Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης
Σκλάβοι μιας εικόνας προσχεδιασμένης σε λογάριθμους των έξυπνων μηχανών και των ακόμα πιο έξυπνων εμπόρων
Αγαπητέ φίλε,
Μου λες να γράψω για τη Μαύρη Παρασκευή – όχι BlackFriday γιατί θα μας δείρει ο δάσκαλος της γλώσσας – και μου’ ρθε στη μούρη η σκηνή της τελευταίας Παρασκευής πριν τον εγκλεισμό, όπου πλήθος πολιτών (τρόπος του λέγειν) ξεχύθηκε ν’ αγοράσει άχρηστα για το σώμα ενδύματα να ντύσει την ψυχή και το μυαλό του, να μην κρυώσει τις μέρες του Δεκέμβρη. «Αγοράζω και υπάρχω και ντύνομαι για να σκέφτομαι», αυτός είναι ο διαφωτισμένος σήμερα λαϊκός άνθρωπος: μια αδηφάγα μηχανή επιθυμιών για σκουπίδια της ψυχής και κουρέλια του μυαλού.
Μού’ πες με παράπονο πως η μέρα αυτή ονομάστηκε μαύρη γιατί οι δουλέμποροι της εποχής αγόραζαν φτηνά τους μαύρους δούλους για να τους πουλήσουν αργότερα ακριβά· σκέφτηκα πως οι σημερινοί δούλοι θα αγόραζαν,πάλι φτηνά, αυτά που δεν χρειάζονταν για να τα πουλήσουν ακριβά στον καθρέφτη της απληστίας και στη μούρη του γείτονα που δεν χωνεύουν.
Αυτοί οι σημερινοί μαύροι της κατανάλωσης δεν έχουν όνομα, ούτε ιδιότητες, είναι απλά ανάγκες κυριαρχίας και σκλάβοι μιας εικόνας προσχεδιασμένης σε λογάριθμους των έξυπνων μηχανών και των ακόμα πιο έξυπνων εμπόρων που τις κατέχουν. Έχεις προσέξει πόσο πιο εύκολα λες το όνομα της φιλικής μηχανής που σε ξεναγεί στο μαγικό κόσμο, όχι της φαντασίας, αλλά της συνομιλίας, με πλατφόρμες που αγκυροβολημένες στο γραφείο σου σε αλυσοδένουν με τα πλήκτρα και τις οθόνες που προβάλλουν όχι τι θέλεις, αλλά τι πρέπει να θέλεις.
Οι μαύροι δούλοι είχαν μια αξιοπρέπεια γιατί δούλευαν με τον φόβο του μαστίγιου · οι σημερινοί δούλοι (μαύροι και άσπροι) της πλατφόρμας δεν έχουν αξιοπρέπεια, αντίθετα εκλιπαρούν για τις αλυσίδες τους και αυτομαστιγώνονται για να αγοράσουν οτι σχεδιάζει η μηχανή με ιδιότητες αφέντη, η οποία δε μαστιγώνει το σώμα αλλά το μυαλό υποδουλώνοντας ότι έχει μείνει ελεύθερο και λέγεται ευφυώς ψυχή του ανθρώπου.
Μια ψυχή που όταν δεν χορταίνει με ηθικολογίες, ιδεολογίες και θρησκείες, γεμίζει με κονσέρβες προκατασκευασμένων, άριστα συντηρημένων υλικών σε συσκευασία δώρου γιορτινού, που στο κοίταγμα του η ανθρώπινη ματιά αποκτά τα αντανακλαστικά του Παυλώφ όπως τα σκυλιά και οι ύαινες.
