Εκατονταετίες, αν όχι χιλιετίες, θέλω να πω από πάντα οι φτωχοί άνθρωποι φορούν παλιά και φθαρμένα ρούχα. Εδώ και κάμποσα χρόνια, όμως, οι φτωχοί των δρόμων στις μεγαλουπόλεις του σύγχρονού μας καπιταλισμού, της λεγόμενης νεοφιλελεύθερης εκδοχής του, ντύνονται σαν να ‘ταν πλούσιοι αλλά στην αυθεντική εκδοχή του πράγματος. Να τι νομίζω ότι συνέβη.
Η ισότητα των ανισοτήτων
Καθώς οι νεόπτωχοι του νεοφιλελευθερισμού πλήθαιναν με γοργούς ρυθμούς και οι νεόπλουτοι έχαναν κάθε συμπάθεια για τους “άθλιους” από τους οποίους κατόρθωσαν με κάθε δυνατό και αδύνατο τρόπο και ξεχώρισαν, στην κοινωνία άρχισαν να δημιουργούνται φοβερά χάσματα επιπέδων διαβίωσης και επιβίωσης και φθόνος επικίνδυνος. Τότε, ο νεοφιλελευθερισμός σκέφτηκε μια κάποια ανατρεπτική και ειρηνική λύση. Να ενσωματωθούν, που λέει ο λόγος. οι μονίμως φτωχοί και άποροι άνθρωποι των δρόμων ώστε να μην πολύ ξεχωρίζουν στο look τουλάχιστον από τους από τους μοντέρνους τακτοποιημένους. Μια λύση που θα ήταν επίσης και επικερδής για τους εμπνευστές της νέας μόδας των… ξεσκισμένων ρούχων! Ένας δυνατός πολιτικός ενδυματολογικός συμβολισμός; Γιατί όχι; Να παίζει καλά τον δικό του ρόλο εναντίον των ανισοτήτων.
“Θα κάνω μόδα τα τρύπια jeans” είπε ο νεοφιλελεύθερος επιχειρηματίας της νέας μόδας∙ και το ‘κανε και έπιασε. Έγιναν μόδα τα πολύ φθαρμένα jeans κι όσο πιο σκισμένα τόσο το καλύτερο. Οι φτωχοί, τώρα, νιώθουν λιγότερο περιθωριοποιημένοι, ίσως και αποδεκτοί στην νεοφιλελεύθερη κοινωνία αφού είναι κι αυτοί μες τη μόδα. Μπορεί οι πλούσιοι να πληρώνουν για να φορέσουν ένα κουρελιασμένο ρούχο φίρμας και μάλιστα έτσι να εκφράζουν και κάποια ιδιότυπη αλληλεγγύη στους φτωχού σαν να τους λένε: “Je suis aussi koureli”. Να κάτι σαν τη γραβάτα που δεν θα φορεί ο αριστερός πολιτικός για να δηλώσει πως δεν υπάρχει διαφορά από τον απλό καθημερινό πολίτη. Κάτι τέτοιο ένα πράγμα. Τι κι αν κάποιος κυκλοφορεί με ντιζαϊνάτο σκισμένο jean που το πλήρωσε για να είναι γ@μ@το κουρέλι από έναν άλλον που φορά ένα ίδιο που του μοιάζει δηλαδή θέλω να πω, αλλά που σκίστηκε απ’ την πολυκαιρία της χρήσης; Βλέπετε καμιά διαφορά;
Ακριβή μου φτώχεια
Το επιχειρηματικό και εμπορικό κέρδος μιας μόδας βγαλμένης από της ζωής τις ζοφερές πραγματικότητες μπορεί τελικά και να αποβαίνει πολλαπλά ωφέλιμο για όλους. Οι φτωχοί νέοι και οι εύποροι νέοι μπορούν τώρα να κοιτάζουν οι μεν τους δε και να μετρούν τα σκισίματα στο ρούχο τους, κι ίσως τελικά να κερδίζει τις εντυπώσεις η πιο αυθεντική κουρελαρία! Success story
Μήπως, όμως, εμείς, ως αυθεντικά θύματα της βιομηχανίας της μόδας, νομιμοποιούμε τους κουρελήδες της ακραίας φτώχειας; Μήπως συμβάλλουμε στο να συνηθίζουν και να συμφιλιώνονται με την κατάστασή τους; Μήπως αγοράζοντας ‘ακριβή φαινομενική φτώχεια’ εξωραΐζουμε, άθελά μας, την αληθινή άθλια φτώχεια των άλλων;
Διότι αν ξανασκεφτόμασταν καλύτερα τη βιομηχανία μόδας στην οποία σχεδόν όλοι, κυρίως νέοι, πέφτουν με τα μούτρα, μάλλον θα τα πετούσαμε από πάνω μας τα κουρελιασμένα παντελόνια∙ κι αφού δείχναμε στους εμπνευστές τους τα βελούδινα οπίσθια μας, δεν θα ακολουθούσαμε ποτέ ξανά καμιά μόδα από εκείνες που αποσκοπούν συνειδητά στη δήθεν ομογενοποίηση κίβδηλων φαινομενικοτήτων σε ό, τι αφορά τον πλούτο και την φτώχεια, καταχωνιάζοντας τον αυξανόμενο πληθυσμό των κυριολεκτικά, ας μου επιτραπεί η μεταφορική λέξη, ‘ξεβράκωτων’ ανθρώπων – όπως άλλωστε έτσι ακριβώς τους αποκαλούσαν ξεδιάντροπα οι πλούσιοι του παλιού καιρού και έτσι εξακολουθούν και σήμερα να τους αποκαλούν, αλλά πιο σιγανά, οι δήθεν αλληλέγγυοι πλούσιοι και νεόπλουτοι του τωρινού καιρού. Σσσσ… η φτώχεια κοιμάται, δεν είναι και ντροπή πια να’ σαι φτωχός. Τουλάχιστον να φαίνεσαι τέτοιος.
