξε ένα μυστικό ραντεβού στη Ρώμη του αποκαλούμενου υπουργού Εξωτερικών του ψευδοκράτους Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος φέρεται να συναντήθηκε με ανώτατο στέλεχος της ιταλικής πετρελαϊκής εταιρείας ΕΝΙ. Πήγε, τελικά, ο Οζερσάι στη Ρώμη ή όχι; Αυτό διερωτάται σε πρωτοσέλιδό της η τουρκική ιστοσελίδα Ahval με δημοσίευμά της την Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου. Ανεξάρτητα από το εάν ή όχι πραγματοποιήθηκε αυτό το μυστικό ραντεβού, η Άγκυρα με τη «διαρροή» της πληροφορίας στην τουρκική εφημερίδα «Yeni Duzen» κατέδειξε τις προθέσεις της.
Τι κάνει η σουπιά όταν θέλει να θολώσει τα νερά; Αμολάει μελάνι και έτσι ξεφεύγει από το εχθρικό
περιβάλλον. Η Άγκυρα επιδιώκει πάση θυσία, άλλοτε με απειλές κι άλλοτε με διαπραγματεύσεις, να υφαρπάξει έστω ένα μερτικό από μία μεγαλύτερη πίτα. Η πίτα του φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου, ανέρχεται σε 380 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Πρόκειται για έναν γιγαντιαίο ασκό, ο οποίος είναι μοιρασμένος μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου και Κύπρου. Η Τουρκία επιδιώκει μερτικό σε αυτόν τον ασκό και μεθοδεύει το πώς θα το υφαρπάξει. Η μέχρι τώρα πορεία των τουρκικών ενεργειών δείχνει πως η Άγκυρα λειτουργεί με μέθοδο και σύστημα. Θα έπρεπε να το γνωρίζουν και η Αθήνα και η Λευκωσία. Οι Τούρκοι επιθυμούν να γίνουν «συνομιλητές» με τις πετρελαϊκές εταιρείες σε αυτό το πάρτι φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Διεκδικούν, δηλαδή, έναν ρόλο που δεν τους ανήκει, αλλά που μεθοδικά προσπαθούν να τον αποκτήσουν.
Μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η έναρξη της στρατηγικά σημαντικότερης ενδεχομένως γεώτρησης εντός της κυπριακής ΑΟΖ στο οικόπεδο που ανήκει στον πετρελαϊκό κολοσσό του Τέξας ExxonMobil. Την εταιρεία αυτή διοικούσε μέχρι πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον. Η ExxonMobil στέλνει δικό της γεωτρύπανο με υποβρύχιες συσκευές, ραντάρ και όλα αυτά συνοδεύονται από έναν πανάκριβο εξοπλισμό. Οι Αμερικανοί δεν παίζουν με το φυσικό αέριο. Με πολύ μεγάλη περιέργεια, σχεδόν με σαρκασμό, αναμένουν οι διπλωματίες των εμπλεκομένων χωρών στην ανατολική Μεσόγειο την αντίδραση της Τουρκίας. Διότι ένα είναι σίγουρο. Η εμβληματική πετρελαϊκή εταιρεία ExxonMobil δεν είναι δυνατόν να μη διαθέτει ισχυρή προστασία από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις εκεί κάτω στο οικόπεδό τους στην κυπριακή ΑΟΖ.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, τη Δευτέρα που μας πέρασε, το Ισραήλ και η Αίγυπτος συνυπέγραψαν μία ιστορική για τις αραβοϊσραηλινές σχέσεις συμφωνία. Το Ισραήλ ανέλαβε να πουλήσει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο από το κοίτασμα Λεβιάθαν δίπλα στο κοίτασμα Αφροδίτη στην κυπριακή ΑΟΖ.
Το ύψος της συμφωνίας φθάνει τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Και αυτό είναι μόνον η αρχή. Αντιλαμβάνεται και ο αφελέστερος των παρατηρητών πως τα παιχνίδια στρατηγικής που παίζονται στην ανατολική Μεσόγειο είναι εξαιρετικά σημαντικά. Η Τουρκία λοιπόν, παρακολουθώντας την κατάσταση, επιλέγει να χτυπήσει σαν τα πιράνχας εκεί που ξέρει πως κάτι μπορεί να πετύχει. Έστω και για μια δαγκωματιά. Και μετά να αμολήσει μελάνι για να θολώσει τα νερά.