Οι επιθυμίες του ανθρώπου, το πιο πολύτιμο υλικό επιβίωσης και εξέλιξης στην σύγχρονη ζωή, μετατρέπονται σε πληκτικές συνήθειες που πρέπει να αγοράζονται φτηνά και να πωλούνται ακριβά ως στυλ και αρχοντιά, ενώ ξέρουμε πως τα μεταξωτά βρακιά δε ντύνουν σχεδόν ποτέ επιδέξιους και τίμιους κώλους – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.Οι πρώτοι πρωτόγονοι έντυναν το σώμα τους για να μην κρυώσουν · οι σημερινοί το ντύνουν για να παγώσουν τις αισθήσεις και να κρύψουν την απληστία που στην κοινωνία ονομάζεται φιλοδοξία και όνειρο.
Θα δεις φίλε Τάκι πως αυτή η Μαύρη Παρασκευή θα’ ναι χειρότερη από την προηγούμενη, γιατί η πλατφόρμα είχε χρόνο να την προετοιμάσει ενώ η προηγούμενη βρέθηκε στην δίνη του κωλοιού που ξάφνιασε το πληθος και αγόραζε ό,τι να’ ναι. Σήμερα έχει την λίστα έτοιμη αλλά και τον υπνόσακο που θα στρώσει έξω από το κατάστημα που πουλά τους πόθους μας φτηνα και τα κουρέλια του ακριβά.
Τι Διαφωτισμός και κουραφέξαλα ρε Τάκι, εσύ μου είπες κάποτε πως οιMarks&Spencerέκαναν περισσότερα για την εργατική τάξη παρά οιMarx&Engels. Σήμερα οι πιο αριστοκρατικές επιθυμίες είναι σε μορφήprêt-à-porter, φόρα το και φύγε, ντύσου για να ξεχωρίσεις και γδύσου για να επικοινωνήσεις, κομμάτι πιο δύσκολο βέβαια γιατί η γύμνια των σωμάτων θέλει τέχνη για να γίνει νόημα και πειρασμός.
Ο Άγιος Αντώνιος έκατσε στην έρημο χρόνια για να σκεφτεί τους πειρασμούς του, ο σημερινός σου γείτονας μπροστά στην οθόνη σε δευτερόλεπτα δίνει νόημα στην ανόητη και χωρίς μνήμη ζωή του · μνήμη έχει πλέον η οθόνη του υπολογιστή και όχι του νου του. Η μνήμη μας είναι ψεύτρα Τάκι, όπως και του Proust, οι άνθρωποι σκέφτονται το τίποτα σαν κάτι και βλέπουν στο κάτι νόημα. Αυτό το ξέρουν καλά οι μηχανές και καθοδηγούν ακόμα και τη μέρα και την ώρα που θα αγοράσεις για να ζήσεις, για να πεθάνεις πριν αποκτήσεις.
Είναι στην φύση του ανθρώπου να θέλει κάτι που δεν έχει και κυρίως αυτό που έχει ο άλλος, γιατί αυτό που έχει ο ίδιος είναι ένα τίποτα, είναι κάτι μουτζουρωμένες σελίδες μιας μυθοπλασίας που αναθεωρείται διαρκώς για να βγάλει νόημα μια ζωή χωρίς νόημα. Αυτό το νόημα όμως είναι ανθεκτικό και καλύτερο από το τίποτα που του προσφέρουν οι μαύρες και χλωμές Παρασκευές.
Γιατί εκεί ορίζεται η αξία του ανθρώπου σαν στιγμιαία αποτύπωση της ανάγκης του να γεμίζει το τίποτα με κουρέλια ωραία συσκευασμένα, μήπως και γεμίσει το κενό της ανόητης ζωής του. Οι άλλοι στην ουρά και αυτός από πίσω δεν βλέπει τίποτα αλλά ελπίζει πως θα δουν οι άλλοι το νόημα και θα του το μεταφράσουν, ξεχωρίζοντας το τίποτα που δεν είναι εκεί με το τίποτα που είναι και είναι ωραίο να έχεις ένα τίποτα δικό σου, έστω και αν το είδες σε μαύρο φόντο μιας Μαύρης Παρασκευής, όπερ Black Friday ελληνιστί.