Αξιολογητές μπορντέλων
Παλιότερα η φτώχεια δεν είχε καταντήσει trendy ώστε άνθρωποι αδέκαροι, άνεργοι, απελπισμένοι, να νιώθουν και περήφανοι επειδή σκίστηκε το jean στα γόνατα και ξέφτισε απ’ άκρου εις άκρον. Είναι πια στη μόδα! ‘Άλλοι σήμερα θα πλήρωναν για ένα τέτοιο jean σαν το δικό μου’ σκέφτονται σαν για να πάρουν περισσότερο κουράγιο από τη λιγότερη αξιοπρέπεια που τους αναλογεί στο νεοφιλελεύθερο μοντελάκι. Αν δεν σ’ αρέσει, άλλαξε τη μόδα. Στο χέρι σου είναι. Έχεις προσωπική ευθύνη που είσαι κουρελής, απαντά ο νέος φιλελεύθερος.
Στη διαδρομή Πειραιά – Κηφισιά με το τρένο έκανα αυτές τις σκέψεις∙ κοιτάζοντας μια παρέα ζωηρών νεαρών με ξεσκισμένα παντού τα παντελόνια κι ακούγοντάς τους να συζητούν μια ανάρτηση στο Internet ότι “Ζητούνται αξιολογητές οίκων ανοχής”.
Διάβασαν και αποφάνθηκαν: «Λοιπόν… αν είναι να μας γ… αυτοί, καλύτερα να γ… εμείς και να αξιολογούμε ‘κονομώντας κι από πάνω». Και γελούσαν με την ψυχή τους επειδή συμφωνήσαν πως «καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή αρκεί να είσαι από πάνω»!
Συνέχισαν τη κουβέντα τους κι εγώ έστησα αυτί. «Είμαστε ιδιοκτήτες των εαυτών μας, ρε συ, άρα δυνάμει πλούσιοι… έτσι δεν μας έλεγε αυτός ο μ@λ@κας στην παράδοση – είχες έρθει χτες ή ήσουνα πάλι κοπάνα; – γιατί φτωχός, ρε μ@λ@κα, είσαι μονάχα άμα πιστέψεις ότι δεν είσαι ούτε και θα γίνεις ποτέ σου πλούσιος… ενώ πλούσιος είσαι όταν πιστέψεις ότι δεν είσαι φτωχός… αχ, αχ ρε μ@λ@κα μου, δεν καταλαβαίνεις γρι εσύ… άλλωστε αν η φτώχεια στην εποχή μας δεν είναι πια καθόλου ντροπή, μπορείς να τριγυρνάς άνετα και να λες δεν έχω λεφτά και να γουστάρουν και οι γκόμενες, τότε, ντροπή δεν είναι ούτε και η φίνα χλιδή, έτσι; Γιατί λοιπόν να μη γ… τζάμπα και να κερδίζω φράγκα; Αξιολογητής σε μπουρδέλο; Τέλεια. Μια χαρά αξιολογητής μπορώ να γίνω και να τους γ@μώ όλους… χα χα χα χα » Σιώπησαν για λίγο μετά τα γέλια και τη φιλοσοφία του πώς γίνεσαι πλούσιος… γ@μώντας και αξιολογώντας.
«Ένα σκισμένο jean θέλω, ρε μ@λ@κα, από ‘κείνα τα ακριβά από μαγαζί θέλω να πάω και να πάρω ένα και θα δεις τη διαφορά με τη μ@λ@κία αυτή που φοράς τώρα και κάνεις τον ωραίο… Τι μ@λ@κας που είσαι; Μας δουλεύουνε ρε ε ε ε…»
Αυτή ήταν η τελευταία φράση που άκουσα προτού κατέβω από το τρένο. Τα υπόλοιπα σας τα αφηγήθηκα όπως πέρασαν εν τάχει απ’ τον νου μου. Υπερβολές; Μπορεί. Μόδα να έγινε κι η… φτώχεια; Θα περάσει; Όχι. Διότι φοριέται θαυμάσια σε όλες τις εποχές, όλους τους καιρούς με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ως φαίνεται η φτώχεια συνεισφέρει στον πλούτο και συμφέρει. Αλλιώς, γιατί;
